Czy dieta bezmięsna to zdrowy sposób odżywiania? Dietetyk wyjaśnia
1 października na całym świecie obchodzony jest Dzień Wegetarianizmu i Wegetarian. Szacuje się, że w Polsce już co piąta osoba jest na diecie wegetariańskiej. Dlaczego coraz więcej osób decyduje się na dietę bezmięsną? Czy ten sposób odżywiania jest zdrowy? Na te pytania odpowiada Monika Nowicka, dietetyczka kliniczna Be Diet Catering.
Czym jest dieta wegetariańska i jakie są jej zalety?
Klasyczny wegetarianizm jest sposobem żywienia eliminującym mięso, ryby oraz owoce morza. Istnieje jednak wiele różnych odmian tej diety, w tym peskatarianizm, laktowegetarianizm, laktoowowegetarianizm, owowegetarianizm i weganizm. W większości decydujemy się na ten sposób żywienia ze względów ideologicznych, etycznych lub zdrowotnych.
Dieta wegetariańska, pod względem zbilansowania, wyróżnia się zmniejszeniem ilości spożywanych nasyconych kwasów tłuszczowych, które znajdują się przede wszystkim w produktach pochodzenia zwierzęcego. Wegetarianin jest również mniej narażony na spożycie antybiotyków, którymi są leczone zwierzęta hodowlane. Już te dwa czynniki sprawiają, że dieta wegetariańska może być zdrowszą alternatywą diety mięsnej, o ile zostanie dobrze zbilansowana. Ale lista zalet diety wegetariańskiej na tym się nie kończy. Cechuje się ona również zwiększonym spożyciem błonnika pokarmowego, pochodzącego z warzyw, owoców i produktów zbożowych, a także witamin rozpuszczalnych w wodzie. Dodatkowo przejście na wegetarianizm wiąże się z przyjmowaniem większej ilości antyoksydantów, czyli przeciwutleniaczy, które są zawarte głównie w owocach jagodowych, zielonych warzywach, roślinach strączkowych, orzechach. Pod tym względem jest to bardzo dobra dla zdrowia zmiana.
Czy wegetarianizm niesie za sobą jakieś zagrożenia dla zdrowia?
Dieta wegetariańska ma sporo zalet, pod warunkiem, że jest dobrze zbilansowana. Przy dobrze skomponowanym jadłospisie jesteśmy w stanie zapewnić organizmowi wszystkie niezbędne składniki odżywcze i witaminy. W innym przypadku może prowadzić do poważnych niedoborów w organizmie, np. zbyt niskiego poziomu wapnia, cynku, żelaza, małej wartości biologicznej białka i niedoborów witamin B12 i D3, a także kwasów omega-3 EPA i DHA. Efektem tego może być m.in. osłabienie i senność, obniżenie odporności, pogorszenie się stanu włosów, skóry i paznokci, a także zaburzenia koncentracji i pamięci.
Nieodpowiedni plan żywieniowy przy stosowaniu diety roślinnej może skutkować również większym spożyciem substancji antyodżywczych, hamujących wchłanianie magnezu czy wapnia w organizmie. Dlatego niezmiernie ważne jest odpowiedzialne podejście do zmiany nawyków żywieniowych. Warto również skorzystać z pomocy dietetyka, który pomoże zaplanować nową dietę, by była dostosowana do potrzeb naszego organizmu.
Dla osób, dla które nie chcą samodzielnie gotować, przydatną opcją może być wegetariański catering dietetyczny. Należy jednak upewnić się, czy jadłospis takiego cateringu przygotowywany jest przez wykwalifikowanych dietetyków klinicznych, a przed jego zamówieniem należy skonsultować się z dietetykiem, które pomoże nam dobrać odpowiednią kaloryczność. Dzięki temu będziemy mieć pewność, że zamówiona dieta nie tylko będzie nas żywić, ale także odżywiać organizm zgodnie z naszym indywidualnym zapotrzebowaniem.
Czy dieta wegetariańska prowadzi do niedoboru białka i żelaza?
Często mówi się o zbyt małej ilości białka i żelaza w diecie wegetariańskiej. To szczególnie ważne dla kobiecego organizmu, który ma zwiększone zapotrzebowanie na żelazo. Białko roślinne jest zazwyczaj niepełnowartościowym białkiem, z wyjątkiem białka soi, natomiast łącząc aminokwasy egzogenne pochodzące z pożywienia w ciągu dnia, organizm może zsyntetyzować odpowiednią ilość tego makroskładnika w diecie.
Jeżeli chodzi o żelazo, w formie roślinnej jest ono mniej przyswajalne niż w formie zwierzęcej. Możemy jednak zwiększyć biodostępność żelaza poprzez łączenie go z witaminą C w innym produkcie, co pozwoli zapobiec niedoborom. Przykładem może być połączenie cytryny lub papryki z pietruszką.
Przy wszystkich „za i przeciw” zauważmy, że każda dieta – czy to mięsna, czy bezmięsna, która nie jest prawidłowo skomponowana, może prowadzić do niedoborów w organizmie. Długotrwałe niedobory składników mineralnych, witamin lub białka mogą powodować poważne skutki zdrowotne. Pamiętajmy więc, aby wykluczone produkty z diety zawsze uzupełnić odpowiednimi zamiennikami. Warto, dla zdrowia i dobrego samopoczucia.
Tu się dzieje
