Rodzaje urojeń w schizofrenii i zaburzeniach psychotycznych
Urojenia to niezgodne z rzeczywistością sądy, które powstają na skutek różnego rodzaju schorzeń i zaburzeń psychosomatycznych. Osoba jest głęboko przeświadczony o prawdziwości swoich przekonań i nie przyjmuje do wiadomości niezbitych dowodów podważających ich treść. Występują najczęściej w przebiegu psychoz – schizofrenii, szczególnie paranoidalnej, choroby afektywnej dwubiegunowej, zwłaszcza w silnych epizodach manii.
Niegrające radio podstępem skłania do dziwnych zachowań. Przez to radio nadaje rząd, lekarze, psychiatra, religia, nauka. Ktoś zza drzwiami szepcze i spiskuje, jakieś głosy podpowiadają, aby rzucić pracę, z boku obserwuje i najprawdopodobniej donosi na moją rodzinę sąsiad. Świat jest niebezpieczny i mroczny. Co dzieje się w głowie pacjenta z zaburzeniami myślenia w schizofrenii?
Osoby, u których występują urojenia, wierzą w coś, w co nie wierzą inni ludzie mające te same korzenia społeczne, religijne, kulturowe. Urojenie jest więc zaburzeniem treści myślenia. Nie wszyscy ludzie, którzy mają urojenia, cierpią na schizofrenię. Niemniej jednak objaw ten jest bardzo powszechny w tym zaburzeniu i występuje u ponad 90% pacjentów.
Pewne urojenia są dość typowe dla schizofrenii. Najczęściej człowiek z urojeniami wierzy, że jego myśli, uczucia lub działania są kontrolowane przez jakąś zewnętrzną siłę (nasyłanie myśl lub impulsów), że jego najskrytsze myśli przekazywane są innym, że myśli są mu wtłaczane do głowy, albo że jakaś zewnętrzna siła obrabowuje go z jego myśli.
Powszechne są też urojenia polegające na tym, że obojętne zdarzenia zewnętrzne, np.: program telewizyjny lub plakat są odbierane jako adresowane do pacjenta. Co więcej mają one jakieś specjalne, osobiste znaczenie. Dość często zdarzają się też dziwaczne urojenia, na przykład dotyczące zmian zachodzących w organizmie, takich jak funkcjonowanie jelit lub usunięcie organów. Urojenia przypomina niekiedy pajęczynę, tworzącą sieć, które przybierają formę przekonań.
Podział urojeń
1. Stopień prawdopodobieństwa:
- urojenia prawdopodobne - śledzenie, podsłuchiwanie, trucie,
- urojenia mało prawdopodobne, dziwaczne - wykradanie, nasyłanie myśli.
2.Struktura:
- urojenia proste - pojedyncze przekonania, które nie wykazują żadnej tendencji do rozbudowywania się i systematyzacji,
- urojenia paranoiczne - stanowią zwarty, usystematyzowany, wzajemnie uzasadniający się system przekonań, dotyczący dość prawdopodobnych zdarzeń,
- urojenia paranoidalne - niekonsekwentne, niespójne, mało prawdopodobne, dziwaczne,
- urojenia oniryczne - przypominają marzenia senne, podczas których widzi się, czuje, słyszy, uczestniczy w jakimś wydarzeniu, są niespójne, zmienne i dotyczą często dramatycznych wydarzeń, taki jak koniec świata, katastrofa, zaraza, upadek państwa.
3. Treść:
- urojenia prześladowcze - przekonanie o prześladowaniu ze strony wrogów, którzy chcą pozbawić życia lub jakiś ważnych rzeczy,
- urojenia ksobne - odnoszenie różnych wydarzeń, często naturalnych i przypadkowych do siebie, przekonanie o byciu przedmiotem zainteresowań innych ludzi, którzy dają osobie ukryte znaki i sygnały w celu dokuczenia, poniżenia lub zastraszenia.
- urojenia wielkościowe - przeświadczenie o zajmowaniu wysokiej pozycji społecznej, stanowisku, posiadanym bogactwu, zdrowiu,
- urojenia poniżenia - przekonanie o swojej małej wartości, głupocie, pechu,
- urojenia winy i grzeszności,
- urojenia zazdrości,
- urojenia hipochondryczne,
- urojenia zmiany osoby - poczucie i przekonanie o zaistniałej lub zachodzącej, częściowej lub całkowitej zmiany cielesnej lub właściwości psychicznej czy cechy charakteru.
Leczenie urojeń
Podstawą zaburzeń urojeniowych jest psychoterapia, farmakologia oraz psychoedukacja. Chory uczy się rozpoznawać elementy powodujące chorobę, jej symptomy, a także uczy się sposobów jej opanowania. W leczeniu urojeń stosuje się leki psychotyczne. Zaleca się, aby kuracja trwała, co najmniej sześć miesięcy, a niekiedy nawet dłużej. Gdy leczenie jest za krótkie, mogą następować niekontrolowane nawroty.
Tu się dzieje
