Oceń
Niemal każdy z nas ma choć jedno wypełnienie stomatologiczne, niezależnie od wieku i tego, czy mamy uzębienie mleczne, mieszane czy stałe. Takie wypełnienia nazywa się potocznie "plombami". Jakie są rodzaje tych wypełnień i który z nich są najlepsze?
Rodzaje wypełnień
Do najczęściej spotykanych materiałów stosowanych jako wypełnienia stomatologiczne należą amalgamaty, materiały glassjonomerowe i kompozytowe.
- Materiały amalgamatowe
Materiały amalgamatowe są stopami metali, których głównym składnikiem jest rtęć, przez co mają metaliczny kolor, który łatwo rzuca się w oczy. Obecnie w Unii Europejskiej nie wolno stosować amalgamatów w stomatologii, jednak jeszcze do niedawna były one powszechnie wykorzystywane jako materiały do wypełniania ubytków próchnicowych. W Polsce stosowane były szczególnie często w procesie leczenia odcinków bocznych w ramach świadczeń gwarantowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ).
Wad amalgamatów jest wiele, m.in. nie łączą się one z tkankami zęba, a jedynie uszczelniają przestrzeń między warstwą materiału a strukturą zęba. Poza tym materiał ten wchodzi w interakcje ze śliną, która uważana jest za elektrolit. Niebezpieczny jest również przepływ prądu, który w kontakcie z amalgamatem może powodować różnego rodzaju zmiany w obrębie błony śluzowej (zaliczane są one do zaburzeń potencjalnie złośliwych). Wypełnienia amalgamatowe mogą przyczyniać się również do powstawania ciemnych, nieodwracalnych przebarwień, rozwijających się wokół wypełnień, które często uniemożliwiają rozpoznanie próchnicy wtórnej. Skutkiem może być przeoczenie głębokich ubytków, które są obecne pod wypełnieniami. Poza tym rozległe wypełnienia amalgamatowe mogą doprowadzać do pęknięć zębów i zwiększać częstotliwość ich występowania. Biorąc pod uwagę powyższe, uznaje się, że w jamie ustnej może być maksymalnie siedem wypełnień amalgamatowych, ale – jeśli jest taka możliwość – należy się umówić się na wizytę u stomatologa, by dokonać ich wymiany.
Jedyną zaletą tych materiałów jest to, że mogą być aplikowane w trudnych warunkach, gdzie uzyskanie bezwzględnej suchości i izolacji dostępu do śliny bywa wręcz niemożliwe, co jest ważne z punktu widzenia np. krajów rozwijających się.
- Materiały glassjonomerowe i kompozytowe
Wypełnienia glassjonomerowe, jak i kompozytowe różnią się zasadniczo od amalgamatów. Te pierwsze cechują się przede wszystkim barwą zbliżoną do tkanek zęba i łączą się chemicznie z tkankami zęba, co zapewnia dużą szczelność.
Cechą odróżniającą glassjonomery od kompozytów jest nieco większa szorstkość. Materiały kompozytowe można wypolerować, uzyskując idealną gładkość, co zwiększa komfort codziennego życia pacjenta. Poza tym właściwością większości materiałów kompozytowych jest utwardzanie ich światłem oraz możliwość idealnego doboru koloru – estetyka takich wypełnień jest bardzo wysoka, zwłaszcza w odcinku przednim. Natomiast atutem cementów glassjonomerowych jest uwalnianie jonów fluoru – wspierających profilaktykę przed próchnicą wtórną – oraz moduł sprężystości, którego poziom jest niemal taki sam jak organicznej zębiny.
Wymiana wypełnienia na nowe – kiedy do najlepiej zrobić?
Oprócz sytuacji klinicznych związanych z wypełnieniami amalgamatowymi istnieje wiele wskazań do usunięcia starego wypełnienia i wymienienia go na nowe. Jama ustna jest trudnym środowiskiem, w którym generowane są duże siły. Oprócz tego panuje tam wilgotność, potęgowana przez erozyjne działanie kwasów. Dlatego trudno znaleźć materiał, który dożywotnio mógłby zastąpić utracone tkanki zęba.
Istnieje wiele sytuacji, które zmuszają pacjentów do wymiany starego wypełnienia na nowe. Do najczęstszych można zaliczyć:
- Próchnicę wtórną – jeśli wokół istniejącego wypełnienia pojawia się ciemne przebarwienie lub obwódka, to prawdopodobnie doszło do utraty szczelności i możliwości rozwoju próchnicy wtórnej. Stanowi to bezwzględne wskazanie do szybkiej interwencji stomatologa.
- Utratę wypełnienia – jeśli doszło do jego wypadnięcia, to tkanki zęba pozostają nieosłonięte, i w takiej sytuacji wskazane jest szybkie uzupełnienie takiego ubytku wypełnieniem tymczasowym lub ostatecznym.
- Pęknięcia lub rozwarstwienie wypełnienia – jeśli doszło do powstania szczeliny rozdzielającej poszczególne warstwy wypełnienia, należy je jak najszybciej wymienić na nowe.
- Odczuwanie dolegliwości podczas jedzenia, zwłaszcza słodkich pokarmów – świadczy to również o utracie szczelności i przenikaniu bodźców do tkanki zębinowej. Nadmiernie odczuwanie bodźców również powinno skłaniać do wymiany wypełnienia na nowe.
- Utrata gładkości lub odczuwanie ostrego brzegu wypełnienia to objawy, które również powinny skłaniać do wymiany wypełnienia na nowe.
- Utrata właściwości estetycznych i prawidłowej barwy wypełnienia – w przypadkach utraty tych cech należy wymienić wypełnienie na nowe, spełniające wymogi funkcjonalne i estetyczne.
Regularne wizyty u stomatologa i poddawanie się okresowym przeglądom uzębienia pozwalają w wielu przypadkach zapobiec nieoczekiwanym dolegliwościom. Odpowiednia profilaktyka i wymiana zużytych wypełnień na nowe może zapobiegać nieprzyjemnościom, które często towarzyszą interwencyjnym wizytom stomatologicznym.
Oceń artykuł
