Niedobór żelaza: przyczyny, objawy niskiego poziomu żelaza

Niedobór żelaza w widoczny sposób wpływa na pracę organizmu i jest istotnym problemem medycznym. Wchodzi w skład enzymów zawierających hem (w tym hemoglobina) lub flawinę. Uczestniczy w transporcie i zużyciu tlenu, odgrywa rolę w procesach immunologicznych organizmu. Żelazo (Fe) jest pierwiastkiem niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania organizmu, ponieważ bierze udział w przebiegu wielu reakcji biologicznych komórek organizmu.

Żelazo odpowiada m.in. za przenoszenie tlenu przez hemoglobinę, czyli białko zawarte w erytrocytach. Hemoglobina pobiera tlen w płucach, a następnie uwalnia go w tkankach. W szpiku kostnym to właśnie żelazo wpływa na tworzenie czerwonych krwinek. Od żelaza uzależnione są mięśnie, które dzięki niemu mogą pobierać tlen i pracować prawidłowo. Żelazo, wraz z magnezem, wspiera także układ nerwowy i układ odpornościowy.

W przypadku niedoboru żelaza dochodzi do upośledzenia produkcji krwinek czerwonych. Powstaje ich mniej i mają mniejsze rozmiary, ponadto w swoim wnętrzu zawierają mniejszą ilość hemoglobiny, co wpływa na stopniowe pogorszenie się ogólnego stanu zdrowia i wystąpienie objawów anemii.

Niedobór żelaza pojawia się wtedy, gdy przyswajana ilość jest na tyle mała, że nie zaspokaja potrzeb organizmu lub na skutek problemów ze wchłanialnością lub krwotoków, żelazo ,,ucieka'' z organizmu. 

ZOBACZ:  Dlaczego żelazo jest tak ważne dla zdrowia? Właściwości żelaza

Przyczyny niedoboru żelaza

Żelazo jest pozyskiwane z pokarmu. Jest wchłaniane w jelitach wraz z innymi substancjami odżywczymi, a następnie drogą krwi transportowane w organizmie. To właśnie dlatego niewłaściwą, ubogą w żelazo dietę uważa się za podstawowy powód niedoboru tego pierwiastka w organizmie. Jest jednak kilka innych powodów, dla których stężenie żelaza jest niskie.

Główne przyczyny niedoboru żelaza:

• niedostateczna ilość żelaza w spożywanych pokarmach, co prowadzi nie tylko do braku możliwości dostarczenia żelaza, ale również do wyczerpania zapasów żelaza w organizmie
• nieodpowiednie wchłanianie żelaza z przewodu pokarmowego, na przykład u osób cierpiących na nieswoiste zapalenia jelit i celiakię
• zwiększone zapotrzebowanie na żelazo, szczególnie w przypadku ciąży, karmienia piersią i w okresie dojrzewania
• krwawienia: z przewodu pokarmowego (wrzody żołądka i dwunastnicy, zapalenie błony śluzowej żołądka, guzy lub polipy jelita), z dróg rodnych (częste i obfite miesiączki), z dróg moczowych (krwiomocz), w chorobach nerek, z układu oddechowego (krwioplucie), po zabiegach chirurgicznych, w wyniku urazów
• u wielokrotnych dawców krwi w razie niestosowania zalecanych odstępów pomiędzy oddawaniem kolejnych porcji krwi 

Uwaga! Na utratę żelaza, a tym samym na ryzyko rozwoju anemii, narażone są szczególnie kobiety, które często i obficie miesiączkują.

Objawy, skutki niedoboru żelaza

Głównym skutkiem niedoboru żelaza w organizmie jest anemia, czyli niedokrwistość. Stopień zaburzeń zależy od stopnia niedoborów. Nie u każdego człowieka, u którego występuje niedobór żelaza, rozwinie się niedokrwistość, jest ona jednak wynikiem niedoboru przewlekłego. 

Objawy anemii są początkowo dosyć skryte i narastają w miarę pogłębiania się niedoborów żelaza. Zaczyna się zwykle od przewlekłego zmęczenia, ciągłej senności, braku sił witalnych. Innym charakterystycznym objawem niedokrwistości jest bladość skóry i błon śluzowych. Tak więc blada skóra, sińce pod oczami, łamliwe włosi paznokcie, brak nawilżenia skóry, to mogą być objawy niedokrwistości wynikającej z braku żelaza. 

Objawy niedoboru żelaza i niedokrwistości:

• osłabienie i łatwą męczliwość, brak sił;
• upośledzenie koncentracji;
• bóle i zawroty głowy;
• kołatania serca, duszności;
• osłabienie odporności;
• bladość skóry i błon śluzowych (są mniej czerwone niż zwykle);
• osłabienie jakości włosów;
• zmiany paznokci;
• suchość skóry.

Leczenie niedoborów żelaza polega na przyjmowaniu preparatów żelaza oraz stosowaniu odpowiedniej diety, bogatej w mięsa, surówki ze świeżych owoców, natkę pietruszki, orzechy, żółtka jaj, ryby, warzywa strączkowe.ZOBACZ:  Anemia to coś więcej niż zmęczenie. Skąd się bierze niedokrwistość?

Zobacz także

Magnez to pierwiastek niezbędny do życia. Jakie są jego najlepsze źródła w diecie?

Witamina D3 to witamina życia. Dlaczego jest nam tak potrzebna?

Źródło: mp.pl