Oceń
Histrioniczne zaburzenie osobowości: kryteria diagnostyczne (DSM-5)
Nadmierne pragnienie znajdowania się w centrum uwagi oraz emocjonalność to główne cechy histrionicznego zaburzenia osobowości, ale niejedyne. Charakteryzuje się co najmniej pięcioma z poniższych:
- Pacjent czuje się źle w sytuacjach, w których cała uwaga nie jest skoncentrowana wokół niego.
- Relacje z innymi często charakteryzują się niedostosowanym w kontekście zachowaniem seksualnym.
- Wykazuje szybko zmieniający się i powierzchowny sposób wyrażania emocji.
- Stale wykorzystuje wygląd fizyczny w celu skupienia na sobie uwagi.
- Używa stylu wypowiedzi, który jest bogaty w emocje i ubogi w konkretne informacje.
- Zachowuje się „na pokaz”, teatralnie, ma nadmierną potrzebę pokazywania emocji.
- Łatwo ulega wpływom innych osób i okoliczności.
- Tratuje związki, jakby były głębsze, niż w rzeczywistości są.
Zdarza się, że nadmiernie ekstrawertyczny styl bycia często oczarowuje innych i wzbudza zainteresowanie. Cechy te jednak nie prowadzą do stabilnych i satysfakcjonujących relacji, ponieważ nieustanne poświęcanie uwagi tym osobom męczy ich otoczenie.
W wyniku poszukiwania stymulacji i zainteresowania wygląd oraz zachowanie pacjentów często bywają teatralne i emocjonalne, a także seksualnie prowokacyjne. Bywa, że za pomocą uwodzenia i manipulacji emocjonalnej, osoby te starają się kontrolować swoich partnerów, jednocześnie wykazują wysoki poziom zależności.
Partnerzy, którzy są z osobami z histrionicznym zaburzeniem osobowości, skarżą się na ich niewłaściwe, próżne, zbyt towarzyskie zachowanie. Jest to widoczne również podczas sesji terapeutycznych, osoba próbuje flirtować, zachowuje się uwodzicielsko, wysyła sygnały mówiące o tym, że jest otwarta na fantazje. Różne badania wskazują, że ten typ zaburzenia osobowości obejmuje skrajne wersje dwóch często spotykanych normalnych cech osobowości: ekstrawersji i neurotyczności.
Klinicyści wyróżniają dwa typy opisywanego zaburzenia osobowości:
- Osobowość histeryczna, zaliczana do płytszych psychopatologii osobowości (subtelniejsza, dyskretnie uwodzicielska, dość dobre funkcjonowanie społeczne, dobra kontrola impulsów, zdolna do nawiązywania relacji).
- Osobowość histrioniczna, zaliczana do głębszych psychopatologii osobowości (chwiejna, impulsywna, nachalnie uwodzicielska, roszczeniowa, przerysowana, wroga, ujawniająca poważne trudności w budowaniu relacji interpersonalnych).
Leczenie polega przede wszystkim na psychoterapii, natomiast leczenie farmakologiczne jest wskazane w przypadku występowania objawów depresji lub objawów zaburzeń lękowych.
Źródło: Psychologia Zaburzeń, James N. Butcher
Oceń artykuł
