Jak szybko wytrzeźwieć? Naukowcy opracowali "zastrzyk trzeźwiący"

16.03.2023 18:57

Szybkie zmniejszenie skutków pijaństwa? Metoda na uniknięcie kaca? Naukowcy testują na myszach zastrzyk otrzeźwiający, który ma pomagać w leczeniu zatrucia alkoholowego. Badania wykazały, że podanie zastrzyku pomaga odzyskać koordynację ruchową i ograniczyć senność po alkoholu.

Zastrzyk otrzeźwiajcy
fot. Shutterstock

Zastrzyk z wykorzystaniem hormonu czynnika wzrostu fibroblastów 21 (FGF21) ma zdaniem amerykańskich naukowców szybko leczyć z upojenia alkoholowego. Wydaje się, że FGF21 zwiększa czujność w mózgu, zwalczając pewne skutki zatrucia takie jak senność i brak koordynacji, ale bez zasadniczej zmiany sposobu rozkładania alkoholu w organizmie.

Naukowcy z Uniwersytetu Teksasu prowadzą badania zastrzyku otrzeźwiającego na myszach. Ponieważ wątroba wytwarza hormon zarówno u myszy, jak i u ludzi, sugerują, że wyniki badania mogą dotyczyć również nas.

- Odkryliśmy, że wątroba nie tylko bierze udział w metabolizowaniu alkoholu, ale także wysyła sygnał hormonalny do mózgu, aby chronić przed szkodliwymi skutkami zatrucia, w tym zarówno utratą przytomności, jak i koordynacji – powiedział biolog molekularny Steven Kliewer z Centrum Medycznego Południowo-Zachodniego Uniwersytetu Teksasu (University of Texas Southwestern Medical Center). - Wykazaliśmy, że zwiększając stężenie FGF21 przez wstrzyknięcie, możemy radykalnie przyspieszyć powrót do zdrowia po zatruciu. FGF21 robi to poprzez aktywację bardzo specyficznej części mózgu, która kontroluje czujność - dodał Kliewer.

Zastrzyk może pomóc w leczeniu zatrucia alkoholem

Wiele wcześniejszych badań dotyczyło wpływu FGF21, który może być wytwarzany przez różne czynniki wyzwalające, w tym spożycie etanolu - odurzającego składnika alkoholu. Wydaje się to obroną przed pijaństwem: wykazano, że FGF21 stymuluje picie wody i tłumi pragnienie dalszego spożycia etanolu. W nowym badaniu naukowcy zauważyli, że myszy hodowane w taki sposób, aby nie wytwarzały naturalnie FGF21, potrzebowały więcej czasu, aby odzyskać równowagę i odruch wyprostowania ciała po wypiciu alkoholu. Co więcej, gdy myszom, które naturalnie produkowały FGF21, podano etanol, a następnie dodatkowy zastrzyk hormonu, odzyskały one koordynację i świadomość dwa razy szybciej niż myszy, które nie otrzymały dodatkowego zastrzyku.

Dalsza analiza wykazała, że FGF21 wpływał na określony obszar mózgu zwany locus coeruleus (miejsce sinawe). Ten region mózgu wytwarza noradrenalinę, neuroprzekaźnik powiązany z reakcją walki lub ucieczki oraz regulujący czujność i pobudzenie snu. - Nasze badania pokazują, że mózg jest głównym miejscem działania FGF21 – wyjaśnił farmakolog David Mangelsdorf z University of Texas Southwestern Medical Center. - Obecnie dokładniej badamy szlaki neuronalne, za pomocą których FGF21 wywiera działanie otrzeźwiające - powiedział naukowiec.

Co ciekawe, hormon FGF21 nie miał takich samych efektów regenerujących, gdy był testowany z ketaminą, diazepamem lub pentobarbitalem. Sugeruje to, że przeciwdziała konkretnie etanolowi.

Myszy nie spożywają alkoholu, ale mogą przekąsić żywność zawierającą etanol. Możliwe, że FGF21 ewoluował, aby pomóc im i innym zwierzętom ograniczyć chęć spożywania zbyt dużej ilości alkoholu na raz, chroniąc je przed uszkodzeniem wątroby wywołanym alkoholem. Efekty te oczywiście nadal wymagają wykazania również u ludzi, chociaż naukowcy są przekonani, że wystąpią te same procesy i że można będzie wykorzystać tę metodę jako rozpoczęcie niektórych procesów wytrzeźwiania.

- Wyniki sugerują, że ten szlak wątrobowo-mózgowy FGF21 wyewoluował w celu ochrony przed zatruciem wywołanym etanolem i że może być ukierunkowany farmaceutycznie do leczenia ostrego zatrucia alkoholem – napisali naukowcy.

Źródło: FGF21 counteracts alcohol intoxication by activating the noradrenergic nervous system - Mihwa Choi, Marc Schneeberger, Wei Fan, Jeffrey M. Friedman, David J. Mangelsdorf, Steven A. Kliewer. Cell Metabolism; VOLUME 35, ISSUE 3, P429-437.E5, MARCH 07, 2023. DOI:https://doi.org/10.1016/j.cmet.2023.02.005