Ten zabieg higieniczny zmniejsza stres i lęk. Działa o każdej porze
Po stresującym dniu wchodzisz pod prysznic lub bierzesz długą kąpiel? Nic dziwnego! Naukowcy właśnie udowodnili, że mycie się pomaga złagodzić niepokój związany ze stresującymi wydarzeniami. Jak to działa?
- Oczyszczanie ciała w kulturze i przyrodzie
- Mycie się a redukcja stresu i lęku
- Jakie znaczenie ma kojąca rola dotyku?
- Fizjologia w służbie psychologii
Mycie się pomaga złagodzić psychologiczne konsekwencje stresujących wydarzeń, wynika z nowych badań opublikowanych w „Social Psychological and Personality Science”. Te ustalenia to jedne z pierwszych naukowych dowodów na to, że oczyszczanie ciała jest związane z zmniejszeniem lęku. Być może również dlatego od dawna psychologowie zalecają, by w przypadku dzieci wieczorna kąpiel była elementem codziennej rutyny – dzięki niej maluchy się odstresowują, wyciszają i łatwiej im zasnąć. Woda obmywa nas z brudów dnia – mówią niektórzy. Być może nie bez powodu.
Oczyszczanie ciała w kulturze i przyrodzie
Skąd w ogóle pomysł na zbadanie związku między myciem się a stresem? Wyjaśnia to autor badania, w ramach którego wykonano kilka eksperymentów, dr Spike W. S. Lee, psycholog z Uniwersytetu w Toronto.
– Zawsze fascynowała mnie psychologia zachowań związanych z oczyszczaniem ciała. Dlaczego takie rytuały istnieją we wszystkich religiach? Dlaczego sytuacje stresowe powodują zachowania związane z oczyszczaniem ciała u wielu gatunków innych niż człowiek? – stawia pytania naukowiec.
Mycie się a redukcja stresu i lęku
Lee i jego zespół badawczy zrekrutowali 1150 dorosłych osób, które miały obejrzeć krótki, ale niepokojący filmik przedstawiający przerażoną kobietę stojącą na krawędzi platformy przed skokiem na bungee. Uczestnicy zostali następnie losowo przydzieleni do obejrzenia trzech innych: filmu pokazującego, jak prawidłowo myć ręce, filmu o tym, jak narysować koło, lub filmu o tym, jak obrać jajko.
Osoby, które oglądały film o myciu rąk, wykazywały niższy poziom lęku w porównaniu z osobami, które oglądały dwa pozostałe filmy. Wyniki pierwszego eksperymentu zostały powtórzone również w drugim eksperymencie, w którym wzięło udział 1377 osób.
Jakie znaczenie ma kojąca rola dotyku?
Badacze zauważyli, że filmik o myciu rąk zawiera element samodotyku. Postanowili wykluczyć tę zmienną w kolejnym, trzecim już eksperymencie. – Ponieważ dotyk jest kojący i uspokajający, to bym może to, co wydawało się być efektem oczyszczania ciała, było efektem bodźców dotykowych – tłumaczą. By to uwzględnić, przeprowadzili trzeci eksperyment z udziałem 465 uczestników, w którym trzy filmy zostały zastąpione zadaniami związanymi z wyobrażeniami.
Po obejrzeniu filmu wywołującego lęk, uczestnicy zostali losowo przydzieleni do trzech grup:
- pierwsza miała wyobrazić sobie, że ich ramiona, twarz, szyja i włosy są dokładnie umyte wodą
- druga, że uczestnicy dotykają swoich ramion, twarzy, szyi i włosów, aby dobrze je poczuć
- trzecia grupa nie została poinstruowana, aby cokolwiek sobie wyobrażała.
Zgodnie ze swoją hipotezą, dr Lee i jego zespół przekonali się, że poziom lęku był niższy u osób, które wyobrażały sobie mycie ciała niż u tych, które wyobrażały sobie dotyk lub nic sobie nie wyobrażały.
– Kiedy wykonujemy czynności związane z oczyszczaniem ciała, oddzielamy od niego to, co na nim osiadło (np. zmycie brudu z rąk) – mówi dr Lee. – Takie podstawowe, fizyczne doświadczenie zmywania czegoś z ciała może powodować również psychologiczny formę separacji, czyli pozbycie się z teraźniejszości jakichś przeszłych doświadczeń. Jeśli były one stresujące, to z psychologicznego z punktu widzenia „wymycie” ich z teraźniejszości zmniejszyłoby stres – tłumaczy naukowiec.
Fizjologia w służbie psychologii
W czwartym eksperymencie badacze uzyskali fizjologiczne dowody na poparcie swojej hipotezy. W eksperymencie 74 studentów przeszło przez dwa zadania wywołujące lęk. W tym czasie rejestrowano ich aktywność sercowo-naczyniową. Uczestników poinformowano jedynie, że naukowcy badają fizjologiczne reakcje na zadania akademickie.
Studenci mieli wygłosić 5-minutową mowę wyjaśniającą, dlaczego mają kwalifikacje do kierowania zespołem w firmie konsultingowej, przed komisja składającą się z dwóch osób w białych fartuchach laboratoryjnych o „surowym i krytycznym wyrazie twarzy, bez uśmiechu i oznak aprobaty”. Następnie część uczestników miała użyć chusteczek antybakteryjnych, a część jedynie je obejrzeć. Studenci wykonali kolejne 10-minutowe zadanie, a następnie albo użyli, albo po prostu obejrzeli żel odkażający. Uczestnicy wygłosili drugą mowę, która miała być nieco mniej stresująca niż pierwsza, ponieważ komisja miała już bardziej pozytywny stosunek do uczestników.
Ustalenia z ostatniego eksperymentu wskazały, że „zachowania związane z oczyszczaniem ciała spowodowały lepszą pracę układu sercowo-naczyniowego” – mówią badacze. Hipoteza o kojącym działaniu mycia się została więc potwierdzona także na poziomie fizjologicznym.
Choć jak zastrzega dr Lee, badania te wymagają jeszcze pogłębienia, już teraz widać, że mycie się, oczyszczanie ciała ma związek z lepszym samopoczuciem i odstresowaniem się po obciążających psychikę wydarzeniach. Kąpiel warto więc brać wieczorem, przed snem – można ona ułatwić zasypianie.
Źródło: Psy Post
Tu się dzieje
