Amantadyna: właściwości, wskazania, przeciwwskazania. Czy leczy z COVID-19?
Amantadyna stosowana jest przede wszystkim w leczeniu grypy oraz choroby Parkinsona. Hamuje wczesną replikację wirusa grypy typu A, nasila również przewodnictwo dopaminy. Ostatnio o amantadynie zrobiło się głośno z powodu choroby COVID-19. Czy amantadyna leczy z koronawirusa? Jakie są wskazania i przeciwwskazania do stosowania amantadyny?

Amantadyna to organiczny związek chemiczny z grupy amin, pochodna adamantanu. Amantadyna stosowana jest jako lek przeciwparkinsonowski i przeciwwirusowy - w leczeniu i profilaktyce grypy typu A u dorosłych.
Amantadynę przyjmuje się doustnie w formie tabletek, substancja ta wchłania się z przewodu pokarmowego, a wydalana jest przez nerki z moczem.
Amantadyna: właściwości
Amantadyna została zsyntetyzowana jako lek przeciwwirusowy, działający przede wszystkim na wirusa grypy typu A przez hamowanie wczesnego etapu replikacji. Głównym mechanizmem jest blokowanie kanału jonowego M2, będącego integralnym białkiem błonowym wirusa grypy A.
Amantadyna używana jest również w leczeniu choroby Parkinsona, ze względu na nasilanie przewodnictwa dopaminergicznego, choć jej działanie jest słabsze od lewodopy. Zastosowanie amantadyny w leczeniu Parkinsona pozwala zmniejszyć dawki lewodopy, co z kolei prowadzi do zmniejszenia działań niepożądanych.
Amantadyna stosowana jest także w zaburzeniach stanu czuwania i w leczeniu półpaśca.
Amantadyna: wskazania
Amantydynę stosuje się w leczeniu grypy wywołanej przez wirusa grypy typu A, a także w leczeniu choroby Parkinsona i zespołów parkinsonowskich (sztywność, drżenie, hipokinezja, akinezja).
Amantadyna stosowana jest także w zaburzeniach stanu czuwania i w leczeniu półpaśca.
Amantadyna: przeciwwskazania
Amantadyny nie wolno stosować, gdy występuje u pacjenta: nadwrażliwość na którykolwiek składnik preparatu, niewydolność serca, kardiomiopatia, zapalenie mięśnia sercowego, bradykardia, zaburzenia rytmu serca, padaczka, hipokaliemia, hipomagnezemia, ciąża (lek może powodować wystąpienie ciężkich wad wrodzonych), okres karmienia piersią.
Szczególne środki ostrożności należy zachować w przypadku osób, które równolegle przyjmują memantynę, mają rozrost gruczołu krokowego, jaskrę z zamykającym się kątem przesączania, stany pobudzenia lub splątania, niewydolność nerek, zespół majaczeniowy.
W czasie leczenia nie należy spożywać alkoholu ani prowadzić pojazdów i obsługiwać urządzeń mechanicznych.
Amantadyna: koronawirus i COVID-19
Pojawiają się doniesienia na temat leczenia choroby COVID-19 wywoływanej przez koronawirusa SARS-CoV-2 za pomocą amantadyny. Lekarz Włodzimierz Bodnar twierdzi, że amantydyna może wyleczyć z COVID-19 w zaledwie 48 godzin.
Wielu ekspertów ostrzega jednak przed tego typu terapiami. Leczenie COVID-19 za pomocą amantydyny to terapia niepotwierdzona, badania dot. działania amantydyny w leczeniu COVID-19 dotyczyły małej, kilkunastoosobowej grupy osób.
Wykorzystywanie amantadyny w leczeniu chorych na COVID-19 jest niezgodne z rejestracją w Charakterystyce Produktu Leczniczego.
Chociaż amantadyna ma działanie przeciwwirusowe, to do tej pory nie potwierdzono, by była skutecznym lekiem na COVID-19. Zatem próby leczenia chorych tą substancją są raczej eksperymentalne.
AKTUALIZACJA
Włodzimierz Bodnar wydał 13 listopada oświadczenie, w którym napisał, że ''W związku z ciągle negatywnym nastawieniem do mojego, w 100% skutecznego sposobu leczenia COVID-19 i powikłań, od dzisiaj nie będę udzielać żadnych konsultacji ani tele porad dla nowych osób bez badania pacjentów na miejscu''. Zapowiedział jednak, że będzie ''dalej skutecznie leczył, ale tylko pacjentów, których będę badać osobiście i nadzorować leczenie w Przychodni Lekarskiej Optima. Nadal będę udzielać porad dla lekarzy, którzy chcą skutecznie leczyć pacjentów chorych na COVID-19''.
O swojej metodzie, próbował Bodnar zawiadomić Ministerstwo Zdrowia i ekspertów, jednak nie spotkał się on z większym odzewem. Metoda zaproponowana przez Bodnara spotyka się z różnymi rekacjami. Przypadkiem lekarza zajmie się Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej przy Okręgowej Izbie Lekarskiej w Krakowie. Rzecznikowi przysługują 3 miesiące na podjęcie decyzji o ewentualnym wszczęciu postępowania.
Amantadyna: działania niepożądane
Zażywanie amantadyny, jak każdego innego leku, niesie za sobą ryzyko występowania działań niepożądanych. Do efektów ubocznych stosowania amantadyny zalicza się przede wszystkim: pobudzenie psychomotoryczne, bezsenność, omamy i halucynacje, drgawki, obrzęki, utrudnienia koncentracji.
Źródło: ''Amantadyna i jej pochodne – leki o wielu możliwościach?'' Jerzy Maj (Instytut Farmakologii PAN, Kraków), Wojciech Danysz (Zakład Farmakologii, Merz+Co., Frankfurt n. Menem); mp.pl; ''Observational study of people infected with SARS-Cov-2, treated with amantadine'' (link.springer.com)