Tych witamin i minerałów zwykle brakuje cukrzykom. Niedoborów lepiej nie ignorować
Liczba cukrzyków w Polsce rośnie bardzo szybko. Biorąc pod uwagę, że nie wszyscy są zdiagnozowani, bo choroba często przebiega w ukryciu, chorych może być dużo więcej niż ponad trzy miliony, o których informuje NFZ. Oprócz leczenia, cukrzycy muszą też dbać o dietę, bo choroba powoduje, że może im brakować niektórych składników odżywczych.
Z prognoz wynika, że w ciągu najbliższych 15-20 lat liczba osób chorych na cukrzycę może się nawet podwoić. Spośród wszystkich cukrzyków w Polsce niemal 90 proc. zmaga się z cukrzycą typu 2, w której leczeniu najważniejsze jest utrzymanie prawidłowej masy ciała, stosowanie odpowiedniej diety i aktywność fizyczna. Duża część chorych musi też przyjmować leki zmniejszające stężenie glukozy we krwi. Blokują one jednak wchłanianie wielu cennych witamin i minerałów, a to wiąże się znów z licznymi dolegliwościami wynikającymi z niedoborów.
Skąd się biorą niedobory u osób z cukrzycą?
Osoby chorujące na cukrzycę powinny dbać o dietę. Nie chodzi jednak tylko o jedzenie posiłków o niskim ładunku glikemicznym, ale także uzupełnianie niedoborów niektórych składników odżywczych, bo zwłaszcza ci, którzy przyjmują leki na cukrzycą, są na nie narażeni. Warto zwrócić szczególną uwagę na trzy witaminy (B12, kwas foliowy i D) i dwa składniki mineralne (cynk i magnez).
– Aby leczenie cukrzycy było skuteczne, ważne jest, aby organizm był w dobrej kondycji. Dlatego w diecie diabetyka istotny jest nie tylko niski indeks czy ładunek glikemiczny, ale także dostarczanie substancji odżywczych, których wchłanianie może być zaburzone wskutek przyjmowania leków, takich jak metformina – wyjaśnia Katarzyna Lichosik, dietetyczka i edukatorka żywieniowa. – Niedobory witamin i minerałów mogą skutkować zakłóceniem pracy układu sercowo-naczyniowego, nerwowego czy immunologicznego. Objawy tych niedoborów bywają mylnie wiązane z dolegliwościami cukrzycowymi. Zdarza się więc, że chorzy je ignorują i nie zgłaszają ich lekarzom, którzy mogliby zlecić oznaczenie poziomu witamin we krwi i ewentualną suplementację lub wzbogacenie diety – dodaje ekspertka.
Niedobór witaminy B12 prowadzi do anemii
Przy stosowaniu leków obniżających poziom glukozy we krwi zaburzone może być przede wszystkim wchłanianie witaminy B12. Jej niedobory prowadzą do anemii, dolegliwości ze strony układu pokarmowego, a także zaburzeń neurologicznych i emocjonalnych.
– Działanie witaminy B12 na zdrowie psychiczne jest potwierdzone badaniami, z których wynika, że osoby z cukrzycą są bardziej narażone na depresję czy obniżenie nastroju. Dlatego tak ważne jest dostarczanie jej w pożywieniu – ostrzega Katarzyna Lichosik, ekspertka TU Zdrowie. – Dobrym źródłem witaminy B12 są ryby i mięso – przy cukrzycy najlepiej chude – a także jaja. Trzeba przy tym pamiętać, że witamina B12 występuje tylko w produktach odzwierzęcych, więc osoby będące na diecie wegańskiej muszą ją suplementować – dodaje.
Niedobór kwasu foliowego upośledza układ nerwowy
Kolejnym ważnym składnikiem, którego wchłanianie może być blokowane przy stosowaniu leków przeciwcukrzycowych, jest kwas foliowy (witamina B9). Wraz z witaminą B12 bierze on udział w procesach wzrostu, rozwoju i rozmnażania komórek. Odpowiada również za procesy krwiotwórcze i pracę układu nerwowego. Jego przyjmowanie jest szczególnie ważne dla kobiet w ciąży, bo niedobry kwasu foliowego mogą powodować wady cewy nerwowej u dziecka, a także zaburzyć jego prawidłowy rozwój.
– Bogatym źródłem kwasu foliowego są zielone warzywa, na przykład jarmuż, szpinak, sałata, brukselka czy natka pietruszki. Oprócz nich należy spożywać produkty zbożowe, orzechy włoskie i pekan, a także rośliny strączkowe. W sklepach dostępne są też produkty wzbogacane kwasem foliowym, na przykład płatki śniadaniowe. Suplementy to zazwyczaj połączenie kwasu foliowego z witaminą B12 i ich przyjmowanie jest konieczne w przypadku dużych niedoborów potwierdzonych badaniami lub diet eliminacyjnych – wyjaśnia Katarzyna Lichosik.
Niedobór witaminy D powoduje zmęczenie
Obok witaminy B12 i kwasu foliowego niezbędne jest dostarczanie organizmowi witaminy D. W naszej szerokości geograficznej konieczne jest jej suplementowanie od początku października do końca marca. Aby dostarczyć ją w pożywieniu, należy sięgać po ryby, jaja i produkty mleczne. W okresie zimowym konieczna może się jednak okazać suplementacja.
– Przy niedoborach witaminy D będziemy odczuwać zmęczenie i problemy ze snem. Liczne badania wykazują też, że niedostateczna ilość witaminy D w organizmie może się przyczyniać do depresji i problemów ze snem. Nie wolno też zapominać o ogromnej roli witaminy D we wzmacnianiu odporności i utrzymywaniu dobrej kondycji układu kostnego – mówi dietetyczka.
Zbyt mała ilość cynku zmniejsza odporność
Kolejny niedoborowy składnik, gdy stosujemy leki obniżające poziom cukru we krwi, to cynk, który wzmacnia układ immunologiczny, więc jeśli organizm nie jest w niego odpowiednio zaopatrywany, staje się bardziej podatny na infekcje.
– Aby dostarczyć go organizmowi, należy włączyć do diety orzechy, nasiona, produkty zbożowe i mleczne, ryby i mięso. Niedobory cynku utrudniają też koncentrację i wpływają na zaburzenia snu i nastroju. Jednym z widocznych objawów niedoboru cynku mogą być białe plamki na paznokciach. Jeśli je zaobserwujemy, warto oznaczyć poziom cynku we krwi – radzi Katarzyna Lichosik.
Niedobór magnezu powoduje problemy ze snem
Leki obniżające poziom glukozy we krwi mogą ograniczać także wchłanianie magnezu odpowiedzialnego m.in. za prawidłową pracę serca. Odpowiada on też za regulację temperatury organizmu, ciśnienia tętniczego, a także budowę kości. Niedobory magnezu powodują problemy ze strony układu sercowo-naczyniowego, skurcze mięśni, poczucie zmęczenia czy problemy ze snem. – Naturalnym źródłem magnezu są orzechy i nasiona, zielone warzywa liściaste, kakao, a także ryby – podkreśla dietetyczka.
Źródło: Radio ZET / NFZ
Tu się dzieje
