Oceń
- Płytka nazębna a kamień nazębny
- Jak się tworzy kamień nazębny?
- Kamień nazębny a rozwój chorób jamy ustnej
- Usuwanie kamienia nazębnego – na czym to polega?
- Czy kamień nazębny to tylko problem estetyczny?
Płytka nazębna a kamień nazębny
Proces powstawania kamienia nazębnego zaczyna się od tworzenia się płytki nazębnej, która jest lepką, bezbarwną warstwą, złożoną z resztek pokarmowych, białka i innych substancji organicznych. Bakterie kolonizują płytkę nazębną i w swoich procesach metabolicznych, w wyniku fermentacji cukrów, wytwarzają kwasy. Te kwasy obniżają pH jamy ustnej, co powoduje niszczenie szkliwa zębów i prowadzi do powstawania ubytków oraz osłabienia zębów, a także sprzyja większemu gromadzeniu się substancji, z których powstaje płytka nazębna. Innymi słowy, jest to naturalny proces, który przy braku odpowiedniej opieki, przyspiesza, obejmując coraz większą powierzchnię zębów.
Kamień nazębny to twarda, żółtobrunatna lub szara substancja, która tworzy się na powierzchni zębów, zwłaszcza wokół linii dziąseł. Powstaje ona w wyniku osadzania się przez dłuższy czas na powierzchni zębów bakterii i innych substancji. Kamień nazębny składa się ze zmineralizowanego osadu bakteryjnego, wapnia i fosforanów, czyli opisanej wcześniej płytki nazębnej.
Jak się tworzy kamień nazębny?
Jeśli płytki bakteryjnej nie usuwa się regularnie poprzez dokładne mycie zębów i stosowanie nici dentystycznych, bakterie i resztki pokarmowe mają więcej czasu na przyleganie do zębów. Mineralizowanie płytki nazębnej trwa kilka dni. Kamień nazębny tworzy się najczęściej wokół dolnych przednich zębów, na powierzchniach w pobliżu linii dziąseł, ponieważ te obszary są najtrudniejsze do dokładnego wyczyszczenia. Początkowo pojawia się on w obrębie dziąseł. Warto jednak pamiętać, że kamień nazębny może pojawić się na dowolnej powierzchni zęba, w tym również na korzeniach zębów, co stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia jamy ustnej.
Kamień nazębny a rozwój chorób jamy ustnej
Powstawanie kamienia nazębnego zwiększa ryzyko rozwoju chorób przyzębia, takich jak zapalenie dziąseł i paradontoza. Kamień nazębny jest twardą substancją, która przylega do zębów i drażni dziąsła, co prowadzi do stanu zapalnego, a w konsekwencji do zaniku kości, które utrzymują zęby. W skrajnych przypadkach może to spowodować nawet utratę zębów. Wpływ kamienia nazębnego na zdrowie nie ogranicza się jedynie do obszaru jamy ustnej. Wiele badań wykazało związek między chorobami przyzębia, takimi jak paradontoza, a zwiększonym ryzykiem wystąpienia schorzeń ogólnoustrojowych, np. chorób serca, cukrzycy, choroby Alzheimera, chorób płuc.
Oprócz tego kamień nazębny jest jednym z czynników, które mogą przyczynić się do krwawienia z dziąseł. Sprawia, że bakterie rozmnażają się na powierzchni zębów, a także często poniżej brzegu dziąsła. To z kolei może prowadzić do wzmożonego stanu zapalnego dziąseł, czyli zapalenia dziąseł (gingivitis), które charakteryzuje się:
- obrzękiem,
- zaczerwienieniem,
- bólem dziąseł,
- krwawieniem dziąseł.
Kamień nazębny może być również czynnikiem powodującym nieprzyjemny zapach z ust, zwłaszcza jeśli jest on skutkiem infekcji bakteryjnej w jamie ustnej. Ten nieprzyjemny zapach określa się jako nieświeży oddech lub halitoza.
Usuwanie kamienia nazębnego – na czym to polega?
Stomatolodzy zalecają usuwanie kamienia nazębnego co najmniej raz na pół roku. Procedura odbywa się podczas wizyty u stomatologa i polega na mechanicznym usunięciu kamienia z powierzchni zębów za pomocą specjalistycznych narzędzi, takich jak skaler. Zabieg ten powszechnie znany jest także jako „higienizacja”.
Zabieg profesjonalnej higienizacji w gabinecie stomatologicznym, który obejmuje skaling, piaskowanie oraz polerowanie, jest kompleksowym podejściem do usuwania osadów nazębnych i płytki bakteryjnej z powierzchni zębów.
W skład zabiegu wchodzą następujące etapy:
- Skaling – polega na usuwaniu kamienia nazębnego z powierzchni zębów przy pomocy specjalnego narzędzia, nazywanego scalerem. Skaler jest wyposażony w końcówki o różnych kształtach, które umożliwiają usuwanie kamienia nazębnego z trudno dostępnych miejsc w jamie ustnej. Skaling jest niezbędny w przypadku, gdy na powierzchni zębów gromadzi się dużo kamienia nazębnego, który nie może być usunięty przy pomocy standardowych narzędzi do higieny jamy ustnej.
- Piaskowanie – jest to metoda usuwania osadów nazębnych i przebarwień z powierzchni zębów przy pomocy specjalnego sprzętu, który wyrzuca na powierzchnię zębów substancję mikroabrazyjną (np. proszek z wodorowęglanu sodu) pod ciśnieniem sprężonego powietrza lub wody. Piaskowanie jest skuteczne w usuwaniu osadów nazębnych z trudno dostępnych miejsc w jamie ustnej, takich jak przestrzenie międzyzębowe czy powierzchnie korzeni zębów.
- Polerowanie – jest to etap, w którym zęby są polerowane specjalnym narzędziem i stomatologiczną pastą polerską. Polerowanie ma na celu usunięcie pozostałości po skalingu i piaskowaniu oraz wygładzenie powierzchni zębów. Dzięki temu zęby są bardziej odporne na powstawanie nowych osadów nazębnych.
Wszystkie wymienione etapy są wykonywane przez wykwalifikowany personel medyczny, który stosuje odpowiednie narzędzia i techniki w celu uzyskania najlepszych efektów oraz minimalizacji ryzyka powikłań. Cały proces jest bezpieczny i skuteczny w usuwaniu osadów nazębnych i płytki bakteryjnej, co pomaga w zapobieganiu chorobom przyzębia oraz utrzymaniu zdrowia jamy ustnej.
W przypadku zaawansowanych stadiów rozwoju kamienia nazębnego u pacjenta konieczne może być skierowanie się na leczenie pod kierunkiem lekarza o specjalizacji periodontologicznej, zajmującego się chorobami przyzębia.
Czy kamień nazębny to tylko problem estetyczny?
Podsumowując, kamień nazębny to nie tylko problem kosmetyczny, ale przede wszystkim poważne zagrożenie dla zdrowia jamy ustnej i ogólnego zdrowia organizmu. Regularne usuwanie kamienia nazębnego oraz dbanie o higienę jamy ustnej jest kluczowe w profilaktyce chorób przyzębia, mogących doprowadzić do utraty uzębienia. By zapobiec rozwojowi kamienia nazębnego, należy pamiętać o codziennym myciu zębów i stosowaniu nici dentystycznych. Czyniąc z tych prostych czynności rutynę, pacjent może samodzielnie usuwać płytkę bakteryjną, która jest zalążkiem kamienia nazębnego. Warto również stosować płyny do płukania jamy ustnej, które pomagają w redukcji ilości bakterii w jamie ustnej.
Nie zapominajmy o regularnych wizytach kontrolnych w gabinecie stomatologicznym – nawet najlepsze domowe praktyki mogą okazać się niewystarczające do tego, by skutecznie usunąć płytkę nazębną z bardzo trudno dostępnych przestrzeni międzyzębowych. Dlatego też warto zwrócić się z prośbą o pomoc do specjalisty, by cieszyć się pięknym, zdrowym uśmiechem oraz wysokim komfortem życia.
Dr Michał Łobacz jest stomatologiem chirurgiem, wykładowcą na Uniwersytecie Medycznym w Lublinie. Specjalizuje się w implantologii.
Oceń artykuł
Tu się dzieje
