Oceń
PTSD (ang. posttraumatic stress disorder), czyli zespół stresu pourazowego to zaburzenie, które pojawia się u osób, które doświadczyły skrajnie stresujących sytuacji. Życie z osobą z PTSD jest bardzo trudne. Nigdy nie wiadomo, w jakim momencie powróci trauma, która wywołuje wiele objawów somatycznych. Symptomy PTSD mogą różnić się u każdej osoby, jednak najczęściej są to silne bóle głowy, brzucha, zaburzenia snu, nadmierna potliwość, ataki paniki. Najczęściej dolegliwości te pojawiają się w wyniku ekspozycji na wyzwalacz, czyli czynnik, który przywołuje trudne doświadczenia. Wyzwalacze dzielimy na wewnętrzne lub zewnętrzne. O ile ciężko zminimalizować te pierwsze, możemy chronić osobę z PTSD przed wyzwalaczami zewnętrznymi. To słowa, miejsca, sytuacje, które jednoznacznie kojarzą się choremu z jego traumą.
Czego nie robić, gdy zajmujemy się osobą z PTSD?
Jeśli bliska nam osoba ma PTSD, warto dowiedzieć się o tym jak najwięcej, by nauczyć się rozpoznawać wyzwalacze. Czasami mogą to być nawet przedmioty! Jakich błędów należy unikać w kontakcie z osobą z PTSD? Ukraińskie Ministerstwo Zdrowia, w ramach Narodowego Programu Zdrowia Psychicznego i Wsparcia Psychospołecznego zainicjowanego przez Pierwszą Damę Ukrainy Olenę Zeleńską, opublikowało krótki poradnik, który ma pomóc osobom opiekującym się chorymi z PTSD. Oto najważniejsze wskazówki:
- nie stwarzaj sytuacji, w których występują wyzwalacze
- ogranicz niepotrzebne przebywanie w zatłoczonych, głośnych miejscach
- unikaj ostrych, intensywnych dźwięków, które mogą przypominać traumatyczne zdarzenie
- nie wydawaj głośnych dźwięków w obecności osoby z PTSD
- nie dotykaj, nie przytulaj osoby zmagającej się z PTSD bez uprzedzenia
- unikaj niespodzianek czy nagłej zmiany planów (zawsze wyjaśniaj swoje plany, opisuj to, co robicie, udzielaj informacji, które mogą zapewnić poczucie bezpieczeństwa)
- nie pocieszaj na siłę
- uprzedź inne osoby w otoczeniu chorego (aby uniknąć niestosownych zachowań z ich strony)
- nie zaprzeczaj temu, co się stało
- osoby z PTSD mogą mieć trudności z mówieniem o swoich doświadczeniach: nigdy nie nalegaj na rozmowę
- nie mów osobie z PTSD, że miała szczęście, że przeżyła. Osoby zmagające się ze stresem pourazowym nie są szczęśliwe
- nie zachęcaj osoby z PTSD do uczestnictwa w życiu towarzyskim na siłę; zrobi to, gdy poczuje się gotowa. Powrót do dawnego życia może zająć nawet kilka lat!
- nie używaj w otoczeniu chorej osoby alkoholu, nie namawiaj do picia: alkohol to silny depresant
Jak w takim razie zachowywać się w obecności osoby z PTSD? Przede wszystkim należy zadbać o podstawowe potrzeby i nie oczekiwać zbyt wiele. Zapewnij choremu poczucie bezpieczeństwa: ciepły posiłek, miejsce do życia. Ofiaruj swoje wsparcie i zrozumienie, ale nie nachalnie. Cierpliwie czekaj na moment, w którym osoba z PTSD będzie potrzebowała rozmowy. Spróbuj zrozumieć, że stan wywołany traumą, może trwać bardzo długo. Im więcej wiesz o przyczynach, objawach i skutkach PTSD, tym lepiej potrafisz pomóc. Może być tak, że gdy osoba z PTSD zacznie mówić, będzie chciała w kółko rozmawiać o swoich doświadczeniach; wtedy należy jej na to pozwolić.
Zdarza się też, że nie tylko osoba, która cierpi na PTSD potrzebuje pomocy, ale jej otoczenie również. Nie bój się szukać wsparcia u specjalistów, jeśli czujesz, że bycie oparciem dla drugiej osoby wymaga od Ciebie coraz większego poświęcenia.
Źródło: "Understanding post traumatic stress disorder (PTSD)", psychologytools.com [dostęp 12.11.2022]; moz.gov.ua
Oceń artykuł
Tu się dzieje
