Dieta BRAT na biegunkę i wymioty. Co jeść, a czego nie?

20.01.2023
Aktualizacja: 20.01.2023 15:46

Dolegliwości pokarmowe, takie jak biegunka, niestrawność, czy wymioty, wymagają specjalnej diety. Dowiedz się, co jeść, a czego nie jeść przy biegunce i dlaczego, najlepiej sprawdzi się dieta BRAT.

Dieta BRAT na biegunkę
fot. Shutterstock

Dieta BRAT – jej nazwa pochodzi od 4 produktów bogatych w węglowodany (ang. Banana, Rice, Apple, Toast), czyli bananów, ryżu, jabłek oraz tostów, które są łatwe do strawienia i dlatego są zalecane w przypadku dolegliwości pokarmowych, np. biegunki, wymiotów, nudności, niestrawności. Produkty te nie obciążają układu trawiennego i dają szansę żołądkowi na odpoczynek. Niestety – ze względu na ubogość tej diety (jest ona niskokaloryczna i niskobłonnikowa) – można ją stosować doraźnie, tylko przez kilka dni. Dłuższe stosowanie może prowadzić do zaburzenia równowagi elektrolitowej, niedożywienia.

Dieta BRAT – co można jeść?

Choć nazwa diety wskazuje na cztery produkty: banany, ryż, mus jabłkowy oraz tosty, to lista produktów, które można jeść, jest dłuższa. Są na niej produkty łatwe do strawienia, zawierające składniki odżywcze, które wzmacniają układ odpornościowy i działają przeciwzapalnie. Co można więc jeść? Poleca się:

  • marchewkę,
  • seler,
  • szpinak,
  • dynię,
  • imbir,
  • bataty,
  • olej lniany
  • ciepłą wodę (aby zapobiec odwodnieniu, trzeba pić od 8 do 10 szklanek).

Banany zawierają potas, którego ubywa podczas wymiotów i biegunki oraz pektyny, a poza tym są szybko trawione. Ryż jest zapełniaczem, poza tym idealnie wchłania toksyny z organizmu. Jabłka (najlepiej w formie musu) są źródłem pektyn, natomiast pszenne pieczywo jest źródłem sodu.

Marchew, seler, szpinak i imbir zawierają alkaliczne minerały (magnez, potas i wapń) oraz witaminy (A, C, D, E i K), które pomagają odżywić jelita i usunąć toksyny z organizmu. Słodkie ziemniaki mają silne właściwości przeciwzapalne i są źródłem potasu, witaminy A, witaminy C i witaminy B6. Mają również nierozpuszczalny błonnik, dzięki temu pomagają ujędrnić stolec i zmniejszyć objawy biegunki. Olej lniany jest jednym z najbogatszych źródeł roślinnych, niezbędnych kwasów tłuszczowych omega-3, dzięki czemu pomaga utrzymać ciało w dobrej kondycji, a jednocześnie zwalcza stany zapalne i wzmacnia układ odpornościowy. Imbir ma działanie antybakteryjne i działanie przeciwzapalne.

Dieta BRAT – czego nie jeść?

Gdy mamy problemy jelitowe, należy unikać produktów, które mogą nasilić objawy, np. dania zawierające gluten, nabiał, soję. W tym czasie należy wystrzegać się również produktów z dużą ilością błonnika, a także kawy, surowych warzyw i owoców, orzechów, wędlin, tłustych serów. Warto również zrezygnować z picia soków owocowych i napojów gazowanych, ponieważ mogą one zwiększać ryzyko odwodnienia.

W trakcie biegunki należy odstawić też dania zimne, smażone, tłuste i ciężkostrawne. Nie zalecane są również produkty pełnoziarniste i wzdymające, a także nabiał.

Czy u dzieci można stosować dietę BRAT?

Dietę BRAT można stosować u dzieci (nawet niemowląt) z biegunką przez dobę, ponieważ pomaga ona zmniejszyć ilość stolca i daje jelitom szansę na odpoczynek. Jednak po tym czasie należy wrócić do normalnego żywienia dziecka. Jeśli biegunka nadal się utrzymuje, konieczne jest skonsultowanie się z lekarzem.

Dieta BRAT – jakie ma cele?

Stosowanie diety BRAT ma na celu zatrzymanie biegunki poprzez:

Ważne!

Należy pamiętać, żeby podczas biegunki nawadniać się i dosalać potrawy. To konieczne, by zminimalizować ryzyko odwodnienia i utraty elektrolitów. 1,5 litra wody dziennie to absolutne minimum.

Uwaga!

Powyższa porada nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku jakichkolwiek problemów ze zdrowiem należy skonsultować się z lekarzem.

Źródło:

  • "Dieta zmniejszająca biegunkę – co jeść, a czego unikać, gdy masz rozwolnienie?", mgr Agnieszka Surwiłło, dietetyk, Dział Dietetyki Klinicznej, Poradnia Chorób Metabolicznych Centrum Onkologii - Instytut im. M. Skłodowskiej-Curie w Warszawie
  • "Ostra biegunka", Justyna Wasielica-Berger, Gastroenterologia Kliniczna 2018;10(1):14-22.
  • "Clinical nutrition in oncology: Polish recommendations", S. Kłęk et al, Oncology in Clinical Practice 2015; 11(4): 172-188