Zaburzenia snu u seniorów: przyczyny. Co może pomóc?
Problemy ze snem u starszych osób są następstwem fizjologicznych zmian zachodzących w organizmie, a także chorób przewlekłych. Nie bez znaczenia jest również zmiana trybu życia związana z przejściem na emeryturę. Jakie są najczęstsze przyczyny bezsenności u seniorów i co może im pomóc?
Wraz z wiekiem zmienia się nasze zapotrzebowanie na sen. Po 60 roku życia potrzebujemy go znacznie mniej niż wcześniej. Nie oznacza to jednak, że możemy z niego zrezygnować. W każdym wieku sen to najlepszy sposób na regenerację organizmu. Sen usprawnia procesy zachodzące w naszym ciele i wzmacnia układ odpornościowy. Optymalna ilość snu u osób w wieku powyżej 65 lat to około 7-8 godzin. Niestety, rzadko zdarza się, by seniorzy tyle spali. Według badań aż 20 procent osób po 50 roku życia cierpi na przewlekłą bezsenność.
O przewlekłej bezsenności mówimy, gdy problemy ze snem trwają przynajmniej kilka tygodni i prowadzą do wielu dolegliwości, utrudniających normalne funkcjonowanie. Przewlekła bezsenność zwiększa ryzyko zawału serca, może również powodować depresję i nadciśnienie.
Jednak zaburzenia snu u seniorów nie dotyczą jedynie bezsenności. W pewnym wieku dochodzi także do zmian, jeśli chodzi o strukturę snu. Seniorzy mają problem nie tylko z zasypianiem, ale również częstymi wybudzeniami. Dlaczego starsze osoby cierpią na niedobór snu?
Problemy ze snem u osób starszych: przyczyny
Bezsenność u seniora może być konsekwencją odczuwania chronicznego bólu. Częste skurcze, mrowienie, bóle stawów i kręgosłupa mogą skutecznie utrudniać zasypianie. Nasilone dolegliwości są też częstą przyczyną nocnych pobudek. Problem z zasypianiem może wynikać z niewystarczającej aktywności w ciągu dnia. Seniorzy, którzy chorują, spędzają w łóżku wiele godzin, często robią sobie drzemki. W takiej sytuacji trudno zadbać o właściwy rytm dobowy. Inne czynniki przyczyniające się do zaburzeń snu to na przykład:
- zespół niespokojnych nóg (RLS) – to schorzenie, które atakuje 10 procent osób po 60 roku życia. Choroba objawia się drętwieniem, bólem i pieczeniem nóg. Objawy te pojawiają się w bezruchu, dlatego są szczególnie dokuczliwe podczas snu.
- depresja – zaburzenia psychiczne mają ogromny wpływ na jakość snu. Starsi ludzie są bardzo często osamotnieni, brakuje im towarzystwa innych ludzi. Taka izolacja negatywnie wpływa na zdrowie psychiczne.
- choroby układu sercowo-naczyniowego – choroby serca mogą utrudniać oddychanie i wywoływać duszności utrudniające zasypianie.
- przyjmowanie leków – niektóre leki przyjmowane przez seniorów mogą powodować skutki uboczne, takie jak bezsenność. Osoby powyżej 65 roku życia zażywają wiele różnych środków, które mają wpływ cały organizm. Pomagają one normalnie funkcjonować w ciągu dnia, jednak wieczorem ich działanie utrudnia zaśnięcie.
- zaburzenia neurologiczne – głównie choroby wywołujące otępienie i zmiany w mózgu.
- nykturia – to inaczej niekontrolowane oddawanie moczu i stolca w nocy.
- bezdech senny – czyli przerwy w oddychaniu podczas snu. Bezdech senny sprawia, że przepływ powietrza jest zablokowany, co skutkuje bólem głowy, sennością w ciągu dnia i gorszą jakością snu.
- choroby urologiczne – to głównie przerost gruczołu krokowego u mężczyzn.
- zaburzenia metabolizmu – u osób starszych metabolizm zwalnia, dlatego mogą pojawić się nieprzyjemne objawy, takie jak zaparcia czy uczucie wzdęcia. Dlatego ważne są odpowiednie nawyki żywieniowe.
- spadek poziomu melatoniny – z wiekiem spada poziom melatoniny w organizmie, co sprawia, że nie mamy potrzeby spać tyle, co wcześniej.
Leczenie zaburzeń snu u seniorów
W leczeniu zaburzeń snu u seniorów najważniejsze jest znalezienie przyczyny problemów. Pomóc może szczegółowy wywiad lekarski, podczas którego lekarz zostanie poinformowany o wszystkich dolegliwościach seniora.
W wielu przypadkach przyczyną bezsenności i złej jakości snu są objawy choroby przewlekłej, a leczenie polega przede wszystkim na ich łagodzeniu. Jeżeli lekarz stwierdzi, że zaburzenia są wynikiem zażywania leków, zaleca ich zmianę. U osób starszych, które stosują terapię farmakologiczną, rzadko stosuje się środki nasenne, ponieważ mogą one wchodzić w reakcje z innymi lekarstwami.
Aby leczenie przyniosło jak najlepsze efekty, ważna jest zmiana codziennych nawyków seniora. Należy zadbać o odpowiednią higienę snu (chodzenie spać o stałych porach, spożywanie lekkostrawnej kolacji, unikanie alkoholu i kawy). Zalecana jest również aktywność fizyczna (nawet minimalna). Jeżeli starsza osoba nie ma siły na zajęcia ruchowe, wystarczą krótkie, powolne spacery. Ważna jest również temperatura panująca w pomieszczeniu (sypialnia powinna być wywietrzona). W leczeniu zaburzeń snu u seniorów stosuje się również terapię poznawczo-behawioralną, która daje najlepsze efekty.
Źródło: centrumdobrejterapii.pl, nfs.org.pl, terapiabezsennosci.pl
Tu się dzieje
