Dieta w niedoczynności tarczycy (Hashimoto) - co jeść, czego unikać?

W skład diety, wspomagającej leczenie niedoczynności tarczycy wchodzą mikro- i makroskładniki. Pamiętaj jednak, że podstawą leczenia jest doustne przyjmowanie hormonów tarczycy i najważniejsze jest abyś zgłosił się do lekarza.

Niedoczynność tarczycy - objawy i leczenie

Niedoczynność tarczycy  (choroba Hashimoto) to niedobór produkowanych przez ten gruczoł hormonów. Mowa o trójjodotyroninie (T3) oraz tyroksynie (T4). Choroba Hashimoto jest schorzeniem przewlekłym i ma podłoże autoimmunologiczne. Jej istotą jest produkowanie przez organizm przeciwciał, przeciwko własnej tarczycy. Powoduje to przewlekłe zapalenie tego narządu, które trwając latami, niszczy tarczycę i zmniejsza produkcje jej hormonów. Sama choroba daje szereg niespecyficznych objawów, takich jak:

• ciągłe uczucie zmęczenia
• ogólne spowolnienie metabolizmu
• ospałość
• częste uczucie zimna
• tycie
• zaparcia
• sucha, łuszcząca się, blada skóra
• łamliwość włosów i paznokci
• zaburzenia miesiączkowania u kobiet

W badaniach laboratoryjnych często stwierdza się zwiększone stężenie cholesterolu oraz niedokrwistość.

Co zrobić gdy wystąpiły u ciebie objawy niedoczynności tarczycy?

W momencie, kiedy zauważysz u siebie objawy niedoczynności tarczycy, zgłoś się do lekarza rodzinnego. Zadecyduje on, po badaniu i zebraniu wywiadu, o konieczności oznaczenia stężenia hormonu tyreotropowego (TSH). W większości przypadków, po stwierdzeniu choroby Hashimoto, włączane zostaje leczenie farmakologiczne. Oznacza to przyjmowanie, brakujących w organizmie hormonów tarczycy. Wydaje się, że żywienie w odpowiedni sposób może je wspomóc.

Jedz odpowiednią liczbę posiłków w ciągu doby i wprowadź aktywność fizyczną

Niedoczynność tarczycy charakteryzuje się spowolnieniem metabolizmu. Sposobami na jego podbicie będą:

• wprowadzenie aktywności fizycznej, przynajmniej 3 razy w tygodniu (ćwiczenia około 45-60 min), najlepiej aby był to wysiłek aerobowy, czyli na przykład: bieganie, marsze, ćwiczenia na orbitreku, stepperze, jazda na rowerze czy pływanie,
• regularne spożywanie 4 lub 5 posiłków dziennie, co 3-4 godziny; ostatni posiłek powinien być spożywany około 2 godziny przed snem.

Błonnik pokarmowy oraz duże ilości wody, które pomogą z zaparciami

W niedoczynności tarczycy, jednym z bardzo często występujących objawów są zaparcia. Jest to objaw, który mimo że jest uciążliwy, jest bardzo często bagatelizowany. Metodą na pozbycie się zaparć jest wprowadzenie do diety źródeł błonnika pokarmowego, takich jak pieczywo pełnoziarniste, kasze gruboziarniste, duże ilości warzyw i owoców oraz nasion. Przy wysokim spożyciu błonnika, bardzo ważne jest także wypijanie dużych ilości wody. W diecie powinno się pojawić jej około 1,5 litra w ciągu dnia. Pamiętaj również, że zaparcia nasila dieta bogata w cukry proste. Dlatego unikaj ciast, ciastek i słodyczy.

Zobacz także

Choroby tarczycy występujące najczęściej. Co trzeba wiedzieć?

Hashimoto, czyli przewlekłe limfocytowe zapalenie tarczycy. Na czym polega ta choroba?

Jod - ważna jest jego odpowiednia ilość

Jod należy do podstawowych mikroskładników i jest niezbędny do prawidłowej pracy tarczycy i syntezy jej hormonów. Rekomendowane zalecane dzienne spożycie dla osób dorosłych wynosi 150 µg, a w czasie ciąży i laktacji wzrasta ono do 250 µg. Główne źródła pokarmowe stanowią owoce morza (algi, przegrzebki, dorsz, sardynki, krewetki, łosoś, tuńczyk), produkty pochodzenia zwierzęcego (jogurty, mleko, jaja) i niektóre owoce (żurawina, truskawki). Niedobór tego składnika niesie za sobą poważne konsekwencje: od powstania wola do kretynizmu. W wielu krajach, niedobory jodu nie stanowią problemu, ze względu na wprowadzenie jodowanej soli (aktualnie zabieg ten przeprowadza się u 71% światowej populacji). Co ciekawe, wiele badań pokazuje również, że także nadmiar jodu w diecie przyczynia się do powstawania niedoczynności tarczycy, zwłaszcza u osób starszych. Dlatego jego suplementacja nie jest wskazana.

DIeta powinna być bogata w selen

Selen jest mikroelementem niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Ma on właściwości przeciwutleniające i przeciwzapalne. Zwiększa on także produkcję hormonów tarczycy. Sam gruczoł tarczowy jest w naszym organizmie organem o najwyższym stężeniu tego pierwiastka w tkance. Dlatego też, selen odgrywa ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu tarczycy. Wydaje się, że spożywanie produktów bogatych w ten mikroelement może być pomocne przy niedoczynności tarczycy. Należą do nich:

• orzechy brazylijskie
• ostrygi
• tuńczyk
• chleb pełnoziarnisty
• nasiona słonecznika
• mięso (wieprzowina, wołowina, baranina, indyk, kurczak)
• grzyby
• żyto
• gryka
• jaja
• mleko i przetwory mleczne

Jeżeli chodzi o suplementację selenu, badania pokazują korzystny wpływ tylko w przypadku jego niedoborów w organizmie. Wymaga ona jednak konsultacji lekarskiej, gdyż jego nadmierne spożycie niesie duże ryzyko działań niepożądanych.

Witamina D - uwaga na niedobory

Witamina D odgrywa w naszym organizmie kluczową rolę w regulacji gospodarki wapniowo - fosforanowej i utrzymuje odpowiednią gęstość kości. Syntetyzowana jest w naszej skórze, pod wpływem słońca, ale może być również dostarczona z dietą lub jako suplement. W pożywieniu znajduje się przede wszystkim w:

• oleju z wątroby dorsza
• dzikim łososiu
• śledziu
• makreli
• sardynkach
• jajach

Kilka badań pokazało zależność między niedoborami witaminy D a chorobą Hashimoto. Nadal nie wiadomo, czy niskie stężenia witaminy D u osób z niedoczynnością tarczycy wynikają z samej choroby, czy też są wynikiem nieprawidłowej diety lub brakiem skórnej syntezy. Jednak, ze względu na immunomodulacyjne i przeciwzapalne właściwości witaminy D, może być ona pomocna przy chorobie Hashimoto. Biorąc pod uwagę, że suplementacja witaminą D jest bezpieczna, a jej niedobór często występuje w całej populacji, warto sprawdzić jej poziom w organizmie i zapytać lekarza o suplementację.

Dieta bezglutenowa - czy stosować?

Dieta bezglutenowa zalecana jest wyłącznie w kilku przypadkach. Jednym z nich jest choroba trzewna (celiakia). Tak jak niedoczynność tarczycy, jest ona chorobą autoimmunologiczną. Badania pokazują, że często u osób cierpiących na chorobę Hashimoto, występuje również celiakia. Na chwilę obecną nie ma jednak istotnych badań, które potwierdzają skuteczność stosowania diety bezglutenowej u osób chorujących na niedoczynność tarczycy (nie chorujących na celiakię). Dieta bezglutenowa w chorobie Hashimoto jest nadal obiektem wielu dyskusji i nie ma na ten temat konkretnej odpowiedzi. Warto pamiętać, że dieta bezglutenowa jest bardzo restrykcyjna i ciężka do przestrzegania dlatego decyzja o jej rozpoczęciu powinna być zawsze dokładnie przemyślana oraz konsultowana z lekarzem i dietetykiem.

Związki goitrogenne, czyli czego unikać w diecie w chorobie Hashimoto?

Związki goitrogenne, to substancje wolotwórcze, których wysokie spożycie przez osoby cierpiące na niedoczynność tarczycy, jest niewskazane. Są to substancje, które zmniejszają przyswajanie jodu z pożywienia. Występują one przede wszystkim w:

• soi
• kapuście
• kalafiorze
• brokułach
• brukselce
• jarmużu
• szpinaku
• rzepie
• kalarepie
• rzodkiewce
• brzoskwiniach
• gruszkach
• truskawkach
• batatach

Należy jednak pamiętać, że obróbka produktów spożywczych zawierających duże ilości związków goitrogennych, prowadzi do ich dezaktywacji aż w 30%. Z tego względu, nie musisz całkowicie wykluczyć ich ze swojej diety, a po prosu spożywaj je w umiarkowanych ilościach, na przykład 3 razy w tygodniu.

Źródła:
1. Liontiris MI, Mazokopakis EE. A concise review of Hashimoto thyroiditis (HT) and the importance of iodine, selenium, vitamin D and gluten on the autoimmunity and dietary management of HT patients. Points that need more investigation. Hell J Nucl Med. 2017 Jan-Apr;20(1):51-56.
2. Hu S,Rayman MP. Multiple Nutritional Factors and the Risk of Hashimoto's Thyroiditis. Thyroid. 2017 May;27(5):597-610.
3. mp.pl
4. ncez.pl

Zobacz także

Nowotwór głowy i szyi może się zacząć od bólu gardła i chrypki! Gdzie zrobić darmowe badania?

Majka Jeżowska o chorobie Hashimoto: przez lata byłam źle diagnozowana