Stresu nie da się uniknąć. Jak możemy sobie z nim radzić?
Stresu nie da się wyeliminować z życia codziennego, ale możemy nauczyć się sobie z nim radzić. Warto też uświadomić sobie to, że nie sam stres, lecz nasza reakcja na niego, jest tym, co może nam zaszkodzić.
Jak objawia się stres?
Sam termin stresu odnosi do różnego typu napięć. Pojęcie to wprowadził w 1929 r. H. Selye. To według niego nieswoista reakcja organizmu na wszelkie stawiane mu żądanie. Podkreśla, że nie każdy stres jest szkodliwy. Selye odróżniła stres konstruktywny od destrukcyjnego.
Przebieg procesu radzenia sobie ze stresem zależy od wtórnej oceny poznawczej, która odnosi się do tego, jakimi możliwościami poradzenia sobie z sytuacją dysponuje osoba. Na stres reagujemy zmianami:
- fizjologicznymi - ucisk w gardle, suchość w jamie ustnej, naprzemienne uczucie gorąca i zimna, osłabienie, gonitwa myśli.
- psychologicznymi - rozdrażnienie, niepokój, wrogość, lęk, apatia.
- behawioralnymi - zwiększona pobudliwość, tiki nerwowe, impulsywność działania, nagłe wybuchy śmiechu, płaczu, nadużywanie alkoholu, palenie papierosów.
Jak radzimy sobie ze stresem?
Stres może być zdrowy, pod warunkiem, że nasza odpowiedź mentalna, fizyczna, ruchowa jest adekwatna do algorytmu fizjologicznego. Lazarus i Folkman wyróżnili następujące sposoby radzenia sobie ze stresem:
- konfrontacja - obrona własnego stanowiska, walka trudnościami.
- zaplanowanie działań wobec sytuacji stresowej.
- poszukiwanie wsparcia.
- pozytywne przewartościowanie - dostrzeżenie dobrych stron sytuacji.
- samokontrola - powstrzymywanie negatywnych emocji.
- przeczekiwanie, myślenie życzeniowe.
- dystansowanie się.
Najlepsze wykorzystanie stresu to potraktowanie go jako wyzwania. Rozwiązywanie problemów na bieżąco chroni przed niekontrolowanymi wybuchami.
Z badań wynika, że sposoby radzenia ze stresem zależą od płci, wieku, osobowości, doświadczenia życiowego, wykształcenia, lokalizacji stresowa.
Tu się dzieje
