Po czym poznać uzależnienie od leków? Pierwsze, alarmujące objawy
Uzależnienie od leków zaczyna się “niewinnie” i początkowo może nie budzić obaw. Jednak w szybkim czasie może zniszczyć człowiekowi zdrowie i życie. Jakie leki uzależniają najczęściej i co dzieje się z organizmem w takiej sytuacji? Poznaj pierwsze objawy lekomanii.
Uzależnienie od leków, inaczej lekomania, staje się coraz większym zagrożeniem na całym świecie. W USA odnotowuje się coraz więcej zgonów związanych z zażywaniem podrabianych leków, głównie przeciwbólowych, ale też psychotropowych. Jak alarmuje CDC, aż 2 miliony Amerykanów uzależnionych jest od leków. Ale również w Polsce obserwuje się ten problem: zażywamy coraz więcej leków, głównie nasennych, zawierających benzodiazepiny. Leki te skutecznie i szybko pomagają w bezsenności, jednak organizm po dość krótkim czasie uodparnia się na nie. Pacjenci, chcąc poczuć ulgę, przyjmują coraz większe dawki. Nadużywanie tej grupy leków dotyczy m.in. seniorów.
– Pochodne benzodiazepiny i leki o podobnym działaniu, stosowane jako środki nasenne i uspokajające, nie powinny być zażywane dłużej 2-4 tygodnie. Po tym okresie trudno je odstawić – ostrzega prof. Adam Wichniak
Niestety, “łatwiej” przyjąć lek, który działa niemal błyskawicznie, niż zmienić wiele nawyków związanych z higieną snu.
Jakie leki najczęściej uzależniają?
Uzależnienie, oprócz leków nasennych, często wywołują również opioidowe leki przeciwbólowe, dopingujące, uspokajające, a nawet hormonalne. Lekomanię trudno zdiagnozować, ponieważ sami chorzy zwykle nie przyznają się do problemu. Ciężko również stwierdzić, czy ktoś przyjmuje leki z uzasadnionych powodów (ze względu na przewlekłą chorobę), czy dlatego, że się uzależnił. Lekomania po pewnym czasie prowadzi do zmian w zachowaniu i poważnych objawów somatycznych. Jak rozpoznać postępujące uzależnienie od leków?
ZOBACZ: Matthew Perry stracił wszystkie zęby. Aktor opowiedział o traumie
Psychiczne objawy uzależnienia od leków
Przede wszystkim, osoba uzależniona zaczyna sięgać po leki coraz częściej, wbrew zaleceniom lekarza. Samodzielnie decyduje o przedłużeniu okresu leczenia i zwiększa dawki. Widoczny jest “głód”, gdy brakuje leku. Wtedy osoba uzależniona staje się podenerwowana, a nawet agresywna. Głównym celem jest zdobycie leku, a gdy nie ma w zasięgu ręki, pacjent odczuwa silny niepokój, rozdrażnienie i lęk. Chory zawsze nosi lek przy sobie i nie dopuszcza do sytuacji, w której mogłoby tych leków zabraknąć. Po pewnym czasie zaczyna przyjmować różne leki naprzemiennie lub popija je alkoholem, by spotęgować działanie danych substancji. Osoba uzależniona przestaje myśleć o relacjach z innymi, okłamuje bliskich. By zdobyć leki, sięga po różne środki, m.in. zapisuje się do kilku lekarzy jednocześnie, tłumaczy im, że czuje się coraz gorzej i faktycznie potrzebuje leków.
Inne zmiany w zachowaniu, to:
- zobojętnienie
- spadek zdolności psychomotorycznych
- problemy z koncentracją
- zmiana zachowania (“dziwne”, niespotykane dotąd reakcje)
- zaburzenia pamięci
- euforia lub przeciwnie — stany depresyjne
Alarmujący jest tzw. zespół abstynencyjny, czyli objawy po odstawieniu (nawet chwilowym) danego leku. Zwykle pojawiają się one już kilka godzin po pominięciu codziennej dawki. U pacjenta pojawiają się problemy z apetytem, drgawki, pobudzenie, obniżony nastrój. Częstym skutkiem ubocznym są zaburzenia snu. W niektórych przypadkach mogą wystąpić halucynacje i omamy.
Najczęstsze objawy fizyczne lekomanii
Przyjmowanie coraz większych dawek leku widocznie wpływa na organizm. Objawy, w zależności od tego, jaki to lek, mogą być różne. Pamiętajmy również, że każdy lek może działać inaczej na konkretną osobę. Wśród najczęstszych symptomów lekomanii wymienia się:
- wahania emocjonalne
- ospałość, brak sił
- problemy z koordynacją
- częste bóle głowy
- wysoka temperatura ciała
- częste zaparcia lub biegunki
- kołatanie serca
- katatonia (nawracające okresy bezruchu i braku reakcji)
Nadużywanie leków na receptę ma niszczycielski wpływ na wszystkie obszary życia. Tak jak w przypadku każdego innego nałogu, lekomania rujnuje relacje międzyludzkie, prowadzi do rozpadu związków, utraty pracy, problemów finansowych. W skrajnych przypadkach chory zaczyna mieć problemy z prawem. Dlatego tak ważne jest rozpoznanie pierwszych objawów rozwijającego się uzależnienia i reakcja. Leczenie lekomanii obejmuje przede wszystkim detoks, a także psychoterapię. Leczenie uzależnienia od leków to długotrwały proces, jednak powrót do zdrowia jest możliwy. Pomocy należy szukać u wykwalifikowanych specjalistów, najlepiej w Ośrodku Terapii Uzależnień.
Źródło: Radio ZET/osrodekterapia.pl/osrodektrzezwosc.pl/priorygroup.com/P. Cabral Barata, C.F.P. Oliveira, S. Lima de Castro, A.M.P. Rocha da Mota, A systematic review on Substance Addiction: medical diagnosis or morality flaw?,The European Journal of Psychiatry, Volume 33, Issue 4, 2019, Pages 143-151, ISSN 0213-6163, doi.org/10.1016/j.ejpsy.2019.07.001
Tu się dzieje
