Te zioła pomogą na obrzmiałe dziąsła i stany zapalne w jamie ustnej
Zaczerwienione dziąsła, nawracające afty czy drapanie w gardle – przy tych i innych dolegliwościach od wieków stosuje się zioła i ich ekstrakty. Są skuteczne, dlatego wciąż warto po nie sięgać. Jakie zioła pomogą na problemy w jamie ustnej?

Z pozytywnego wpływu na zdrowie jamy ustnej znany jest rumianek, szałwia czy rozmaryn. Te zioła przydają się nie tylko w kuchni – bez problemu można znaleźć je w składzie past do zębów czy płukanek do ust. To jednak nie wszystkie ziołowe składniki, które pomogą na kłopoty z dziąsłami i inne problemy w jamie ustnej. Jak je stosować, wyjaśnia lek. stom. Monika Stachowicz z Centrum Leczenia i Profilaktyki Paradontozy Periodent w Warszawie.
Zdrowe dziąsła, czyli jakie?
Zdrowe dziąsła powinny być jasnoróżowe, sprężyste, dobrze przylegać do zębów i nie mieć oznak krwawienia czy obrzmienia. Czasami jednak jest inaczej. Przyczyną może być paradontoza, która jest groźną chorobą i wymaga leczenia, ale niekoniecznie. Na stan dziąseł może wpływać także zmiany hormonalne lub przyjmowane leki. Wtedy objawy można próbować łagodzić samodzielnie.
– Paradontoza jest chorobą infekcyjną. To oznacza, że rozwija się w wyniku zasiedlenia kieszonek dziąsłowych przez bakterie. Dzieje się tak wtedy, gdy niezbyt dobrze dbamy o higienę jamy ustnej lub palimy papierosy – wyjaśnia stomatolożka Monika Stachowicz. – Nasze dziąsła mogą być tkliwe też z zupełnie innych przyczyn: u kobiet będzie to ciąża czy menopauza, a tym samym zmiany hormonalne, u mężczyzn zaś np. przyjmowane leki kardiologiczne. W obu tych przypadkach możemy, jako uzupełnienie higieny i leczenia, stosować preparaty ziołowe, które przyniosą ulgę przy uciążliwych objawach – zachęca specjalistka.
Wiele gatunków ziół dodaje się do past i płukanek do zębów, które można stosować na co dzień. Warto wiedzieć się, które z nich będą skuteczne przy określonych dolegliwościach.
Rumianek pospolity
Rumianek jest powszechnie stosowany w ziołolecznictwie, ale jego główne zastosowania to dolegliwości związane z układem pokarmowym. Osoby, którym dokuczają obrzmiałe dziąsła, powinny zwrócić uwagę na jego właściwości przeciwzapalne.
– Wysuszone koszyczki rumianku zawierają olejki eteryczne, a wśród nich np. chamazulen, który hamuje syntezę histaminy, tym samym działając przeciwzapalnie i przeciwalergicznie. Do tego przeciwutleniające flawonoidy, które pomagają zwalczać wolne rodniki powstające podczas stanu zapalnego. Doskonale radzi sobie z podrażnieniami błon śluzowych – wyjaśnia stomatolożka z Centrum Periodent.
Rumianek jest jednym z najpopularniejszych składników środków do higieny jamy ustnej. Może być dodatkiem do pasty do zębów, płynu do płukania ust do codziennego stosowania lub koncentratu do sporządzania płukanki przy problemach z dziąsłami. Jest też składnikiem niektórych klejów do protez.
Szałwia zwyczajna
Szałwia to kolejna roślina, której właściwości warto znać. Szałwia jest często wykorzystywana w przemyśle kosmetycznym (np. w szamponach czy kremach), ale i w farmaceutycznym. Znana jest ze swoich właściwości przeciwbakteryjnych, przeciwgrzybiczych i przeciwzapalnych. Sprawdza się również w stanach zapalnych przyzębia i gardła.
– Szałwia zawiera olejki eteryczne, taniny i karnozol. Za ich sprawą działa przeciwzapalnie i hamuje rozwój drobnoustrojów. Jest polecana do płukania jamy ustnej i gardła w stanach zapalnych. Łagodzi ból oraz zmniejsza przekrwienie. Możemy przygotować płukankę w domu z suszu albo kupić gotowy preparat – doradza lek. stom. Monika Stachowicz.
Szałwia jest dostępna w aptekach, sklepach zielarskich, a nawet spożywczych w formie suszu w torebkach ekspresowych. Wystarczy zalać porcję gorącą wodą i odczekać, aż ostygnie. Przygotowaną herbatką należy płukać usta i gardło kilka razy dziennie. Szałwia jest też składnikiem past i płynów do płukania ust, które są do kupienia w większości drogerii.
Jeżówka purpurowa
Jeżówka jest znana z właściwości wspierających układ odpornościowy, wykorzystywana jest także jako składnik past do zębów, preparatów do stosowania miejscowego na błonę śluzową jamy ustnej czy płukanek. Pomoże ukoić stan zapalny i zmniejszyć przekrwienie dziąseł.
– Ekstrakty z tej rośliny są niezwykle bogate w różnorodne składniki wspierające funkcjonowanie organizmu, m.in. stymulują makrofagi, czyli komórki układu odpornościowego, działają przeciwzapalnie, wspomagają regenerację tkanek, również hamują rozwój drobnoustrojów. Preparaty z wyciągami z jeżówki zalecane są do łagodzenia objawów paradontozy, ale też w profilaktyce chorób dziąseł – opisuje zalety jeżówki stomatolożka
Jeżówkę stosuje się nie tylko jako składnik past do zębów. W aptekach dostępne są również syropy, krople czy tabletki z jej zawartością. Stosuje się je w okresach zwiększonej podatności na infekcje, by wzmocnić układ immunologiczny.
Olejek z drzewa herbacianego
Olejek z drzewa herbacianego świetnie radzi sobie z… trądzikiem. Jego główną zaletą są bowiem właściwości antybakteryjne. Coraz częściej dodaje się go również do past do zębów, zwłaszcza oznaczonych jako produkty ekologiczne.
– Kluczowa dla zdrowia jamy ustnej jest równowaga mikrobioty, czyli wszystkich bakterii, grzybów i nawet wirusów, które się w niej znajdują. Niestety, nie są to tylko dobre bakterie. Nie jest więc trudno zachwiać tę równowagę, np. przez unikanie mycia zębów, złe nawyki, często następuje to również w konsekwencji antybiotykoterapii. Możemy zmagać się wtedy z zajadami, aftami, a nawet kandydozą jamy ustnej. Wykorzystywanie ziołowych ekstraktów w codziennej higienie pomoże eliminować szkodliwe drobnoustroje, nie szkodząc przy tym korzystnej florze bakteryjnej – wyjaśnia ekspertka Centrum Periodent.
Coraz popularniejsze są też ekologiczne produkty do higieny jamy ustnej, w tym tabletki będące zamiennikiem pasty. Należy jednak zwracać uwagę na ich skład: nie powinno w nim brakować fluoru, który jest niezastąpiony, jeśli chodzi o profilaktykę próchnicy.
Rozmaryn
Aromatyczna przyprawa, jaką jest rozmaryn, powinna znajdować się nie tylko w kuchni, ale i w łazience. Rozmaryn zawiera dobroczynne olejki eteryczne, jak eukaliptol (ten sam, co w eukaliptusie), które zwalczają szkodliwe drobnoustroje. Pomogą zarówno w profilaktyce chorób dziąseł, jak i podziałają kojąco przy kandydozie jamy ustnej. To nie wszystkie jego zalety: ekstrakty z rośliny zawierają kwas rozmarynowy. Lista jego właściwości jest długa – to m.in. działanie antyoksydacyjne, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i kojące stan zapalny. Ekstrakty z rozmarynu znajdziemy w ziołowych pastach do zębów i płukankach przeznaczonych do profilaktyki chorób dziąseł.
Tymianek
Tymianek to jedna z ulubionych przypraw miłośników gotowania, ale znają go tez osoby, które zmagają się z sezonowymi infekcjami. To częsty składnik ziołowych tabletek zalecanych przy drapaniu w gardle lub suchym kaszlu. Stosowany w problemach z dziąsłami złagodzi stan zapalny, ograniczy rozwój bakterii i zadba o świeży oddech. Może pomóc także przy aftach i opryszczce. Swoje właściwości zawdzięcza fenolom, jak tymol i karwakrol.
Zioła nie zastąpią specjalistycznego leczenia
Środki do higieny jamy ustnej z ziołowymi wyciągami działają korzystnie na zdrowie jamy ustnej i dziąseł, mogą też wspomagać profilaktykę próchnicy, ale nie zastąpią leczenia.
– Preparaty ziołowe są świetne, jeśli stosujemy je profilaktycznie lub by złagodzić objawy w nieinfekcyjnych stanach zapalnych dziąseł. Jednak czasami mogą nie wystarczyć i najlepiej skonsultować się z dentystą, jak i kiedy można je stosować. Nie należy opóźniać leczenia paradontozy, która nierzadko wymaga zaawansowanych procedur, jak głębokie czyszczenie kieszonek czy nawet antybiotykoterapia – ostrzega dentystka.
Regularne kontrole u dentysty są kluczowe, jeśli chodzi o wczesną diagnostykę i szybkie wdrożenie odpowiedniego leczenia schorzeń dziąseł. Z ziół natomiast warto korzystać, by doraźnie ukoić podrażnione dziąsła, drapiące gardło czy pozbyć się aft.
Źródło: Periodent Centrum Leczenia i Profilaktyki Paradontozy w Warszawie