Sprawdź, czy rozpoznajesz agresywne zachowania

22.05.2019
Aktualizacja: 17.11.2020 01:27

Każda sytuacja utraty kontroli nad swoim zachowaniem może prowadzić do zachowań agresywnych. I choć o przemocy w związkach mówi się coraz częściej, część z nas wciąż nie wie, że objawia się ona również niewerbalnie. Agresja to nie tylko czyny, to też słowa, zachowania, gesty lub ich brak. Są sytuacje, kiedy złość nie jest wyrażana wprost. Choć nie da się tego zmierzyć ani zważyć, ale można powiedzieć, że z bierną agresją sprawa jest bardziej skomplikowana. 

Agresja jako skutek zaburzeń psychicznych.
fot. Shutterstock

Czy wiesz, że grożenie palcem, milczenie, kamienna twarz, nieodpisywanie na wiadomości to również przejawy agresji emocjonalnej, która jest równie powszechna jak agresja fizyczna i słowna. Do innych jej przejawów należy:

  • podniesiony ton głosu,
  • odwracanie oczu w bok lub w dół,
  • wycofanie zainteresowania,
  • wesoły głos z ironią w tle,
  • gesty dopasowane do rozmówcy,
  • zaciśnięte pięści,
  • milczenie,
  • brak kontaktu wzrokowego,
  • kamienna twarz,
  • nieodbieranie telefonu,
  • uderzanie,
  • napięta sylwetka,
  • unikanie kontaktu,
  • obrażanie się,
  • potakiwanie,
  • wzruszanie ramionami,
  • chłód emocjonalny,
  • szantaż,
  • krzyk,
  • szarpanie.

Każda sytuacja utraty kontroli nad swoim zachowaniem, może doprowadzić do zachowań agresywnych. Skąd się bierze bierna agresja?  Najczęściej wiąże się z problemem okazywania emocji, przede wszystkim tych trudnych: złości, gniewu, zazdrości. Ludzie boją się lub nie umieją komunikować otwarcie, że coś im się nie podoba, że na coś się nie zgadzają. Zamiast tego robią na złość, obrażają się i nie odzywają bez komunikowania, o co tak naprawdę chodzi. W ten sposób w domu występują ciche dni, niereagowanie na próby nawiązania kontaktu, nie odpisywanie na sms-y. Często osoby dopiero na terapii dowiadują się, że partner/partnerka stosuje zastępcze wyrażanie złości. 

Po kontakcie z osobą, która stosuje agresję bierną, czujemy się przytłoczeni, nic nie warci, wątpimy, że cokolwiek w życiu może się nam udać, włącza się też myślenie: "Muszę się jeszcze bardziej postarać, wtedy jego/ją zadowolone". W końcu nadchodzi bezsilność i frustracja. 

Skąd się biorą bierni agresorzy? 

Mężczyźni, którzy stosują agresję w każdej postaci wobec partnerek cechuje:

  • niska samoocena,
  • słabo ukształtowany obraz siebie, 
  • niski poziom kontroli impulsów,
  • są zwolennikami tradycyjne podziału ról w związku na kobiece i męskie,
  • szybko osiągają wysoki poziom frustracji i złości,
  • wykazują skłonności do uzależnień od substancji psychoaktywnych,
  • wykazują też labilność emocjonalną (chwiejność emocjonalną),
  • stosują wszelkiego rodzaju manipulacje, np.: celowe nieodzywanie się do partnerki. 

Agresja sprawcy niekoniecznie musi być wynikiem złego charakteru, bardzo często jest to związane z trudnym dzieciństwem, przebytymi chorobami, odniesionymi urazami, czasem to skutek uzależnień lub zaburzeń psychicznych. Często takie zachowania wykazują osoby, których rodzice byli bierno-agresywni, np.: mama była oziębła, gdy tata nie wykonywał jej poleceń. Odmawianie seksu, bliskości, bycie oziębłym daje tym osobom poczucie złudnej kontroli. 

Źródło: Instytut Psychologii Zdrowia