Pierwsza miesiączka bywa stresująca. Jak rozpoznać objawy menarche?
Pojawienie się pierwszej miesiączki jest wielkim wydarzeniem w życiu każdej młodej kobiety. Większość dziewczynek czeka na pierwsze krwawienie od jakiegoś czasu. To dlatego, że pierwsza miesiączka jest zazwyczaj poprzedzona konkretnymi objawami, które nasilając się, dają znak, że moment krwawienia zbliża się wielkimi krokami. Gdy pojawi się pierwsza menstruacja, dobrze wiedzieć, jak wtedy postępować. Dowiedz się, jak przygotować się na pierwszą miesiączkę. Jak zachować się w czasie pierwszego krwawienia?

Pierwsza miesiączka (menarche) pojawia się zazwyczaj w wieku 12-14 lat. Jednak zanim dojdzie do pierwszego krwawienia, w organizmie młodej kobiety zachodzą pewne zmiany. Miesiączka pojawia się przeważnie po 14 miesiącach od tzw. skoku pokwitaniowego, czyli okresu dojrzewania płciowego. W tym okresie dochodzi do przyrostu wysokości i wzrostu masy ciała, a także dynamicznego rozwoju narządów zewnętrznych i wewnętrznych. Dziewczynka zaczyna szybciej rosnąć na dwa lata przed wystąpieniem pierwszej miesiączki, ten proces znacznie przyspiesza na rok przed menarche.
To również czas, gdy zaczynają rozwijać się piersi, brodawki sutkowe i otoczki powiększają się i unoszą ku górze, a następnie same piersi wyraźnie się zwiększają. W okresie poprzedzającym wystąpienie pierwszej miesiączki pojawia się także owłosienie łonowe (w miejscach intymnych) oraz owłosienie pod pachami.
Przyjmuje się, że pierwsza miesiączka u kobiet w naszej szerokości geograficznej występuje w wieku ok. 12-14 lat. Nie jest to jednak regułą, bo menarche może pojawić się w różnym wieku. Warto jednak pamiętać, że pojawienie się miesiączki w wieku poniżej 10 lat lub brak miesiączki powyżej 14-15 roku życia wymaga konsultacji z lekarzem.
Pierwsza miesiączka: jak poznać, że zbliża się okres?
Objawy poprzedzające pojawienie się pierwszej w życiu miesiączki mogą występować już rok wcześniej. Miesiączka może pojawić się rok lub nawet dwa lata później od momentu, w którym ciało zaczęło gwałtownie się zmieniać — sylwetka zaczyna przypominać bardziej kobiecą, a piersi powiększają się i stają się bardziej wrażliwe.
U większości młodych kobiet na kilka miesięcy przed pierwszą miesiączką zaczyna pojawiać się biała lub żółtawa wydzielina z pochwy, która wzbudza uczucie dyskomfortu.
Na krótko przed pojawieniem się pierwszego krwawienia mogą pojawić się objawy charakterystyczne dla okresu przed menstruacją, czyli osłabienie, bóle podbrzusza, obrzmiałe piersi. Tuż przed miesiączką zmniejsza się także ilość wydzieliny, która może być zabarwiona krwią i przybierać brunatny, brudny kolor.
Pojawienie się menarche jest często uwarunkowane genetycznie. Młoda kobieta zaczyna zazwyczaj miesiączkować w podobnym wieku jak jej mama i babcia.
Pierwsza miesiączka: dlaczego źle się czuję?
U niektórych kobiet miesiączkowanie łączy się z występowaniem PMS, czyli zespołu napięcia przedmiesiączkowego. To szereg nieprzyjemnych dolegliwości spowodowanych najprawdopodobniej względnym niedoborem progesteronu w stosunku do estrogenów, który występuje przed menstruacją. Objawy pojawiają się najczęściej na kilka dni przed miesiączką i ustępują w momencie pojawienia się krwawienia lub w czasie trwania menstruacji.
Objawy napięcia przedmiesiączkowego:
- wahania nastroju: płaczliwość, złość, złe samopoczucie psychiczne;
- bolesne lub wrażliwe piersi, szczególnie podczas dotyku lub w czasie noszenia obcisłego biustonosza i bluzki;
- pojawienie się przejściowych problemów z cerą: wyskakiwanie pryszczy lub odczuwalna tłustość cery;
- problemy z koncentracją, rozdrażnienie;
- bóle podbrzusza, czasami promieniujące do pleców;
- uczucie obrzmienia i wzdęcia brzucha;
- wzrost masy ciała spowodowany zatrzymywaniem się wody w organizmie;
- zwiększony apetyt;
- bóle głowy.
Opisane powyżej objawy nie są niczym szczególnym, dotyczą bardzo wielu kobiet, które przed miesiączką czują się z reguły osłabione, senne, rozdrażnione. Gdy miesiączka zacznie pojawiać się regularnie, rozpoznawanie tych i innych objawów będzie łatwiejsze. Bóle podbrzusza, tkliwość piersi czy uczucie obrzmienia będą wtedy dobrze znanymi zwiastunami nadchodzącej menstruacji.
Pierwsza miesiączka: jak wygląda pierwsze krwawienie?
Pierwsza miesiączka to zazwyczaj niewielkie plamienie. Nie jest z reguły obfita, choć niektóre dziewczyny od razu doświadczają normalnego krwawienia miesięcznego. Jeśli na bieliźnie pojawią się krople żywej krwi, to znak, że pojawiła się miesiączka. Wtedy najlepiej założyć wkładkę higieniczną i obserwować krwawienie. Jeśli będzie się nasilać, wkładkę trzeba zamienić na podpaskę.
W niektórych przypadkach miesiączka od razu objawia się większym krwawieniem, często brudząc bieliznę i spodnie. To krępujące, choć charakteru pierwszej miesiączki nie da się przewidzieć. Lepiej być zatem przygotowanym na każdą ewentualność.
Pierwsza miesiączka: jak się zachować po wystąpieniu krwawienia?
Kiedy pojawią się objawy zwiastujące pierwszą miesiączkę, lepiej odpowiednio się zabezpieczyć i włożyć do torby lub plecaka podpaskę. Krwawienie może pojawić się znienacka, dlatego lepiej mieć przy sobie odpowiednie środki higieniczne. Gdy nadejdzie już pierwszy dzień krwawienia, warto powiedzieć o tym mamie lub innej zaufanej osobie, która podpowie, jak się zachować.
Jeśli ból jest wyjątkowo silny i miesiączce towarzyszy osłabienie, lepiej w tym dniu zostać w domu i odpocząć. Pierwsza menstruacja bywa szokiem dla wielu młodych kobiet, potrafi być także niezwykle wyczerpująca. Jeśli to możliwe, pierwszy dzień krwawienia lepiej spędzić w domu.
Gdy miesiączce towarzyszy ból menstruacyjny, czyli ból odczuwalny w dolnej części brzucha, można zażyć tabletkę przeciwbólową w porozumieniu z opiekunem lub lekarzem. Ulgę w bólu przynosi także odpoczynek, położenie się w łóżku, ciepła kąpiel lub ciepły okład, na przykład z termoforu wypełnionego ciepłą wodą.
W czasie miesiączki lepiej zjadać lekkie, ciepłe posiłki, które nie wywołają dodatkowych dolegliwości ze strony żołądka. Najlepiej unikać tłustego i ostrego jedzenia, które może powodować lub nasilać biegunkę, zaparcia i wzdęcia. W czasie miesiączki można pić ciepłe herbatki ziołowe, na przykład z rumianku.
Jeśli menstruacji nie towarzyszy ból, osłabienie lub inne dolegliwości, to nie ma przeciwwskazań do tego, by ćwiczyć. Nadmierną aktywność fizyczną należy ograniczyć w przypadku, gdy miesiączka jest obfita i dokucza silny ból brzucha.
Nie bój się rozmawiać z mamą na temat miesiączki. To całkowicie normalny stan, w którym znajduje się niemal każda kobieta raz w miesiącu. Dodatkowe informacje przekazane przez mamę pomogą się uspokoić i rozwiać wszelkie wątpliwości.
Jak poradzić sobie z pierwszą miesiączką? Zobacz praktyczny poradnik:
Pierwsza miesiączka: kiedy spodziewać się kolejnego okresu?
Cykle miesiączkowe, czyli czas pomiędzy wystąpieniem pierwszej miesiączki (jej pierwszym dniem) a ostatnim dniem przed kolejną miesiączką, wynoszą z reguły 28 dni. Ten średni czas dotyczy głównie kobiet dorosłych, które miesiączkują regularnie, przeważnie raz w miesiącu. W przypadku dziewcząt, które dopiero zaczęły miesiączkować, cykle mogą być nieregularne nawet przez następne 2 lata. Dlatego następny okres może nie pojawić się w kolejnym miesiącu. Wynika to z faktu, że pierwsze cykle są zazwyczaj bezowulacyjne. Nie jest to powód do niepokoju, chociaż nagłe pojawienie się miesiączki jest zawsze związane ze stresem i niepokojem młodej kobiety.
Nawet gdy miesiączki nie są jeszcze regularne, warto prowadzić osobisty kalendarzyk i zapisywać daty kolejnych menstruacji. Można też skorzystać z jednej z dostępnych aplikacji na telefon, które po wpisaniu kolejnej daty obliczają przybliżony czas kolejnej miesiączki. Po pewnym czasie będzie dostrzegalna pewna regularność w występowaniu miesiączek. Warto wtedy zapamiętać, w którym momencie w miesiącu pojawi się krwawienie.
Ile trwa pierwsza miesiączka? Zazwyczaj od 3 do 7 dni.
Źródło: lek. Natalia Ignaszak-Kaus, Objawy przed okresem - jakie są pierwsze objawy miesiączki? (wylecz.to/pl/choroby/ginekologia)