Aspiryna nie dla każdego – kiedy nie powinno się jej przyjmować?

Liczne badania potwierdzały dobroczynny wpływ kwasu acetylosalicylowego na poprawę zdrowia u osób z problemami serca i naczyń krwionośnych. Stosowano go więc profilaktycznie także u osób z potencjalnym ryzykiem zawału serca czy wystąpienia udaru, nawet tych całkowicie zdrowych. Niestety ostatnie badania wskazują, że podawanie tego preparatu stale osobom zdrowym (bez uzasadnionej potrzeby medycznej) może nieść wiele niekorzystnych działań.

Czy aspiryna powinna być stosowana w profilaktyce pierwotnej?

We wrześniu NEJM – prestiżowe amerykańskie czasopismo naukowe - opublikowało dwie prace dotyczące profilaktyki pierwotnej w postaci podawania kwasu acetylosalicylowego starszym osobom bez choroby układu krążenia i bez zespołu otępiennego. Wyniki obu prac były bardzo podobne, choć badano dwie osobne kwestie.

W pierwszym badaniu naukowcy chcieli sprawdzić, czy aspiryna sprawdza się u zdrowych osób powyżej 70. roku życia. jako skuteczny środek chroniący przed zawałem, udarem czy chorobą sercowo-naczyniową. Okazało się, że nie. Co istotne, z badań wynika, że aspiryna stosowana u osób bez choroby sercowo-naczyniowej czy z bezobjawową miażdżycą naraża takich pacjentów nie tylko na krwawienia z przewodu pokarmowego, czy wewnątrzczaszkowe, ale – co istotne – nie ratuje ich przed zawałem czy udarem.

Dowiedz się więcej:  Udar niedokrwienny (zawał) mózgu: szybka reakcja zwiększa szanse na wyleczenie

Drugie badanie miało na celu sprawdzić, czy przyjmowanie aspiryny wydłuża czas bez niepełnosprawności ruchowej czy psychicznej (na wystąpienie takiej niepełnosprawności może u osób starszych mieć wpływ zmniejszony przepływ krwi w naczyniach wskutek powstawania zakrzepów). Tu także nie zaobserwowano korzyści, za to grupa przyjmująca kwas acetylosalicylowy miała istotnie wyższe ryzyko krwawień wewnętrznych.

Oba badania były przeprowadzone na dużej grupie uczestników (ponad 19 tysięcy), zróżnicowanych pod względem etnicznym i narodowym. Czas ich obserwacji wynosił 4 lata. Same badania były randomizowane z podwójną ślepą próbą i użyciem placebo (co ważne, ani uczestnicy, ani medycy nie mieli świadomości, czy konkretna osoba w badaniu otrzymuje placebo - środek obojętny, czy kwas acetylosalicylowy).

- To kolejne badania wskazujące, że aspiryna nie sprawdza się w profilaktyce pierwotnej chorób sercowo-naczyniowych, zawałów czy udarów – mówi prof. Zbigniew Gaciong, szef Katedry i Kliniki Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia i Angiologii WUM. W ten sposób profesor nawiązał do wcześniejszego badania, w czasie którego sprawdzano, czy aspiryna u osób mających bezobjawową miażdżycę albo cukrzycę może przynieść pozytywne efekty. Tu także wynik był negatywny.

Warto wiedzieć:  Pierwsza pomoc w zawale – liczy się każda minuta!

Kto powinien przyjmować aspirynę profilaktycznie?

Wyniki obu badań dotyczącą profilaktyki pierwotnej u osób całkowicie zdrowych, natomiast jest spora grupa osób, u których regularne stosowanie aspiryny jest konieczne, ponieważ jej korzystne działanie przekracza potencjalne ryzyko działań niepożądanych. W tej grupie są osoby po zawale oraz osoby po udarze. W obu przypadkach aspiryna chroni ich przed wystąpieniem kolejnego epizodu choroby.

Zdaniem profesora Gacionga, kwas acetylosalicylowy powinny przyjmować regularnie również osoby z miażdżycą, która daje objawy, a także pacjenci po niektórych operacjach serca czy naczyń oraz tacy, którzy doświadczyli przemijającego epizodu niedokrwiennego.

Polecamy:  Biegaj i zapobiegaj udarowi mózgu! Sprawdź, jak ograniczyć jego ryzyko!

Jak stosować aspirynę?

Choć ten lek jest w małych dawkach dostępny bez recepty, uważa się, że powinien być stosowany pod kontrolą lekarza, który bierze pod uwagę nie tylko stan zdrowia pacjenta i możliwe ryzyko powikłań, ale również brane przez niego inne leki.

Pamiętajmy też, że kwas acetylosalicylowy nie powinien być w ogóle stosowany u osób poniżej 12. roku życia ze względu na możliwe wystąpienie choroby Reye’a, a także u osób uczulonych na ten związek - może wywołać reakcję alergiczną, a nawet prowadzić do wstrząsu anafilaktycznego.

Ważne! O wszelkich niepokojących objawach po zażyciu leków należy informować lekarza. A przed przyjęciem - dokładnie przeczytać ulotkę dla pacjenta.

TO CIĘ MOŻE ZAINTERESOWAĆ:

• Zawał to choroba dyrektorów? To bzdura! Kto najczęściej cierpi na serce?
• Jak odróżnić atak paniki od ataku serca?
• Wylew krwi do mózgu: podstawą jest szybka pomoc. Jak rozpoznać objawy wylewu?

Źródło: zdrowie.pap.pl/ NEJM
---------------------------------------
Zdrowie.radiozet.pl/ mk