Tabletki, drażetki czy kapsułki? Jaką formę leku wybrać?

17.03.2023
Aktualizacja: 17.03.2023 12:50

"Tabletka tabletce nierówna" - zauważają naukowcy z Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku i wyjaśniają, czym się różnią poszczególne postacie leków.

Leki
fot. Shutterstock

"Substancji leczniczych nie stosuje się samodzielnie. W procesie produkcji leku łączy się je z substancjami pomocniczymi, dzięki którym uzyskuje się pożądaną dla danego leku formę. To właśnie postać leku decyduje o skuteczności, trwałości i bezpieczeństwie substancji leczniczej" - mówi prof. dr hab. Katarzyna Winnicka w filmie edukacyjnym przygotowanym przez Uniwersytet Medyczny w Białymstoku.

W jakiej formie najlepiej przyjmować leki?

Leki występują w postaci stałej, półstałej i płynnej. Postać stała to: proszek, granulat, tabletki, drażetki, kapsułki, czopki i globulki.

Półstała postać leku to maści, kremy i żele.

W postaci płynnej dostać można: roztwory, krople, zawiesiny, emulsje, nalewki i syropy.

- Odpowiednio zaprojektowana postać leku umożliwia działanie substancji czynnej w odpowiednim miejscu i czasie - mówi dr Marta Szekalska z Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku.

Tabletka czy kapsułka?

Najbardziej naturalną formą podawania leku jest droga doustna. To dlatego najbardziej popularne postacie leków to tabletki, drażetki i kapsułki. Tabletka składa się z rdzenia złożonego z substancji leczniczej i otoczki. Otoczka chroni substancję czynną przed czynnikami zewnętrznymi, takimi jak światło, temperatura, soki żołądkowe; chroni układ pokarmowy przed podrażnieniami; maskuje gorzki smak; wpływa na czas uwalniania leku.

Tabletki dzielimy na:

  1. Tabletki o niemodyfikowanym uwalnianiu.
  2. Tabletki dojelitowe.
  3. Tabletki o przedłużonym uwalnianiu.

W zależności od tego, gdzie chcemy, żeby tabletka się rozpuściła - jama ustna, żołądek, jelito cienkie, jelito grube - dobierana jest odpowiednia otoczka.

Jeśli tabletka przeznaczona jest dla pacjentów, którzy mają problemy z połykaniem albo dla podróżnych, którzy nie mają możliwości popicia leku wodą, mówi się o lekach orodyspersyjnych, które rozpuszczają się w jamie ustnej. Jeśli ma się rozpuścić dopiero w jelicie cienkim, bo soki żołądkowe mogą uszkodzić substancję czynną lub lek może podrażniać śluzówkę żołądka, to otoczka nie może rozpuszczać się w sokach żołądkowych.

Alternatywą dla tabletek są kapsułki. Kapsułki dzielimy na twarde i miękkie. Kapsułki twarde mają tę zaletę, że można je otworzyć i rozpuścić np. w wodzie, co ułatwia połykanie dużej dawki. Z kolei kapsułki miękkie szybko się wchłaniają, omijając proces uwalniania.

- W sytuacji, gdy istotne jest szybkie działanie leku, na przykład gdy chodzi o leki przeciwbólowe, starajmy się wybierać raczej kapsułki miękkie czy tabletki o szybkim rozkładzie - doradzają eksperci UMB. I podpowiadają, jakich oznaczeń szukać na opakowaniu:

  • RR,
  • rapid,
  • ultrafast,
  • sprint,
  • express.

Źródło: umb.edu.pl

Uwaga!

Powyższa porada nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku jakichkolwiek problemów ze zdrowiem należy skonsultować się z lekarzem.