Oceń
- Jakie właściwości ma kawa zbożowa?
- Rodzaje kawy zbożowej – jak parzyć?
- Dla kogo korzystna jest kawa zbożowa?
- Kto nie powinien pić kawy zbożowej?
- A co z akryloamidem w kawie zbożowej?
Kawa zbożowa (czasem nazywana też inką) w smaku przypomina czarną kawę, jednak w przeciwieństwie do niej nie zawiera kofeiny. Jest dobrym rozwiązaniem dla osób, które nie chcą lub nie mogą pić prawdziwej kawy wcale lub dużych jej ilości, np. osoby z nadciśnieniem, kobiety w ciąży.
Kawę zbożową wymyślono już w XVIII wieku – czarna kawa była wtedy na tyle droga, że wiele nawet dość zamożnych osób nie mogło sobie na nią pozwolić. Alternatywą dla niej stała się kawa zbożowa, która wtedy wciąż jednak odbiegała smakiem od swojego pierwowzoru i nie wzbudzała specjalnego entuzjazmu, choć ówcześni lekarze podkreślali jej dobry wpływ na zdrowie. Dopiero dodatek cykorii polepszył jej smak.
Jakie właściwości ma kawa zbożowa?
Kawę zbożową otrzymuje się ze zbóż: żyta, jęczmienia, pszenicy albo orkiszu. Dodaje się do niej także cykorię, buraka cukrowego, a nawet przyprawy korzenne. Ponieważ jest produktem zbożowym, zawiera błonnik pokarmowy. W kawie zbożowej są także:
- polifenole (mają właściwości antyoksydacyjne, które chronią przed wieloma chorobami)
- prebiotyki – inulina (ale tylko w produktach mających w składzie cykorię; prebiotyki to substancje umożliwiające rozwój korzystnych bakterii w jelitach, a także lepsze przyswajanie składników mineralnych, w tym wapnia)
- witaminy i składniki mineralne (m.in. witaminy z grupy B, a także fosfor, potas, cynk, żelazo)
Kawa zbożowa nie zawiera kofeiny, której nadmiar w diecie jest niekorzystny (dlatego między innymi nie można pić nieograniczonych ilości czarnej kawy).
Rodzaje kawy zbożowej – jak parzyć?
Kawę zbożową można przygotować na co najmniej trzy sposoby.
- Kawa rozpuszczalna (w proszku lub granulkach) – wystarczy zalać ją ciepłą wodą i rozpuścić.
- Kawa w torebkach do zaparzania – parzy się ją tak jak herbatę, zalewając gorącą wodą i pozostawiając do naciągnięcia.
- Kawa do gotowania – należy zalać ją wrzątkiem, a następnie gotować przez 5 minut. Potem konieczne jest przecedzenie kawy przez gęste sitko. Można ją też parzyć w kawiarce lub w ekspresie jak zwykłą kawę.
Dla kogo korzystna jest kawa zbożowa?
Kawa zbożowa jest dobrym napojem dla tych, którzy nie piją kawy naturalnej - z różnych względów. Mogą ją pić kobiety w ciąży (zwłaszcza te z nadciśnieniem tętniczym), karmiące piersią, a także dzieci oraz osoby starsze. Kto jeszcze? Sprawdzi się w diecie osób cierpiących na zaparcia (ze względu na zawartość błonnika łagodnie pobudza pracę jelit), a także mających dolegliwości żołądkowe oraz ze strony trzustki lub wątroby, ponieważ jest łatwostrawna. Nadaje się również dla osób na dietach odchudzających, ponieważ jest niskokaloryczna.
Kto nie powinien pić kawy zbożowej?
Przeciwwskazaniem do picia kawy zbożowej jest przede wszystkim celiakia oraz uczulenie na jakikolwiek jej składnik. W sklepach dostępne są jednak produkty bez zawartości glutenu, które mogą spożywać osoby uczulone bądź nietolerujące glutenu.
A co z akryloamidem w kawie zbożowej?
W 2017 roku w Instytucie Żywności i Żywienia wykonano badanie „Kawa zbożowa jako źródło akryloamidu w diecie”. Okazuje się bowiem, że podczas produkcji kawy zbożowej wytwarza się akryloamid. To substancja, która powstaje w wyniku reakcji Maillarda podczas smażenia i pieczenia niektórych produktów spożywczych. Dzieje się tak podczas grillowania mięsa, smażenia ryb czy ziemniaków. Związek ten ma właściwości neurotoksyczne oraz, jak uznała Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem, prawdopodobnie działanie rakotwórcze. W podsumowaniu badania wykonanego w IŻŻ napisano, że kawa zbożowa może być istotnym źródłem akryloamidu, zwłaszcza wśród osób spożywających ten produkt regularnie w większych ilościach.
Na stronach Narodowego Centrum Edukacji Żywieniowej zamieszczono jednak uspokajającą informację (opartą jednak na wcześniejszych badaniach), że najistotniejszym źródłem akryloamidu w polskiej diecie jest… pieczywo, które może dostarczać nawet do 50 proc. całkowitego spożycia akryloamidu wśród dorosłych (to dlatego, że Polacy na co dzień spożywają duże ilości pieczywa). Kolejną grupą produktów zawierających akryloamid, które jedzą Polacy, są chipsy ziemniaczane i smażone frytki (zwłaszcza wśród dzieci i młodzieży) oraz… kawa palona, rozpuszczalna, a w mniejszym stopniu zbożowa.
Można więc pić kawę zbożową czy nie? Tak, ale nie bez ograniczeń. Na pewno potrzebny jest umiar. Jak we wszystkim.
Źródło: doz.pl / ncez.pzh.gov.pl
Bibliografia:
- I. Gielecińska, H. Mojska, K. Świderska, Kawa zbożowa jako źródło akryloamidu w diecie, Probl. Hig. Epidemiol. 2017, 98(3): 290-295
- E. Worobiej, K. Relidzyńska, Kawy zbożowe – charakterystyka i właściwości przeciwutleniające, Bromat. Chem. Toksykol. – XLIV, 2011, 3, str. 625-629
Oceń artykuł
