Nowe zalecenia dotyczące witaminy D w Polsce. Duża aktualizacja 2023

Niedobór witaminy D, czyli stężenie 25-hydroksywitaminy D 25 we krwi poniżej 25 ng/mL (<50 nmol/L), wiąże się z poważnymi konsekwencjami dla zdrowia, m.in. zaburzeniami odporności, zwiększonym ryzykiem krzywicy, osteoporozy, raka, depresji. Polscy naukowcy dokonali dużego przeglądu danych epidemiologicznych, badań kliniczno-kontrolnych i randomizowanych badań kontrolnych. Na podstawie stanowisk 34 ekspertów z różnych dziedzin wiedzy, grupa konsensusowa, reprezentująca osiem polskich i międzynarodowych towarzystw medycznych oraz ośmiu krajowych konsultantów, wydała ostateczne polskie rekomendacje dotyczące suplementacji witaminą D w Polsce.

Zalecenia dotyczące suplementacji witaminą D w Polsce

W artykule pt. "Guidelines for Preventing and Treating Vitamin D Deficiency: A 2023 Update in Poland", opublikowanym w "Nutrients", znaleźć można najnowsze zalecenia dotyczące profilaktyki i leczenia niedoboru witaminy D w Polsce. Warto podkreślić, że rekomendacje są bardzo obszerne. Nowe wytyczne przygotowano zarówno dla populacji ogólnej, jak i dla pacjentów z grup ryzyka.

1. Noworodki 0–6 miesięcy: 400 j.m. (10 µg) wit. D3 na dobę od pierwszych dni życia niezależnie od sposobu karmienia.
2. Noworodki 6–12 miesięcy: 400–600 IU (10–15 µg) wit. D3 na dobę w zależności od dziennej ilości witaminy D spożywanej z posiłkami.
3. Dzieci 1-3 lata: 600 j.m. (15 µg) wit. D3 na dobę i ze względu na związane z wiekiem ograniczenia w korzystaniu z kąpieli słonecznych zalecana jest przez cały rok.
4. Dzieci 4-10 lat: u zdrowych dzieci opalanie się z odkrytymi przedramionami i nogami przez 15–30 minut w godzinach 10-15, bez filtrów przeciwsłonecznych, od maja do końca września - suplementacja wit. D3 nie jest konieczna, choć nadal zalecana i bezpieczna. W przypadku niespełnienia tych zaleceń rekomenduje się suplementację wit. D3 w dawce 600-1000 j.m. (15–25 µg) na dobę przez cały rok, w zależności od masy ciała i zawartości wit. D w diecie.
5. Młodzież 11-18 lat: u zdrowej młodzieży opalanie się z odkrytymi przedramionami i nogami przez 30-45 minut między godz. 10-15, bez filtrów przeciwsłonecznych, od maja do końca września - suplementacja wit. D3 nie jest konieczna, choć nadal zalecana i bezpieczna. W przypadku niespełnienia tych zaleceń rekomenduje się suplementację wit. D w dawce 1000–2000 IU (25–50 µg) na dobę przez cały rok, w zależności od masy ciała i zawartości wit. D w diecie.
6. Dorośli 19-65 lat: u zdrowych osób opalanie się z odkrytymi przedramionami i nogami przez 30-45 minut między godziną 10-15, bez filtrów przeciwsłonecznych, od maja do końca września - suplementacja wit. D3 nie jest konieczna, choć nadal zalecana i bezpieczna. W przypadku niespełnienia tych zaleceń rekomenduje się suplementację wit. D3 w dawce 1000–2000 IU (25–50 µg) na dobę przez cały rok, w zależności od masy ciała i spożycia witaminy D w diecie.
7. Młodsi seniorzy (>65–75 lat): ze względu na zmniejszoną efektywność syntezy skórnej zaleca się suplementację wit. D3 w dawce 1000-2000 IU (25-50 µg) na dobę przez cały rok, w zależności od masy ciała i spożycia witaminy D w diecie.
8. Starsi seniorzy 75–89 lat i najstarsi seniorzy 90+: ze względu na zmniejszoną skuteczność syntezy skórnej, potencjalne zaburzenia wchłaniania i zmieniony metabolizm witaminy D, zaleca się suplementację wit. D3 w dawce 2000-4000 IU (50-100 µg) na dobę przez cały rok, w zależności od masy ciała i spożycia witaminy D z dietą.
9. Ciąża i karmienie piersią: kobiety planujące ciążę powinny otrzymywać odpowiednią suplementację wit. D3, taką samą jak w ogólnej populacji dorosłych, w miarę możliwości pod kontrolą stężenia 25(OH)D w surowicy. Po potwierdzeniu ciąży do końca okresu karmienia piersią suplementację wit. D3 należy prowadzić pod kontrolą stężenia 25(OH)D w celu uzyskania i utrzymania optymalnych stężeń w granicach >30–50 ng/ml. W przypadku braku możliwości oceny stężenia 25(OH)D w surowicy zaleca się stosowanie wit. D3 w dawce 2000 j.m. (50 µg) na dobę przez cały okres ciąży i laktacji.

Odrębne rekomendacje dotyczą wcześniaków, osób szczególnie zagrożonych niedoborem witaminy D (w tym otyłych), pacjentów nadwrażliwych na witaminę D i tych z chorobami przewlekłymi. O szczegółowe zalecenia należy dopytać lekarza. Porady udzieli lekarz rodzinny.

Uwaga: Optymalnych stężenie witaminy D we krwi wynosi 30–50 ng/ml. Zarówno niedobór jak i nadmiar witaminy D stanowią zagrożenie dla zdrowia.

Źródło: "Guidelines for Preventing and Treating Vitamin D Deficiency: A 2023 Update in Poland" P. Płudowski, B. Kos-Kudła, M. Walczak, A. Fal, D. Zozulińska-Ziółkiewicz, P. Sieroszewski, J. Peregud-Pogorzelski, R. Lauterbach, T. Targowski, A. Lewiński, R. Spaczyński, M. Wielgoś, J. Pinkas, T. Jackowska, E. Helwich, A. Mazur, M. Ruchała, A. Zygmunt, M. Szalecki, A. Bossowski, J. Czech-Kowalska, M. Wójcik, B. Pyrżak, M. A. Żmijewski, P. Abramowicz, J. Konstantynowicz, E. Marcinowska-Suchowierska, A. Bleizgys, S. N. Karras, W. B. Grant, C. Carlberg, S. Pilz, M. F. Holick, W. Misiorowski, Nutrients 2023

Zobacz także

Witamina D będzie dodawana do chleba?

Witamina D nie tylko ze słońca – 4 produkty, które ją zawierają