Oceń
Ziemniaki to nieodłączny element polskiej kuchni. W wielu domach stanowią wręcz podstawę codziennego jadłospisu. Warzywo to jest jednak bardzo niedoceniane, traktujemy je raczej jako zwyczajny dodatek do dania. Tymczasem ziemniaki to ważne źródło białka, witamin i minerałów. Szczególnie wartościowy jest również… sok z ziemniaka, który działa jak naturalne lekarstwo. Polscy naukowcy z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu przekonują, że w przyszłości może stać się on lekiem na różnego typu nowotwory. Zastosowanie soku z ziemniaka w medycynie ludowej sięga początków XIX wieku, kiedy używano go do łagodzenia objawów dysfunkcji przewodu pokarmowego.
Sok z ziemniaka: jak działa?
Sok z ziemniaka to produkt uboczny produkcji skrobi. Zawiera liczne związki niskocząsteczkowe, ale jest pozbawiony błonnika i skrobi. Ten sok warzywny ma nie tylko działanie przeciwutleniające, ale też udowodnioną aktywność przeciwnowotworową i wykazane na modelu zwierzęcym i w badaniu klinicznym działanie łagodzące dolegliwości chorych na nieswoiste zapalenia jelit.
Badania zapoczątkowane kilka lat temu przez prof. Grażynę Lewandowicz z Wydziału Nauk o Żywności i Żywieniu UPP wskazują, że surowiec ten jest cenny nie tylko ze względu na wysoką wartość odżywczą, ale przede wszystkim na aktywność biologiczną, która ułatwia leczenie niektórych chorób przewodu pokarmowego i może zapobiegać nowotworom. Sok z ziemniaka działa przeciwbakteryjnie, przeciwutleniająco, przeciwzapalnie. Jest też dobry dla cukrzyków i osób z nadciśnieniem.
– Przeprowadziliśmy szczegółowe badania na liniach komórkowych oraz modelach szczurzych. Zwierzętom celowo, za pomocą kwasu solnego, indukowaliśmy stany zapalne układu pokarmowego, a następnie podawaliśmy im utrwalony termicznie, wysuszony rozpyłowo sok ziemniaczany. Okazało się, że rewelacyjnie łagodził większość ich dolegliwości – mówi w rozmowie z PAP dr inż. Przemysław Kowalczewski.
To odkrycie dało początek całej serii projektów dotyczących prozdrowotnych właściwości tego surowca. Okazało się, że sok z ziemniaka wykazuje korzystne działanie terapeutyczne m.in. w przypadku nowotworów i nieswoistych zapaleń jelit (IBD), takich jak choroba Leśniowskiego‑Crohna i wrzodziejące zapalenie jelita.
– Jeśli chodzi o wpływ soku na wrzodziejące zapalenie jelita grubego, to nasze odkrycie jest przełomowe. Uważamy, że w przyszłości można by wykorzystać składniki soku do skonstruowania preparatu leczniczego lub suplementu diety łagodzącego stany zapalne jelit. Byłby to ratunek dla dużej grupy pacjentów, którzy dziś ze względu na swój stan mają bardzo ubogą, deficytową dietę, a nierzadko muszą być leczeni operacyjnie; np. wycina im się fragmenty jelita grubego, co na zawsze pogarsza jakość ich życia – podkreśla dr Kowalczewski.
Zespół z Poznania opracował specjalne receptury dla chorych na zespół jelita wrażliwego
– Są one pozbawione składników, którzy tacy pacjenci nie mogą jeść, za to wzbogacone ziemniaczanym sokiem. - To cała linia produktów: od śniadaniowych (chleb), przez obiadowe (makaron, pasztety, kiełbasa), po napoje. Badania kliniczne prowadzone we współpracy z Uniwersytetem Medycznym w Poznaniu dowiodły, że włączenie ich do diety spowodowało obniżenie białka CRP, który jest ważnym wskaźnikiem stanu zapalnego. To duży sukces – opowiada dr Kowalczewski.
Ziemniaki wyleczą raka?
Naukowcy z Poznania udowodnili również cytotoksyczne działanie soku z ziemniaków na komórki nowotworowe. Chodzi głównie o nowotwory układu pokarmowego, za które odpowiadają głównie dwie substancje: solanina i chakonina. Należą one do grupy glikoalkaloidów i determinują m.in. odporność rośliny na patogeny i szkodniki. Jednak dla ludzi są toksyczne.
– To właśnie one wykazują działanie cytotoksyczne, czyli przeciwnowotworowe – wyjaśnia badacz z Poznania. Uspokaja jednocześnie, że konsumpcyjne odmiany ziemniaka uprawiane w Polsce są bardzo dobrej jakości i charakteryzują się niską zawartością glikoalkaloidów.
Sok z ziemniaka to źródło witaminy C i licznych przeciwutleniaczy, które zwalczają wolne rodniki, co zapobiega uszkodzeniom DNA. Obecność tych związków powoduje wzmocnienie aktywności przeciwnowotworowej zawartych w soku glikoalkaloidów oraz powoduje ich mniejszą toksyczność w stosunku do komórek prawidłowych. Ziemniaki są również bogactwem potasu, żelaza i dobrej jakości białka. Mają wysoką wartość odżywczą, za to niskie stężenie sodu.
Stosowanie soku zamiast czystych glikoalkaloidów w terapii chorób nowotworowych zmniejszyłoby skutki uboczne leczenia.
– Ziemniaki same w sobie także mają korzystne właściwości, ale sok ma ich zdecydowanie więcej. Jest to spowodowane koncentracją substancji czynnych; procentowy udział dobroczynnych związków jest większy w soku. Trzeba by zjeść kilka kilogramów ziemniaków, żeby uzyskać taki efekt, jak pijąc sok. Myślę, że jest to jedna z przyczyn, dla których efekt prozdrowotny ziemniaków pozostawał niezauważony – wyjaśnia dr Kowalczewski
Zespół z UPP planuje dalsze badania soku ziemniaczanego: zarówno na liniach komórkowych, jak i na modelach zwierzęcych.
Oceń artykuł
