Oceń
Adenomioza, podobnie jak endometrioza, to choroba kobiecych narządów rodnych. Jej objawy są dokuczliwe i powodują skrajny dyskomfort. Adenomioza jest schorzeniem trudnym do zdiagnozowania, ponieważ jej objawy pokrywają się z symptomami innych chorób kobiecych. Wciąż doskonalone są też metody diagnostyczne i sposoby leczenia. Co wiadomo już o adenomiozie?
Adenomioza – co to za choroba?
Adenomioza może powodować takie objawy, jak nieregularne i obfite krwawienia miesiączkowe oraz ból miednicy. Nasilenie objawów różni się u poszczególnych pacjentek – aż jedna trzecia kobiet z adenomiozą może mieć minimalne objawy lub nawet nie mieć ich wcale.
Do objawów adenomiozy zalicza się:
- nadmierne krwawienia miesiączkowe
- ból podczas menstruacji
- ból w podbrzuszu w trakcie cyklu, o tępym, pulsującym i ostry charakterze
- poronienia w przeszłości
- trudności z zajściem w ciążę
- ból podczas współżycia płciowego.
Choroba może wpływać na płodność. Kobiety z adenomiozą, które zaszły w ciążę, mają zwiększone ryzyko poronienia, porodu przedwczesnego, stanu przedrzucawkowego i krwawienia po porodzie. Wciąż jest wiele rzeczy, których nie wiemy o tym schorzeniu. Co powoduje adenomiozę, jak się ją diagnozuje i leczy?
Co powoduje adenomiozę?
W macicy znajdują się dwie kluczowe warstwy. Endometrium to warstwa wewnętrzna, nabłonek jamy macicy, w nim dochodzi do implantacji zarodków. Jeśli nie ma ciąży, warstwa ta złuszcza się co miesiąc i jest usuwana podczas miesiączki. Myometrium to warstwa mięśniowa (mięsień macicy). Rozszerza się podczas ciąży i odpowiada za skurcze. U osób z adenomiozą komórki podobne do endometrium znajdują się w niewłaściwym miejscu – właśnie w myometrium, mięśniu macicy.
Chociaż duża liczba kobiet z adenomiozą ma również endometriozę, adenomioza jest chorobą odrębną od endometriozy. W endometriozie komórki podobne do endometrium również znajdują się w niewłaściwym miejscu, ale poza macicą, głównie w różnych miejscach w jamie miednicy.
Adenomioza jest chorobą trudną do zdiagnozowania. W przeszłości obecność komórek podobnych do endometrium w myometrium można było zweryfikować jedynie poprzez ocenę patologiczną, w której myometrium jest badane pod mikroskopem po histerektomii (operacji usunięcia macicy). Dzięki rozwojowi technologii obrazowania, takich jak MRI i szczegółowe USG miednicy, liczba diagnoz adenomiozy jest w ostatnim czasie większa.
Chociaż adenomioza jest obecnie powszechnie rozpoznawana bez konieczności histerektomii, lekarze wciąż pracują nad opracowaniem znormalizowanej metody diagnostyki niechirurgicznej. Niestety, nadal nie wiadomo dokładnie, ile kobiet cierpi na adenomiozę. Wiadomo jednak, że u około 20 proc. kobiet poddawanych histerektomii z powodów innych niż podejrzenie adenomiozy, stwierdza się obecność tego schorzenia w badaniu patologicznym.
Adenomioza jest złożoną chorobą
Rozrost tkanki adenomiozy w myometrium może być ogniskowy (dotykający części macicy) lub rozproszony (dotykający rozległego obszaru mięśnia). Adenomioza może być dalej klasyfikowana w zależności od głębokości inwazji tkanki podobnej do endometrium w myometrium.
Naukowcy i lekarze wciąż badają, czy rodzaj lub głębokość zmian ma związek z objawami – nasilenie objawów i zmian nie zawsze się pokrywają. Nie wiadomo jeszcze, dlaczego u niektórych kobiet rozwija się adenomioza, choć dowody wskazują na rosnącą częstość występowania wraz z wiekiem.
Uważa się, że obszar między endometrium a myometrium ulega uszkodzeniu w wyniku naturalnych procesów cyklu miesiączkowego, ciąży i porodu lub zabiegów medycznych. U niektórych kobiet uszkodzenie warstwy tkanki endometrium nie goi się tak, jak powinno, a komórki podobne do endometrium wnikają i rosną nieprawidłowo w mięśniu macicy. Zaburza to normalne funkcje błony śluzowej macicy, prowadząc do bólu i krwawienia. Możliwe jest też, że przyczynia się do tego wiele różnych mechanizmów i że nie ma jednego wspólnego czynnika chorobotwórczego powodującego adenomiozę.
Jak leczy się adenomiozę?
Strategie leczenia obejmują leki hormonalne, takie jak doustne środki antykoncepcyjne, tabletki zawierające progesteron, założenie spirali uwalniającej progesteron lub lek o nazwie GnRHa, który zatrzymuje naturalną produkcję hormonów płciowych. Niehormonalne metody leczenia obejmują kwas traneksamowy (ma działanie przeciwkrwotoczne). Zabiegi te mają na celu zminimalizowanie krwawienia miesiączkowego. Ból jest często leczony niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi.
Zabiegi, które działają u niektórych kobiet, nie działają u innych, co tylko potwierdza przypuszczenia, że istnieje więcej niż jeden rodzaj adenomiozy. Strategie leczenia powinny być dostosowane do pacjentek, w zależności od ich zamiarów dotyczących płodności i objawów. Jeśli leczenie medyczne nie powoduje ulgi w objawach, istnieją opcje chirurgiczne, takie jak usunięcie zmian ogniskowych lub histerektomia (usunięcie macicy).
Chociaż adenomioza jest powszechnym schorzeniem, dotykającym wiele kobiet, w tym kobiety w wieku rozrodczym, wciąż brakuje wiedzy i badań nad tą chorobą. Świadomości na temat jej istnienia jest mała nie tylko wśród pacjentek, ale często również wśród pracowników ochrony zdrowia. Wciąż poszukiwana jest też dokładna, nieinwazyjna metoda diagnostyczna.
Źródło: Adenomyosis: from symptoms to treatment, two women’s health experts explain this little known condition by Jen Southcombe, Nuffield Department of Women's and Reproductive Health, University of Oxford i Nura Fitnat Topbas Selcuki, doktorantka, Nuffield Department of Women's and Reproductive Health, University of Oxford, The Conversation /M. Gabryś, Adenomioza – diagnostyka i aktualne sposoby leczenia, Monografie po Dyplomie, 2020, 01 [dostęp: 30.05.2023]
Oceń artykuł
Tu się dzieje
