Witamina D nie u każdego działa tak samo. Efekty zależą od tego czynnika

18.01.2023
Aktualizacja: 18.01.2023 10:49

Przyjmowanie witaminy D nie u każdej osoby daje takie same efekty. Okazuje się bowiem, że skuteczność suplementacji zależna jest od… masy ciała i wskaźnika BMI. Badacze z Bostonu zauważyli taką zależność badając rolę witaminy D w zapobieganiu chorobom cywilizacyjnym.

Skuteczność witaminy D a BMI
fot. Shutterstock

Jak informuje „Journal of the American Medical Association”, korzyści płynące z przyjmowania witaminy D i jej metabolizm mogą zależeć od masy ciała. Ustalili to naukowcy z Brigham and Women’s Hospital (Boston, USA), którzy przeanalizowali dane z dużego ogólnokrajowego badania klinicznego VITAL. Jego celem było co prawda sprawdzenie, czy przyjmowanie suplementów witaminy D lub kwasów omega-3 może zmniejszyć ryzyko zachorowania na nowotwory, choroby serca lub udar, ale przy okazji ustalono też inną ważną rzecz dotyczącą związku między suplementacją a wskaźnikiem BMI.

Suplementacja witaminy D a masa ciała – jest związek

Analizując dane z badania VITAL, naukowcy zauważyli, że osoby z wyższym wskaźnikiem masy ciała BMI (z nadwagą i otyłe) słabiej reagowały na suplementację witaminy D, co może wyjaśniać obserwowane różnice w wynikach dotyczące nowotworów, cukrzycy czy chorób autoimmunologicznych.

– Analiza oryginalnych danych VITAL wykazała, że suplementacja witaminy D korelowała z pozytywnym wpływem na kilka wskaźników zdrowotnych, ale tylko wśród osób z BMI poniżej 25 – mówi pierwsza autorka, dr Deirdre K. Tobias z Brigham's Division of Prevention Medicine. – Wydaje się, że coś innego dzieje się z metabolizmem witaminy D przy większej masie ciała, a nasze badanie może pomóc wyjaśnić gorsze efekty suplementacji u osób z podwyższonym BMI – dodaje.

Rola witaminy D w zapobieganiu chorobom

Witamina D jest niezbędnym składnikiem odżywczym zaangażowanym w wiele procesów biologicznych, przede wszystkim pomaga organizmowi wchłaniać wapń i magnez. Część potrzebnej człowiekowi witaminy D jest wytwarzana w organizmie dzięki światłu słonecznemu, natomiast niedobory witaminy D są często leczone za pomocą suplementacji. Wyniki badań laboratoryjnych, epidemiologicznych i klinicznych sugerują także, że witamina D może wpływać na częstość występowania i progresję nowotworów i chorób układu krążenia.

To właśnie te dowody skłoniły do przeprowadzenia pierwotnego badania VITAL, które było randomizowanym, kontrolowanym placebo badaniem z podwójnie ślepą próbą i w którym wzięło udział 25 871 osób z USA, w tym mężczyźni w wieku powyżej 50 lat i kobiety powyżej 55 lat. Wykazało ono niewielkie korzyści z suplementacji witaminy D w zapobieganiu nowotworom, zawałowi serca lub udarowi, ale też istnienie statystycznej zależności między BMI a częstością występowania nowotworów, śmiertelnością z ich powodu i występowaniem chorób autoimmunologicznych. Nowe badanie miało na celu zbadanie tej korelacji. Było ono pod pewnym względem wyjątkowe.

– Większość takich badań koncentruje się na całkowitym poziomie witaminy D we krwi – mówi starsza autorka, dr JoAnn E. Manson, szefowa Wydziału Medycyny Prewencyjnej w Brigham i główna badaczka VITAL. – Fakt, że mogliśmy przyjrzeć się rozszerzonemu profilowi metabolitów witaminy D i nowym biomarkerom, dał nam unikalny wgląd w dostępność i aktywność witaminy D oraz w to, czy metabolizm witaminy D może być zaburzony u niektórych osób, a u innych nie.

Suplementowanie witaminy D to skomplikowana sprawa

Naukowcy odkryli, że suplementacja witaminy D podniosła poziom większości biomarkerów związanych z metabolizmem witaminy D u uczestników badania, niezależnie od ich wagi. Jednak wzrosty te były znacznie mniejsze u osób z podwyższonym BMI.

– Zaobserwowaliśmy uderzające różnice po dwóch latach, wskazujące na słabą reakcję na suplementację witaminy D przy wyższym BMI – mówi dr Tobias. – Może to mieć implikacje kliniczne i potencjalnie wyjaśniać niektóre z zaobserwowanych różnic w skuteczności suplementacji witaminy D w zależności od masy ciała.

– Badanie to rzuca światło na to, dlaczego obserwujemy 30-40-procentowe zmniejszenie liczby zgonów z powodu raka, chorób autoimmunologicznych i innych dzięki suplementacji witaminy D wśród osób z niższym BMI, ale minimalne korzyści u osób z wyższym BMI. To sugeruje, że możliwe jest osiągnięcie korzyści w całej populacji dzięki bardziej spersonalizowanemu dawkowaniu witaminy D – wskazała Manson.

Suplementując witaminę D i oceniając jej ochronny wpływ na drowie, należy więc brać pod uwagę BMI – oceniają naukowcy.

Uwaga!

Powyższa porada nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku jakichkolwiek problemów ze zdrowiem należy skonsultować się z lekarzem.
loader

Źródło: D. K. Tobias, H. Luttmann-Gibson, Association of Body Weight With Response to Vitamin D Supplementation and Metabolism, JAMA Netw Open. 2023;6(1):e2250681 / PAP/Paweł Wernicki