Jak rozpoznać, że jesteśmy w toksycznym związku? Nie przegap tych sygnałów
Niska samoocena, stany lękowe, stany depresyjne, izolacja społeczna, przewlekły stres i przewlekłe zmęczenie, pogorszenie fizycznego stanu zdrowia, obniżenie odporności – to możliwe konsekwencje bycia w toksycznym związku. Jak go rozpoznać? Podajemy kilka najważniejszych oznak.

- Czy to toksyczny związek? Najważniejsze sygnały
- Toksyczny partner – co go charakteryzuje?
- Jak wyjść z toksycznego związku?
Toksyczny związek może się przytrafić każdemu bez względu na płeć, wiek czy kondycję psychofizyczną, a to dlatego, że na początkowym etapie związku, gdy jesteśmy zauroczeni partnerem lub partnerką, możemy nie zauważać niepokojących znaków. Gdy zaczynamy je dostrzegać, zwykle tkwimy już w takim związku po uszy i bardzo trudno jest nam się z niego wydostać. Dość często szukamy usprawiedliwień, dla nietypowego zachowania partnera bądź partnerki, albo – co gorsza – całą winę bierzemy na siebie. Od czego zacząć wychodzenie z toksycznego związku, jak go rozpoznać?
Najprościej byłoby napisać, że o toksyczności związku mówimy w sytuacji, gdy zaczynamy się czuć przy naszym partnerze, partnerce dziwnie, czujemy się coraz słabsi, gorsi, czasem jest nam w tej relacji dobrze, a czasem bardzo, bardzo źle. Widzimy, że jesteśmy mniej szczęśliwi, niż dawniej, ale nie możemy odnaleźć przyczyny tej zmiany emocji. W końcu my się staramy, nasi partnerzy również (są z nami, niby nas kochają, czasami przynoszą nam prezenty, co może świadczyć, że im na nas zależy etc.), a my nadal czujemy, że powoli się dusimy, nikniemy w tej relacji lub zmieniamy się – stajemy się bardziej opryskliwi, skłonni do kłótni. I czekamy... mając nadzieję, że coś się w końcu zmieni. Niestety samo się nie zmieni. Musimy znaleźć siłę w sobie, uciec z tej relacyjnej pułapki, uświadomić sobie, że toksyczny związek krzywdzi nie tylko nas, ale i tę drugą osobę, choć ona pewnie sobie z tego nie zdaje sprawy.
Czy to toksyczny związek? Najważniejsze sygnały
Poniżej zamieszczamy 8 pytań, które pomogą ci się zorientować w charakterze twojego związku.
- Czy twój partner (twoja partnerka) próbuje sterować twoim życiem, mówi ci, co masz robić i reaguje złością, gdy tego nie robisz?
- Czy twój partner (twoja partnerka) jest bardzo zazdrosny, choć nie ma ku temu powodów?
- Czy twój partner (twoja partnerka) ciągle cię kontroluje i ogranicza twoją wolność, także do podejmowania samodzielnych decyzji czy dysponowania swoimi finansami?
- Czy twój partner (twoja partnerka) często ma do ciebie pretensje o rozmaite rzeczy, łatwo się obraża i próbuje wzbudzić w tobie poczucie winy?
- Czy z twoim partnerem (twoją partnerką) kłócicie się co najmniej raz w tygodniu?
- Czy twój partner (twoja partnerka) ma zmienne nastroje, czasami jest miły, ale czasami cię ignoruje i traktuje jak powietrze?
- Czy twój partner (twoja partnerka) bywa agresywny, np. krzyczy na ciebie lub stosuje przemoc fizyczną?
- Czy twój partner (twoja partnerka) nie jest otwarty na pracę nad waszym związkiem, nie widzi swoich błędów?
Jeśli chociaż na jedno z pytań odpowiesz twierdząco, powinna ci się zapalić czerwona lampka. Prawdopodobnie twoja relacja ma toksyczny charakter i warto poszukać profesjonalnej pomocy. Jeśli twój partner/ partnerka nie chcą słyszeć o próbie naprawienia waszej relacji, trzeba ją po prostu przerwać.
Toksyczny partner – co go charakteryzuje?
Toksyczny partner (partnerka) chce przejąć władzę na drugą osobą, nierzadko robiąc z siebie ofiarę i wikłając rzeczywistą ofiarę w poczucie winy ("gdybyś tego nie zrobił/ nie zrobiła, nie byłoby tej kłótni", "zachowujesz się jak osoba psychicznie niezrównoważona, nie wiem, co mam z tobą zrobić", "to twoja wina"). Celowo obniża poczucie wartości drugiej osoby ("nikt inny cię nie zachce", "do niczego się nie nadajesz", "jesteś za głupia/ za głupi", "gdyby nie ja, to niczego byś w życiu nie osiągnęła/ osiągnął").
Toksycznym związkom często towarzyszy szybkie tempo (dzieje się zbyt dużo i zbyt szybko). Na przykład para zna się raptem od miesiąca, a już zna swoje rodziny, wyznacza datę ślubu i planuje wakacje na najbliższe lata. W takiej sytuacji warto trochę zwolnić tempo i sprawdzić, czy wolniejszym rytmie związek nadal dobrze rokuje.
Toksyczni partnerowie nie rozumieją, na czym polega partnerstwo w związku. Zawsze stawiają się na wyższej pozycji i starają się podporządkować sobie partnera. Ludzi (w tym własnych partnerów) postrzegają na dwa sposoby: albo ich ubóstwiają, albo nimi gardzą. Osoby toksyczne bywają również bardzo wrażliwe na swoim własnym punkcie. Często reagują płaczem, złością, wyrzutami, gdy nie zrobimy czegoś, tak jak one chcą. Nie potrafią też brać odpowiedzialności za własne działania.
Jak wyjść z toksycznego związku?
To nie jest łatwy, ani krótki proces, ale trzeba przez niego przejść, by ratować siebie.
- Pierwszy krok. Musisz sobie uświadomić, że tkwisz w toksycznej relacji. Pamiętaj, że zasługujesz na coś lepszego i na pewno sobie ze wszystkim poradzisz samodzielnie.
- Drugi krok. Nie wstydź się poprosić o pomoc bliskie ci osoby (rodzinę, przyjaciół, koleżankę z pracy). Takie osoby będą cię dopingować, pomogą ci zacząć wszystko od nowa, m.in. odbudować poczucie własnej wartości.
- Trzeci krok. Poproś o wsparcie specjalistę, psychoterapeutę. On pomoże ci zrozumieć mechanizmy toksycznej relacji, odkryć przyczyny, z powodu których byliście w takiej relacji, podpowie, na co zwracać uwagę w przyszłości, by uniknąć po raz kolejny takiej sytuacji. Pomoże ci stawiać własne granice.