Kiedy do psychologa, a kiedy do psychiatry?

Zdrowie psychiczne: czym jest?

Często, kiedy zauważymy, że z naszym organizmem dzieje się coś złego, nie zwlekamy i umawiamy się na wizytę u odpowiedniego specjalisty. Gdy czujemy silne kołatanie serca, idziemy do kardiologa, jeśli mamy cukrzycę, udajemy się po pomoc do diabetologa. A co gdy mamy problem z koncentracją, obniżonym nastrojem, lękiem i innymi emocjami? Niestety, gdy chodzi o nasze zdrowie umysłowe, często bagatelizujemy objawy. Najczęściej wnika to z lęku przed  oceną, przed byciem uznanym za „szalonego”, „nienormalnego". Jednak warto pamiętać, że specjaliście nie chodzi o ocenę, lecz o pomoc. Świadomość, że zdrowie psychiczne jest tak samo ważne, jak zdrowie fizyczne, to jeden z ważniejszych kroków. 

Czym zajmuje się psychiatra?

Zacznijmy od tego, że psychiatra jest lekarzem. Jest to osoba z wykształceniem medycznym o specjalizacji psychiatria. Pracuje w szpitalach psychiatrycznych, jak również w gabinetach. Psychiatra ma uprawnienia do wypisywania recept, wystawiania zwolnień lekarskich czy skierowań do szpitala, dobiera także odpowiednią farmakoterpię. Psychiatra zajmuje się też diagnostyką oraz leczeniem zaburzeń i chorób na tle psychicznym.

Nie każdy psychiatra może prowadzić terapię. Jest to niemożliwe w przypadku, gdy nie ma ukończonej szkoły psychoterapeutycznej.

Zgłosić się do niego powinniśmy, gdy zostaniemy skierowani do lekarza psychiatry przez psychologa, lekarza pierwszego kontaktu lub psychoterapeutę. W momencie, gdy:

• pojawią się myśli samobójcze, niezwłocznie powinniśmy udać się do psychiatry, ponieważ stanowią one realne zagrożenie dla nas samych;
• odczuwamy duży lęk, strach, niepokój, smutek, przygnębienie, bezradność, długotrwałe zmęczenie, drażliwość czy obniżenie nastroju, 
• nie mamy na nic siły ani nie mamy na nic ochoty;
• zauważyliśmy u siebie jakieś niepokojące zmiany w rytmie dnia np. bezsenność, czy odżywiania się lub w naszej aktywności seksualnej;
• odczuwamy poczucie winy, którego nie potrafimy uzasadnić;
• zauważyliśmy zmiany w naszym otoczeniu, których nie rozumiemy między innymi, gdy ludzie, których znamy lub są nam bliscy, teraz wydają się wrogo nastawieni,;
• czujemy się obserwowani czy prześladowani lub odnosimy wrażenie, że inni czytają nasze myśli;
• zauważamy często rzeczy, których nikt inny nie dostrzega, a nie są one rzeczywiste lub słyszymy głosy; zauważyliśmy pogorszenie koncentracji lub pamięci;
• odczuwamy różne objawy somatyczne np. wzmożona potliwość, kołatanie serca, drżenie rąk, a badania u lekarza nie wykazały nieprawidłowości;
• nadużywamy alkoholu, substancji psychoaktywnych, leków;
• myśli, zachowania, nawyki czy uczucia zaczynają mieć znaczny wpływ na życie i przeszkadzają lub zagrażają nam samym albo naszemu bliskiemu otoczeniu.

Wizyta u psychiatry nie jest równoznaczna z zamknięciem w szpitalu psychiatrycznym. Skierowanie na tego typu oddział dostaje się w momencie zagrożenia życia własnego lub czyjegoś, lub gdy hospitalizacja jest wskazana.

Kiedy do psychologa?

Jako  psycholog może pracować osoba, która zdobyła tytuł magistra na kierunku psychologii. Do wykonywania tego zawodu nie uprawnia ukończenie studiów licencjackich lub podyplomowych, kursów lub szkoleń w tym kierunku. Psycholog ma uprawnienia do przeprowadzania testów psychologicznych, diagnozowania czy opiniowania. Osoba z takim wykształceniem może udzielać pomocy psychologicznej, prowadzić poradnictwo, doradztwo lub psychoedukację. W przypadku, gdy psycholog nie ma ukończonej szkoły psychoterapeutycznej, nie ma on odpowiednich kwalifikacji do prowadzenia psychoterapii. Na wizytę u psychologa powinniśmy umówić się w momencie, gdy:

• odczuwamy obniżenie jakości naszego życia, zauważamy, że coś jest nie tak; 
• pragniemy jakiejś zmiany, ale nie potrafimy sami stwierdzić, na czym miałaby ona polegać;
• nie potrafimy sami poradzić sobie z jakimś problemem, wsparcie bliskich jest niewystarczające, a dotychczasowe metody nie przyniosły oczekiwanego skutku;
• nie radzimy sobie z  nadmiernym stresem lub negatywnymi emocjami, odczuwamy lęk;
• mamy długotrwale  obniżony nastrój, problemy ze snem;
• nie potrafimy samodzielnie poradzić sobie z życiową sytuacją np. zakończenie związku, śmierć bliskiej nam osoby, utartą pracy zauważyliśmy problemy w relacji z rodzicem, dzieckiem, partnerem, współpracownikiem lub pracodawcą i nie potrafimy ich rozwiązać;
• potrzebujemy porady, terapii seksuologicznej (warto udać się do seksuologa);
• nadużywamy alkoholu, substancji psychoaktywnych, leków.

O nasze zdrowie psychiczne powinniśmy dbać równie dobrze co o zdrowie fizyczne, ponieważ to ono wpływa na jakość naszego życia, a korzystanie z pomocy specjalistów może mieć tylko pozytywny wpływ na nasze samopoczucie, dlatego nie powinnyśmy obawiać się wizyty u psychologa czy psychiatry.

Przeczytaj:  Co jeśli leki nie działają? Medytacja Mindfulness w leczeniu depresji

Podczas rozmowy z psychiatrą, psychologiem, terapeutą możesz usłyszeć takie pytania jak:

• Czy możesz powiedzieć trzy dobre rzeczy o sobie?
• Czy możesz powiedzieć mi trzy trudne rzeczy o sobie?
• Jak myślisz, czy jesteś ważna/ważny dla innych?
• Czy myślisz, że jesteś dla innych ciężarem?
• Czy masz duże poczucie winy? Z jakiego powodu?

To oczywiście tylko przykładowe pytania, każda rozmowa może przebiegać  zupełnie inaczej, zależy to od wielu różnych czynników. 

Źródło: www.depresjaza.pl, Depresja Nastolatków