Jak dbać o higienę jamy ustnej? 5 ważnych nawyków pielęgnacyjnych
Polacy zdają sobie sprawę z tego, że należy dbać o zęby. Niestety nie zawsze wiedzą jak. Jak powinna wyglądać prawidłowa higiena jamy ustnej, opowiada dr n. med. Agnieszka Laskus, MSc., specjalista periodontologii oraz stomatologii ogólnej.

- Jak często myć zęby?
- Szczotkowanie zębów – czy to wystarcza?
- Nadmierna higiena jamy ustnej też może szkodzić
- Higiena jamy ustnej – jakie są dobre nawyki?
- Jak często wymieniać szczoteczkę?
- Z jakich produktów do higieny jamy ustnej korzystać?
Higiena jamy ustnej to nie tylko „mycie zębów dwa razy dziennie przez co najmniej dwie minuty”. Równie istotna jest ochrona dziąseł czy dezynfekcja języka i wewnętrznej strony policzków. Skutkiem braku higieny mogą być:
- nieprzyjemny zapach z ust,
- silny ból i powstawanie groźnych infekcji,
- próchnica i paradontoza,
- krwawienie dziąseł,
- nieestetyczny wygląd uzębienia.
Konsekwencjami mogą być również obniżona pewność siebie i jakość życia. Jakie działania podejmować? Z pomocą przychodzą nam: domowa higienizacja, profilaktyka i regularne wizyty w gabinetach stomatologicznych.
Jak często myć zęby?
Fundacja Dr Laskus przeprowadziła badania sprawdzające jakość dbania o higienę jamy ustnej wśród Polaków. W porównaniu z wynikami z 2013 roku można zauważyć pozytywną zmianę. Niecałe dziesięć lat temu tylko 88 proc. badanych szczotkowało zęby codziennie. Obecnie jest to aż 95 proc. Poprawę widać również w częstotliwości mycia zębów. Liczba osób myjących zęby dwa razy dziennie wzrosła z 55 proc. do 63 proc. Niestety, wiedza nie zawsze przekłada się na działanie. Aż 86 proc. ankietowanych wie, że zęby należy myć co najmniej 2 razy dziennie, ale aż 20 proc. z tej grupy w praktyce tego nie robi, tj. myje rzadziej.
Szczotkowanie zębów – czy to wystarcza?
Szczoteczka do zębów to nie jedyne narzędzie do utrzymania higieny ustnej. Badania wykazują, że część Polaków nie jest tego świadoma i uważa szczoteczkę za całkowicie wystarczającą. A jest to błędne przeświadczenie, ponieważ bakterie w naszej jamie ustnej zbierają się głównie na języku, a także po wewnętrznej stronie policzków. Niewiele osób używa nici dentystycznej (jedynie 21 proc. ankietowanych) i płynów do płukania jamy ustnej (tylko 29 proc.). Co ciekawe, lepiej o swoje zęby dbają kobiety niż mężczyźni. To one częściej używają nici dentystycznych (27 proc. w porównaniu do 13 proc.) i płynów do płukania (35 proc. wobec 22 proc.).
Nadmierna higiena jamy ustnej też może szkodzić
Musimy pamiętać o tym, że, choroby dziąseł i próchnica mogą prowadzić do poważniejszych powikłań, związanych nie tylko z jamą ustną, ale z ogólnym stanem naszego zdrowia. Dlatego właśnie edukacja na temat narzędzi do higieny jamy ustnej jest tak ważna. Niestety wiedza nie jest gwarancją poprawnych nawyków. Duża część pacjentów myśli, że mocniejsze szczotkowanie zębów da lepszy efekt końcowy mycia. Dodatkowo używają do tego szczoteczki z twardym włosiem i pasty o wysokim stopniu ścieralności. Taka nadgorliwość w higienie jamy ustnej często prowadzi do powstawania mikrouszkodzeń szkliwa i podrażnień dziąseł.
Higiena jamy ustnej – jakie są dobre nawyki?
- Najlepsze jest szczotkowanie zębów po każdym posiłku, ale oczywiście nie zawsze jest to możliwe. Warto jednak po jedzeniu przepłukać usta wodą i pozbyć się resztek jedzenia.
- Zęby należy szczotkować co najmniej dwa razy dziennie. Należy myć je do momentu, gdy poczujemy, że są już czyste i nic na nich nie zalega. Najczęściej jest to więc czas nie krótszy niż dwie minuty.
- Technika mycia zębów także ma niebagatelne znaczenie. Ruch powinien być wymiatający i skoncentrowany na każdym, pojedynczym zębie.
- Nie należy płukać ust od razu po szczotkowaniu (to częsty błąd!). Dzięki temu fluor zawarty w paście przez dłuższy czas chroni jamę ustną przed rozwojem bakterii.
- Higiena jamy ustnej to także regularne używanie płynów do płukania oraz nici dentystycznych. Tylko korzystanie z tych trzech „narzędzi” pozwoli nam odpowiednio dbać o nasze zdrowie.
Jak często wymieniać szczoteczkę?
Szczoteczkę do zębów należy wymieniać co najmniej raz na trzy miesiące, ponieważ po takim czasie użytkowania zwykle traci ona swoje właściwości czyszczące, a do tego może nawet nam zaszkodzić (jest miejscem, gdzie mogą rozwijać się bakterie). Jak poznać, że szczoteczka jest zużyta? Świadczą o tym rozchylone włosie i pojawiające się osady.
Z jakich produktów do higieny jamy ustnej korzystać?
Jeśli chodzi o produkty do higieny i pasty do zębów, to należy unikać składników, takich jak Laurosiarczan sodu (SLS). Jego zadaniem jest zmniejszanie napięcia powierzchniowego, by płytka nazębna była łatwiej usuwana. SLS może jednak podrażniać miękkie tkanki i powodować afty oraz ubytki w błonie śluzowej.
Sięgając po płyn do płukania lepiej wybrać taki, który jest bez alkoholu. Składnik ten może mocno wysuszać błonę śluzową jamy ustnej. To może doprowadzić nawet do kserostomii ( nadmiernej suchości w obszarze jamy ustnej) lub nasilenia suchości. Kłopoty wynikające z tych dolegliwości nie tylko negatywnie wpływają na nasz komfort, ale także zwiększają ryzyko rozwoju chorób takich jak próchnica.
Każde zaniedbanie w obszarze higieny ustnej będzie mieć w przyszłości swoje konsekwencje. Wizyta u dentysty, a raczej jej brak, nie jest wyjątkiem. Porównując wyniki badań Fundacji Dr Laskus z 2013 roku z obecnymi należy zaznaczyć, że poprawiły się nawyki w kwestii higieny jamy ustnej. Polacy częściej myją zęby, ale wciąż jest w tym obszarze pole do poprawy. Duża część społeczeństwa nadal nie uważa płynów do płukania oraz nici dentystycznych za niezbędny element swojej codziennej rutyny higienizacyjnej. Pomijając ten krok, narażają swoje zdrowie, czego mogą nawet nie być świadomi.