Zatrucie lekami: jak rozpoznać niebezpieczny stan? 5 zasad pierwszej pomocy

Łatwy dostęp do leków sprawia, że pacjenci często leczą się “na własną rękę”, bez konsultacji ze specjalistą, często przyjmując zbyt duże dawki leków. Panuje przeświadczenie, że leki OTC (dostępne bez recepty), są w pełni bezpieczne. Niestety, ich niewłaściwe stosowanie może mieć bardzo poważne skutki. 

Zatrucie lekami to stan bezpośrednio zagrażający życiu. Szanse pacjenta w dużej mierze zależą  od reakcji otoczenia. Dlatego, aby uniknąć takiej sytuacji, warto przestrzegać kilku podstawowych zasad bezpieczeństwa: leki zawsze przechowujmy w oryginalnych opakowaniach, z dala od dzieci. Pamiętajmy o zagrożeniu, gdy przebywamy np. w gościach. Dla małych dzieci kolorowe syropki czy tabletki wyglądają atrakcyjnie, przypominają słodycze.

Niestety, zatrucia zdarzają się nie tylko wśród dzieci. W przypadku dorosłych zatrucie może być konsekwencją celowego przedawkowania leków, ale też nieświadomego połączenia leków, które powodują groźne interakcje. Na takie wypadki narażone są głównie starsze osoby, które przyjmują wiele różnych lekarstw na raz. Niebezpieczne są leki przeciwbólowe dostępne bez recepty, a także środki nasenne (niektóre z nich uzależniają). Jednorazowe przyjęcie 6 g paracetamolu może prowadzić do poważnego uszkodzenia wątroby (zwłaszcza u alkoholików i osób odwodnionych, ze schorzeniami nerek czy chorobami wątroby). Przyjęcie już ponad 200 mg paracetamolu na kilogram masy ciała(~15g) stanowić może dawkę śmiertelną.

Do zatruć zwykle dochodzi w domu, a pierwszą osobą, która może pomóc, jest bliski poszkodowanego. W emocjach trudno jednak myśleć rozsądnie: czasem popełniamy błędy, które mogą skończyć się tragicznie, np. wymuszając wymioty u pacjenta.

Tak rozpoznasz zatrucie lekami: najczęstsze symptomy. Co robić?

Dokładne objawy przedawkowania leków uzależnione są od wielu czynników: m.in. przyjętej dawki, wieku, masy ciała pacjenta, a także chorób przewlekłych. Często występują mdłości, podwyższona temperatura ciała, przyspieszone (lub spowolnione) tętno, bóle brzucha, zawroty głowy, śpiączka, a nawet utrata przytomności. Jeżeli jednak podejrzewasz zatrucie lekami, nie czekaj na pierwsze dolegliwości (pojawiają się one zwykle ok.30 minut po zażyciu leku). Postępuj według poniższej instrukcji:

• sprawdź oddech poszkodowanego – najczęstszą przyczyną zgonów w przypadku zatrucia lekami jest niedrożność dróg oddechowych.  Jeżeli pacjent jest nieprzytomny, należy jak najszybciej przeprowadzić resuscytację krążeniowo-oddechową (u dorosłych 30 ucisków i 2 oddechy ratownicze, natomiast w przypadku  dzieci resuscytację zaczynamy od 5 oddechów ratowniczych).
• natychmiast wezwij pomoc – podczas rozmowy z dyspozytorem podaj wszystkie informacje, które mogą pomóc, nawet jeśli wydają Ci się niepotrzebne
• postaraj się zidentyfikować lek zażyty przez pacjenta – gdy już wezwiesz pomoc, przeszukaj mieszkanie i postaraj się znaleźć lekarstwo. Zachowaj ulotkę i przekaż ją ratownikom medycznym
• nigdy nie podawaj pacjentowi leków czy płynów na własną rękę. Nie wywołuj również wymiotów. Płukanie żołądka powinno zostać przeprowadzone w szpitalu, pod kontrolą lekarza
• ułóż poszkodowanego w bezpiecznej pozycji, umożliwiającej przepływ płynów w razie wymiotów

W domowej apteczce warto mieć węgiel leczniczy, który kupimy bez recepty. W niektórych przypadkach podaje się go poszkodowanemu, jednak najpierw należy uzgodnić to z operatorem numeru 112.

Zobacz także

Coraz więcej dzieci próbuje odebrać sobie życie. ''Nie widzą innego rozwiązania oprócz tego, by wziąć leki''

Lekarze alarmują: jest coraz więcej dzieci zatrutych paracetamolem. Lek uszkadza wątrobę

Źródło:

• centrumratownictwa.com
• N.Hinz-Brylew, Paweł Rajewski, P.Rajewski; Ostre zatrucie paracetamolem – opis trzech przypadków, viamedica.pl