Czy po medycznej marihuanie można prowadzić samochód? Ile trzeba odczekać?
Medyczna marihuana to lek, który pomaga łagodzić objawy chorób i poprawia jakość życia chorych. Jest legalna, ale nie zmienia to faktu, że zawiera THC, czyli substancję o działaniu psychoaktywnym. Czy prowadzenie samochodu po zażyciu medycznej marihuany jest legalne? Co mówi polskie prawo? Jakie są ustalenia naukowców dotyczące bezpieczeństwa?
- Jak medyczna marihuana wpływa na zdolność prowadzenia samochodu?
- Polskie prawo: czy można prowadzić pod wpływem medycznej marihuany?
- Kiedy mijają skutki użycia medycznej marihuany?
Medyczna marihuana jest stosowana w leczeniu kilku chorób przewlekłych, w tym np. opornego bólu związanego z rakiem i chemioterapią, wyniszczenia organizmu w schyłkowym stadium AIDS oraz silnego skurczu mięśni w stwardnieniu rozsianym. Zastosowanie medycznej marihuany jako leku zalegalizowano w Polsce w 2017 roku. Od tego czasu lekarze mogą ją przepisywać. Co ważne, pacjenci powinni zostać poinformowani, że otrzymują lek, który ma działanie odurzające i może upośledzać sprawność psychomotoryczną. To, tak samo jak w przypadku podobnie działających medykamentów, jest przeciwwskazaniem do prowadzenia pojazdów.
Jak medyczna marihuana wpływa na zdolność prowadzenia samochodu?
W przeciwieństwie do konopi siewnych, zawierających substancję o nazwie CBD, która nie ma działania psychoaktywnego i nie wpływa na działanie układu nerwowego oraz zdolność prowadzenia pojazdów, marihuana medyczna zawiera THC – to substancja, która ma działanie odurzające. Może więc wpływać na sprawność psychomotoryczną.
W przeglądzie badań nt. wpływu medycznej marihuany na zdolność prowadzenia pojazdów stwierdzono, że jest on wciąż niejasny. W badaniach dotyczących psychomotorycznych skutków działania marihuany stwierdzono na ogół, że THC ma negatywny wpływ na koordynację, funkcje wzrokowe i uwagę. Wyniki badań symulacyjnych oceniających sprawność są jednak różne, np. w jednym badaniu wykazano, że doświadczeni piloci samolotów mieli upośledzoną sprawność w testach na symulatorze lotu nawet 24 godziny po użyciu marihuany, najbardziej między 1 a 4 godziną po paleniu marihuany. Co ciekawe, z badań wynika, że kierowcy używający marihuany rekreacyjnie jeżdżą wolniej, utrzymują większą odległość od celu i przeceniają swój stopień odurzenia. To odwrotnie niż kierowcy jeżdżący po alkoholu, którzy jeżdżą szybciej, utrzymują mniejszą odległość od celu i nie doceniają stopnia swojego odurzenia.
Polskie prawo: czy można prowadzić pod wpływem medycznej marihuany?
W kwestii prowadzenia pojazdów pod pływem alkoholu i innych środków odurzających polskie prawie stoi na jasnym stanowisku: to zabronione. Prowadzenie pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym, wodnym i powietrznym pod wpływem alkoholu czy też pod wpływem środka odurzającego lub innych substancji wpływających na układ nerwowy jest niedozwolone i karalne.
Medyczna marihuana jest uznawana za środek odurzający (zawiera psychoaktywne THC), zatem prowadzenie pojazdów po jej zażyciu jest karalne. W przypadku kontroli i wykrycia w organizmie tej substancji przez policjantów, nie pomogą tłumaczenia, że to lek przepisany przez lekarza.
Polskie prawo nie określa jednak dopuszczalnego poziomu zawartości metabolitów THC we krwi, tak jak ma to miejsce w przypadku alkoholu (karalne jest powyżej 0,2 promila). Oznacza to, że nieważne jest stężenie THC we krwi w momencie kontroli – czy jest niskie, co jest możliwe wiele dni po zastosowaniu marihuany, czy wysokie, jak od razu po spożyciu.
Wniosek tego z taki, że po stosowaniu marihuany medycznej nie należy prowadzić samochodu, aby nie wejść w konflikt z polskim prawem.
Kiedy mijają skutki użycia medycznej marihuany?
Zawartość THC we krwi lub ślinie to jednak zupełnie inna sprawa niż to, jak długo utrzymują się skutki używania medycznej marihuany w organizmie. Konkretnie chodzi o to, jak długo należy odczekać, by prowadzenie pojazdu było bezpieczne.
Choć wyniki badań są różne, to znaleziono dowody, że skutki stosowania marihuany (nie chodzi o poziom THC we krwi!) utrzymują się nawet przez 24 godziny. W żadnym z badań nie mierzono jednak bezpośrednio sprawności prowadzenia pojazdów. Naukowcy jasno wykazali, że wyniki testów psychomotorycznych są obniżone do 5-6 godzin po paleniu marihuany. Chociaż nie dokonali pomiarów po 6 godzinach, w większości przypadków upośledzenie sprawności wystąpiło w ciągu pierwszych 2 godzin po paleniu, stopniowo zmniejszając się w szóstej godzinie. Inni badacze stwierdzili, że większość upośledzenia psychomotorycznego wydaje się wygasać w ciągu 3-6 godzin.
Na podstawie różnych dostępnych badań i obserwacji autorzy przeglądu nt. zdolności prowadzenia samochodu po medycznej marihuanie konserwatywnie zalecają aby pacjenci powstrzymywali się od prowadzenia pojazdów przez co najmniej 8 godzin po osiągnięciu subiektywnego „haju” po użyciu marihuany. Autorzy uważają też, że to alkohol ma najbardziej szkodliwy wpływ na bezpieczeństwo kierowców, podczas gdy sama marihuana może mieć mniejszy wpływ na zdolności prowadzenia pojazdów. Jak zaznaczają, wciąż wymaga to jednak badań.
Źródło: Neavyn MJ, Blohm E, Babu KM, Bird SB. Medical marijuana and driving: a review. J Med Toxicol. 2014 Sep;10(3):269-79 / Rp.pl
Tu się dzieje
