ADHD a ryzyko zaburzeń psychicznych. „Pacjentów trzeba obserwować”
ADHD, zarówno u dzieci, jak i dorosłych, nie jest autonomicznym zaburzeniem. Właśnie odkryto, że istnieją powiązania między tą przypadłością a takimi zaburzeniami, jak PTSD, anoreksja czy depresja. Eksperci apelują, żeby specjaliści baczniej przyglądali się swoim pacjentom z ADHD.
Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, czyli ADHD, to neurologiczne zaburzenie rozwojowe, które zwykle pojawia się u dzieci oraz młodzieży i w około jednej trzeciej przypadków utrzymuje się do dorosłości – przypominają autorzy opracowania, które ukazało się w magazynie „BMJ Mental Health”. Szacuje się, że na świecie zaburzenie to dotyczy ok. 5 proc. dzieci i 2,5 proc. dorosłych. Nowe badanie wskazało na powiązania między ADHD i zwiększonym ryzykiem kilku poważnych zaburzeń psychicznych i ich brak między kilkoma innymi. Naukowcy nawołują do obserwacji osób z ADHD, by jak najwcześniej wykryć ewentualne komplikacje i im zapobiegać.
ADHD zwiększa ryzyko zaburzeń psychicznych
Jak odkryli badacze z Uniwersytetu w Augsburgu w Niemczech, ADHD stanowi niezależny czynnik ryzyka wielu innych poważnych psychicznych zaburzeń. Wymieniają ciężką depresję, zespół stresu pourazowego (PTSD), anoreksję oraz próby samobójcze.
Wcześniej ADHD wiązano z zaburzeniami nastroju, ale nie udawało się określić zależności przyczynowo-skutkowych. Teraz wykorzystano zaawansowane techniki statystyczne i genetyczne do sprawdzenia powiązań ADHD z siedmioma różnymi zaburzeniami psychicznymi:
- chorobą dwubiegunową
- depresją
- zaburzeniami lękowymi
- schizofrenią
- PTSD
- anoreksją
- próbami samobójczymi (co najmniej jedną).
Nie udało się wykryć zwiększonego zagrożenia: schizofrenią, chorobą dwubiegunową oraz lękami.
Obecność ADHD u pacjenta zwiększa zagrożenie:
- anoreksją o 28 proc.
- depresją o 9 proc.
W przypadku depresji związek był też odwrotny: depresja o 76 proc. zwiększała ryzyko wystąpienia ADHD.
Po uwzględnieniu wpływu depresji ryzyko:
- prób samobójczych z powodu ADHD rosło o 30 proc.
- rozwoju PTSD – o 18 proc.
Baczna obserwacja pacjentów z ADHD
Jak przyznają autorzy badania, o którym mowa powyżej, miało ono pewne ograniczenia. Choć wykorzystana metoda jest mniej podatna na błędy niż badania obserwacyjne, to mogło się np. zdarzyć, że ten sam gen wpływał na ryzyko różnych zaburzeń, co mogło wpłynąć na wyniki. Poza tym w projekcie wzięły udział tylko osoby pochodzenia europejskiego, więc wyniki mogą nie odnosić się do innych grup etnicznych.
Pomimo tych ograniczeń, według badaczy, rezultaty powinny skłonić lekarzy do dokładniejszego obserwowania stanu osób z ADHD. Autorzy odkrycia stwierdzili: „To badanie umożliwia nowe spojrzenie na związki między zaburzeniami psychicznymi. W praktyce klinicznej
pacjenci z ADHD powinni być monitorowani pod kątem problemów psychicznych uwzględnionych w tym badaniu, a w razie potrzeby należy podjąć działania zapobiegawcze”.
Źródło: Ch. Meisinger, D. Freuer, Understanding the causal relationships of attention-deficit/hyperactivity disorder with mental disorders and suicide attempt: a network Mendelian randomisation study, BMJ Mental Health, 2023, 26:e300642 /PAP/Marek Matacz
Tu się dzieje
