Zatrucia pokarmowe: bakterie i toksyny. Czym można się zatruć?
Niedługo po posiłku nagle dopada biegunka, ból brzucha, złe samopoczucie? To objawy zatrucia pokarmowego. Sprawdź, co mogło zaszkodzić. Wyjaśniamy, które bakterie i toksyny najczęściej prowadzą do zatruć. Jakie produkty mogą być zakażone bakteriami?
- Zatrucie Salmonellą
- Zatrucie gronkowcem złocistym
- Zatrucie Listeria monocytogenes
- Zatrucie Escherichia coli
- Zatrucie Campylobacter jejuni
- Zatrucie Yersinia enterocolitica
- Zatrucie jadem kiełbasianym
Zatrucia pokarmowe to dolegliwości żołądkowo-jelitowe występujące po spożyciu żywności lub wody skażonej drobnoustrojami (zwykle bakteriami) lub wytwarzanymi przez nie toksynami.
Zatrucia pokarmowe mogą mieć bardzo gwałtowny i ostry przebieg z wymiotami, bólami brzucha, biegunką i gorączką. Objawy te są szczególnie groźne dla dzieci, bo w krótkim czasie mogą prowadzić do odwodnienia organizmu. Zatrucie niektórymi drobnoustrojami może prowadzić do rozwoju zagrażających zdrowiu i życiu stanów chorobowych, takich jak sepsa czy zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.
Jakie bakterie i toksyny najczęściej prowadzą do zatruć pokarmowych? Czym można się zatruć?
Zatrucie Salmonellą
Bakterie Salmonelli są najczęstszą przyczyną biegunek bakteryjnych na świecie.
Naturalnym miejscem bytowania pałeczek Salmonella jest przewód pokarmowy zwierząt dzikich i hodowlanych.
- Zakażenie: przez żywność zakażoną pierwotnie (jaja, mięso, mleko), wtórnie- przez skażone sprzęty kuchenne, maszyny w przetwórniach mięsa i wędlin, wydaliny zakażonych zwierząt (myszy, szczury), podczas przerobu, produkcji, transportu magazynowania zakażonej żywności.
- Objawy: bóle głowy, napadowe bóle brzucha przypominające kolkę, biegunki, nudności i wymioty, gorączka, wodniste stolce, które mogą zawierać domieszkę śluzu, czasami powiększenie wątroby i śledziony.
Zatrucie gronkowcem złocistym
Gronkowiec złocisty, czyli staphylococcus aureus to bakteria występująca w jamie gardłowo- nosowej oraz na skórze ludzi i zwierząt.
- Zakażenie: mleko i jego przetwory, lody, kremy, wyroby mięsne.
- Objawy: bóle brzucha, nudności, biegunka, podwyższona temperatura.
Zatrucie Listeria monocytogenes
Głównym rezerwuarem bakterii jest gleba oraz woda, a także przewód pokarmowy zwierząt domowych. Zakażenie bakteriami może wywołać chorobę zwaną listeriozą.
- Zakażenie: głównie żywność przeznaczona do bezpośredniej konsumpcji przechowywana w chłodniach/lodówkach.
- Objawy: wymioty, biegunka, objawy grypopodobne, posocznica (sepsa), zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.
Zakażenie może być bezpośrednią przyczyną poronień u kobiet. Powoduje niepłodność, nieprawidłowy przebieg ciąży, powstawanie u noworodków wad rozwojowych. Zakażenie u noworodków może wywołać sepsę, ostrą niewydolność oddechową, ropną ziarnicę noworodków, zapalenie opon mózgowych.
Zatrucie Escherichia coli
Escherichia coli, czyli pałeczka okrężnicy bytuje w jelicie zwierząt, człowieka, jak również powszechnie w glebie i wodzie, gdzie trafiają z wydzielinami i kałem.
To niegroźna bakteria wchodzącą w skład fizjologicznej flory jelitowej ludzi i zwierząt. Tylko niektóre gatunki bakterii są w stanie wywołać infekcję przewodu pokarmowego.
- Zakażenie: przez surowce pochodzenia roślinnego, przyprawy, wyroby mączne, mleko, majonez zanieczyszczone fekaliami.
- Objawy: biegunka, często z domieszką świeżej krwi, kurczowe bóle brzucha, wymioty, gorączka. W skrajnych przypadkach może rozwinąć się zagrażające życiu powikłanie — zespół hemolityczno-mocznicowy polegający na uszkodzeniu nerek, objawiający się zmniejszeniem lub zaprzestaniem oddawania moczu, bladością skóry i ogólnym osłabieniem.
Zatrucie Campylobacter jejuni
Campylobacter jejuni to gatunek bakterii powszechnie występujący w odchodach zwierząt. Zakażenie bakteriami wywołuje chorobę zwaną kampylobakteriozą.
- Zakażenie: żywność pochodzenia zwierzęcego, głównie drób, wieprzowina i wołowina.
- Objawy: zakażenie powoduje ostre zapalenie żołądka i jelit, które może mieć wrzodziejący ostry przebieg. Główne objawy to wysoka gorączka, osłabienie, bóle podbrzusza, mdłości, stany zapalne jelit powiązane z biegunką.
Zatrucie Yersinia enterocolitica
Naturalnym rezerwuarem pałeczek Yersinia enterocolitica są domowe i dziko żyjące zwierzęta wydalające zarazki z kałem. Nośnikiem bakterii jest żywność, woda i gleby zanieczyszczone odchodami zakażonych zwierząt. Zakażenie pałeczką Yersinia enterocolitica może wywołać chorobę zwaną jersiniozą.
- Zakażenie: podczas spożycia niedogotowanego mięsa wieprzowego i przetworów mięsnych, warzyw surowych, surówek warzywnych.
- Objawy: niewysoka gorączka, kurczowy ból brzucha, luźne stolce, często z domieszką śluzu i/lub krwi, oraz wymioty.
Zatrucie jadem kiełbasianym
Laseczka jadu kiełbasianego, czyli Clostridium botulinum to bakteria w kształcie laseczki, wytwarzająca egzotyksynę zwaną jadem kiełbasianym. Zakażenie może mieć bardzo ciężki przebieg i prowadzić do śmierci.
- Zakażenie: spożycie nieświeżych wędlin, konserw mięsnych, rybnych, jarzynowych.
- Objawy: osłabienie, zmęczenie, zawroty głowy, suchość w jamie ustnej. Kilka godzin później dołączają się objawy neurologiczne: podwójne widzenie, rozszerzenie źrenic, zez zbieżny, opadanie powiek, światłowstręt. Inne objawy: utrudnione połykanie, wzdęcie brzucha, uporczywe zaparcia, zaburzenia w oddawaniu moczu, osłabienie mięśni.
Źródło: Medycyna Pracy (mp.pl); GIS
Tu się dzieje
