Czujesz, że Twój związek Cię wyniszcza? To może być trauma relacyjna
Trauma zwykle kojarzy nam się z gwałtownym, tragicznym wydarzeniem, którego jesteśmy świadkami lub uczestnikami. Tymczasem istnieje też trauma spowodowana destrukcyjnymi, toksycznymi zachowaniami, które cały czas się powtarzają. Na czym polega trauma relacyjna?
- Trauma relacyjna u dzieci
- Trauma relacyjna w dorosłości: jakie zachowania o niej świadczą?
- Trauma relacyjna: jak ją rozpoznać? Najważniejsze sygnały alarmowe
Trauma relacyjna to inaczej uraz psychiczny, który wynika z kontaktu z drugim człowiekiem. Dotyczy to zwykle osoby, z którą mamy silną więź (często toksyczną i szkodliwą). Swoje źródło trauma relacyjna zwykle ma we wczesnym dzieciństwie, choć może wystąpić na każdym etapie życia; zawsze wtedy, gdy jesteśmy w jakimkolwiek zakresie wykorzystywani przez człowieka, któremu ufamy.
Trauma relacyjna u dzieci
Niemowlęta i małe dzieci są szczególnie narażone na traumę relacyjną. W pierwszych latach życia to właśnie kontakt z opiekunem kształtuje małego człowieka. Gdy go brakuje, odciska to piętno na całym rozwoju malucha. I nie chodzi tu o fizyczny brak mamy czy taty. Zdarza się, że dziecko ma zaspokojone podstawowe potrzeby (jest najedzone, ładnie ubrane, ma piękny pokój), ale rodzice nie są w stanie (lub nie chcą) zaangażować się emocjonalnie w jego wychowanie. Choć na początku dziecko próbuje zwrócić na siebie uwagę, jeśli nie widzi reakcji opiekuna, przestaje mu ufać, wycofuje się i zamyka w sobie. Choć z pozoru zachowanie dziecka może nie być niepokojące, wewnątrz zmaga się ono z emocjami, których samo nie potrafi nazwać.
Oczywiście trauma relacyjna może być też skutkiem poważnych nadużyć w relacji dziecko-dorosły (molestowanie, przemoc fizyczna i psychiczna, groźby, obecność członka rodziny uzależnionego od alkoholu, bycie świadkiem przemocy wobec jednego z rodziców).
Dorośli, którzy w dzieciństwie doświadczyli traumy relacyjnej, często szukają partnera, z którym stworzą związek oprawcy i ofiary, ponieważ nie znają innego modelu. Trauma relacyjna to źródło wielu problemów, jeśli chodzi o zbudowanie i podtrzymanie trwałego związku. Osoba, która doświadczyła w dzieciństwie traumy, ma niewielkie szanse na stworzenie szczęśliwego i zdrowego związku bez wcześniejszej terapii.
Trauma relacyjna w dorosłości: jakie zachowania o niej świadczą?
Z traumą relacyjną w związku (traumą w relacjach intymnych) mamy do czynienia w sytuacji, kiedy kontakt z partnerem jest źródłem toksycznych zachowań. Oczywiście mogą być one różne, jednak najczęściej trauma relacyjna jest wynikiem takich sytuacji, jak:
- przemoc fizyczna
- przemoc seksualna (zmuszanie do czynności seksualnych wbrew woli)
- przemoc ekonomiczna
- kontrolowanie, zniewolenie, niemożność podejmowania samodzielnych decyzji
Trauma relacyjna: jak ją rozpoznać? Najważniejsze sygnały alarmowe
Osoby doświadczające traumy relacyjnej działają w dwóch mechanizmach obronnych, które pomagają im przetrwać. Pierwszy z nich polega na aktywnej walce o swoje prawa i realizację celów (nawet najdrobniejszych, takich jak samodzielne wyjście na spacer czy wyjazd). To wywołuje ciągłe kłótnie w związku. Inne osoby z traumą relacyjną przyjmują całkowicie inny model działania, starając się wycofać, być niezauważonym przez partnera. Taki mechanizm obronny polega na pełnym podporządkowaniu swoich potrzeb partnerowi, unikaniu bliskiego kontaktu z nim, robieniu uników.
Ludzie, których życie stanowi ciągłą traumę, od której nie ma ucieczki, zmagają się z wieloma dolegliwościami (zarówno o podłożu psychicznym, jak i fizycznym). Najczęstsze symptomy u osoby, która doświadcza traumy relacyjnej, to:
- problemy z odpornością
- choroby układu oddechowego
- ataki paniki
- uczucie pustki
- wewnętrzny niepokój
- brak motywacji
- niechęć do czynności, które kiedyś sprawiały nam radość
- problem z samooceną (a czasami nawet działania autodestrukcyjne)
- rezygnacja z kontaktu ze znajomym
Jeżeli podejrzewamy, że źródłem problemów w naszym związku (lub w ogóle wybieraniu niewłaściwych partnerów), może być trauma relacyjna, należy poszukać pomocy u specjalisty. Traumę relacyjną można, a nawet powinno się przepracować i wyleczyć. Nie jest to jednak możliwe bez profesjonalnego wsparcia.
Źródło: psychoterapiacotam.pl, charaktery.eu, istota.com.pl
Tu się dzieje
