Oceń
- Jakie są przyczyny dny moczanowej?
- Kto ma duże ryzyko zachorowania na podagrę?
- Czego nie jeść, jeśli chorujesz na dnę moczanową?
- Dieta w dnie moczanowej - co jeść?
- Jakie produkty mogą pomóc w dnie moczanowej?
- Zasady diety dla osób z dną moczanową
Dna moczanowa jest bolesną postacią zapalenia stawów, która występuje, gdy we krwi pojawia się wysoki poziom kwasu moczowego. Wysokie stężenie tego składnika sprawia, że w organizmie zaczynają tworzyć się kryształy moczanu sodu, które gromadzą się w stawach i wokół nich. W konsekwencji staw ze złogami możne boleć (charakterystyczne są silne bóle napadowe), być obrzęknięty i mieć ograniczoną ruchomość.
Jakie są przyczyny dny moczanowej?
Przyczyną podagry jest nadmiar kwasu moczowego w organizmie - jak to się dzieje? Kwas moczowy powstaje, gdy organizm rozkłada substancję chemiczną zwaną puryną. (Puryny naturalnie występują w ciele, ale są obecne również w niektórych produktach spożywczych). Następnie kwas moczowy wydalany jest z organizmu zdrowego człowieka razem z moczem. Jednak u niektórych osób może być on produkowany w nadmiernych ilościach lub nie dość skutecznie usuwany. Dochodzi wtedy do jego kumulacji i do zajęcia stawu.
Kto ma duże ryzyko zachorowania na podagrę?
Dna moczanowa wynika przede wszystkim z nadmiaru kwasu moczowego w organizmie, jednak dotyka tylko co 5. osobę z tym problemem. Do czynników ryzyka dny należą:
- płeć męska (mężczyźni chorują 7 razy częściej niż kobiety!)
- czynniki genetyczne (zaburzenia metabolizmu kwasu moczowego)
- wiek (na podagrę częściej chorują osoby starsze)
- nieodpowiednia dieta
- wysokie spożycie alkoholu
- nadwaga i otyłość.
Czego nie jeść, jeśli chorujesz na dnę moczanową?
Kwas moczowy produkowany jest w naszym organizmie z puryn. Są to związki chemiczne, które wchodzą w skład zasad azotowych. Występują one w naszym ciele, chociażby w łańcuchu DNA, ale także w wielu produktach żywnościowych. Źródło puryn stanowią przede wszystkim produkty pochodzenia zwierzęcego. Jeśli chorujesz na dnę moczanową, powinieneś unikać w diecie następujących produktów:
- podrobów - dużo puryn zawierają wątroba i nerki
- czerwonego mięsa - ogranicz porcje wołowiny, jagnięciny i wieprzowiny
- ryb i owoców morza - duże ilości puryn znajdują się w produktach, takich jak skorupiaki, sardynki i tuńczyk; jednak ogólne korzyści zdrowotne ze spożywania ryb mogą przewyższać te negatywne dla osób z dną moczanową, ogranicz ilość spożywanych ryb do 1 porcji tygodniowo
- warzyw o wysokiej zawartości puryn - czyli szparagi, szpinak, brokuł, brukselka, rośliny strączkowe - badania na temat ich wpływu na dnę moczanową są niejednoznaczne
- alkoholu - piwo i destylowane alkohole wiążą się ze zwiększonym ryzykiem dny i nawracających ataków, umiarkowane spożycie wina nie wydaje się zwiększać ryzyka ataków dny moczanowej; unikaj alkoholu podczas ataków dny i ograniczaj go, zwłaszcza piwo, między atakami
- słodkiej żywności i napojów - ogranicz lub unikaj produktów słodzonych cukrem, takich jak słodkie płatki zbożowe, wyroby piekarnicze, batony i cukierki, ogranicz spożycie słodkich soków owocowych.
Dieta w dnie moczanowej - co jeść?
U osób chorujących na dnę moczanową prawidłowa dieta może pomóc obniżyć poziom kwasu moczowego we krwi. Nie jest ona jednak lekarstwem, a jedynie zmniejsza ryzyko nawracających ataków podagry i spowalnia postęp uszkodzenia stawów. Osoby z dną moczanową, które przestrzegają diety, zwykle nadal potrzebują leków, aby poradzić sobie z bólem i obniżyć poziom kwasu moczowego we krwi.
Ogólnie rzecz biorąc, dieta osób cierpiących na dnę moczanową, poza produktami, które należy wykluczyć, powinna być podobna do diety zdrowych osób. W diecie osób z dnę moczanową, korzystne są produkty, które nie powodują zwiększenia kwasu moczowego we krwi. Są to:
- warzywa o niskiej zawartości puryn, m.in. papryka, cukinia, bakłażan, ziemniaki, marchew, buraki, sałata, ogórki
- owoce: jabłka, wiśnie, czereśnie, gruszki, śliwki, pomarańcze, truskawki, banany
- produkty zbożowe, w tym pełnoziarniste: pieczywo razowe, ryż, makaron, kasze,
- niskotłuszczowe przetwory mleczne, m.in. jogurt naturalny, kefir, maślanka, twaróg
- jaja
- orzechy, np. nerkowce
Jakie produkty mogą pomóc w dnie moczanowej?
Badania naukowe dowodzą, że przy diecie w dnie moczanowej może pomóc także:
- witamina C - może pomóc obniżyć poziom kwasu moczowego, porozmawiaj z lekarzem o suplementacji
- kawa - niektóre badania sugerują, że picie kawy z umiarem może wiązać się ze zmniejszonym ryzykiem dny moczanowej; picie kawy może być jednak nieodpowiednie, jeśli cierpisz na inne schorzenia, warto porozmawiać z lekarzem o tym, ile kawy dziennie możesz wypijać
- wiśnie - istnieją dowody na to, że jedzenie wiśni wiąże się ze zmniejszonym ryzykiem ataków dny moczanowej.
Zasady diety dla osób z dną moczanową
Poza produktami, które należy ograniczyć w diecie, osoby chorujące na dnę moczanową powinny też przestrzegać kilku zasad:
1. Zmniejsz masę ciała, jeśli masz nadwagę lub jesteś otyły
Nadwaga zwiększa ryzyko wystąpienia dny, a utrata masy ciała to ryzyko zmniejsza. Badania sugerują, że obniżenie liczby kalorii i zmniejszenie masy ciała — nawet bez diety z ograniczeniem puryn — obniża poziom kwasu moczowego i zmniejsza liczbę ataków dny. Utrata masy ciała zmniejsza również ogólne obciążenie stawów, dzięki czemu stają się one mniej narażone na urazy.
2. Wprowadź do diety złożone węglowodany
Jedz więcej owoców, warzyw i produktów pełnoziarnistych, które zawierają złożone węglowodany. Unikaj wysoko przetworzonych produktów oraz wyeliminuj z diety słodkie napoje z dodatkiem cukru i syropu glukozowo-fruktozowego.
3. Zadbaj o odpowiednie nawodnienie organizmu
Do picia zawsze wybieraj wodę. Zadbasz dzięki temu o dobre nawodnienie organizmu, nie dostarczając przy tym zbędnych kalorii.
4. Wybieraj zdrowe tłuszcze
Ogranicz źródła nasyconych kwasów tłuszczowych, takie jak czerwone mięso, tłusty drób i wysokotłuszczowe produkty mleczne. Wybieraj zdrowe tłuszcze roślinne pochodzące z nasion i orzechów. Do pieczenia stosuj olej rzepakowy i oliwę z oliwek.
5. Zadbaj o odpowiednią ilość pełnowartościowego białka w diecie
Ze względu na wysoką zawartość puryn w produktach pochodzenia zwierzęcego ogranicz spożycie mięsa do 2 -3 razy tygodniowo. W zamian do diety wprowadzić możesz źródła białka roślinnego, takie jak ciecierzyca, soczewica, fasola czy groch. Wybierając mięso, zadbaj, aby było ono chude, dlatego stawiaj na drób.
Źródła: mayoclinic.org / ncez.pl / mp.pl
Oceń artykuł
