Szczepionki na COVID-19: rodzaje. Czym się różnią szczepionki mRNA, wektorowe?
Polska zamówiła szczepionki na COVID-19 od pięciu różnych producentów, które różnią się nie tylko ''marką'', ale również charakterystyką działania. Wszystkie będą podawane w ramach (dobrowolnego) programu szczepień. Czym się różnią? Wyjaśniamy.
Szczepionki przeciwko koronawirusowi SARS-CoV-2 mają zatrzymać pandemię i przywrócić na świecie normalność. Preparatów, które będą stosowane w Polsce, jest kilka.
Choć różnią się między sobą sposobem działania, to łączy je jedno - mają być skuteczne i bezpieczne.
Szczepionka na COVID-19 może być podana wyłącznie po dopuszczeniu do obrotu przez wyspecjalizowane instytucje. Czeka na to kilka preparatów, w tym szczepionki zamówione dla Polski.
Rodzaje szczepionek na COVID-19. Czym się różnią?
Polska zdecydowała się na przystąpienie do pięciu z sześciu umów zawartych przez Komisję Europejską na zakup szczepionek z wyprzedzeniem.
Do Polski trafi kilka różnych szczepionek:
- Astra Zeneca
- Johnson&Johnson: (Janssen Pharmaceutica NV)
- Pfizer/BioNTec
- CureVac
- Moderna
WIRUSOWE SZCZEPIONKI WEKTOROWE (AstraZeneca i Johnson&Johnson)
Szczepionki wektorowe opierają się o wektory, którymi są aktywne wirusy zmodyfikowane w sposób minimalizujący ryzyko zakażenia. Mogą być to wirusy szczepionkowe, których skuteczność i bezpieczeństwo potwierdzono w przeszłości lub wirusy, które nie mogą powodować choroby u człowieka.
Te wektory, czyli niegroźne wirusy, po dostaniu się do komórki człowieka są w stanie wytworzyć wybrane białka patogenu, przeciwko któremu ma być skierowana reakcja immunologiczna organizmu.
Szczepionki wektorowe wywołują silną odpowiedź immunologiczną przy podaniu małej dawki, nie wywołują choroby.
Szczepionkę AstraZeneca podaje się w dwóch dawkach w odstępie kilku tygodni. Nie jest jeszcze znane dawkowanie szczepionki Johnson&Johnson (zależne od dopuszczenia).
SZCZEPIONKI mRNA (CureVac, Moderna, Pfizer)
Szczepionki tego typu zawierają informację genetyczną w postaci mRNA pozwalającą na produkcję w komórce wybranych białek wirusa, które następnie są prezentowane na powierzchni komórek układowi immunologicznemu.
mRNA nie wnika do jądra komórkowego, gdzie znajduje się DNA (materiał genetyczny) i nie może wpływać na genom osoby zaszczepionej. Cząsteczka RNA po wytworzeniu białka ulega szybkiej degradacji.
W odpowiedzi na szczepionkę mRNA układ immunologiczny wytwarza odpowiedź, która uniemożliwia namnażanie się wirusa i chroni przed chorobą. Szczepionka nie zawiera aktywnego wirusa, który mógłby wywołać chorobę.
Zaletą szczepionek mRNA jest ich wysoka immunogenność, czyli zdolność do wywołania odpowiedzi odpornościowej. Zaletą jest też brak konieczności stosowania adiuwantów (substancji powodujących wzmocnienie poszczepiennej odpowiedzi odpornościowej na podany antygen), a także możliwość szybkiej produkcji dużej liczby dawek.
Szczepionki CureVac, Moderna, Pfizer podaje się w dwóch dawkach w odstępie kilku tygodni.
Szczepionki podjednostkowe tzw. subunit
Szczepionki podjednostkowe zawierają w składzie oczyszczone, najbardziej immunogenne białka wirusowe, które po dostaniu się do organizmu muszą dostać się do komórek prezentujących antygen, a te następnie wykorzystują je do wytworzenia specyficznej odpowiedzi immunologicznej.
Odpowiedź immunologiczna, skierowana przeciwko wyselekcjonowanym antygenom, wchodzącym w skład szczepionki podjednostkowej jest bardzo swoista, jednak jej efektywność może być niższa w porównaniu do szczepionek nowej klasy.
Szczepionką na COVID-19 typu subunit jest preparat Sanofi-GSK. Polska nie zdecydowała się na zamówienie tych szczepionek.
Kiedy szczepienia na COVID-19 w Polsce?
Na konferencji prasowej 9 grudnia minister zdrowia Adam Niedzielski zaprezentował założenia projektu Narodowego Programu Szczepień. Minister stwierdził, że nie same szczepionki zabezpieczają populację, ale jej zaszczepienie.
- Chcemy być gotowi do tego, by od momentu przekazania nam szczepionek przez producenta w ciągu trzech dni rozpocząć szczepienia - powiedział szef kancelarii premiera Michał Dworczyk.
Nie wiadomo natomiast, kiedy producenci dostarczą obiecane szczepionki. Wszystko wskazuje na to, że szczepienia w Polsce rozpoczną się dopiero w 2021 roku.
ZOBACZ: Szczepionka na koronawirusa: benefity. Co daje Status Osoby Zaszczepionej?
Źródło: Narodowy Program Szczepień przeciw COVID-19
Tu się dzieje
