Oceń
Czynniki psychiczne mają ogromny wpływ na rozwój wielu chorób dermatologicznych. Badaniem zależności między chorobami psychicznymi a schorzeniami skóry zajmuje się psychodermatologia. “Szacuje się, że pierwotne i wtórne zaburzenia psychiczne występują u około 15% pacjentów zgłaszających się do poradni dermatologicznych”. Jednym z takich schorzeń jest obłęd pasożytniczy, nazywany również chorobą Ekboma, od nazwiska lekarza, który zdiagnozował schorzenie po raz pierwszy. To zaburzenie, które brzmi jak koszmar. Jest zaliczane zgodnie z klasyfikacją ICD-10 do grupy organicznych zaburzeń urojeniowych
Osoby, które zmagają się z tą paranoją, mają nieustanne wrażenie, że w ich ciele “zamieszkały” pasożyty, które swobodnie poruszają się pod skórą, rozmnażają się i roznoszą choroby, przy czym nie ma na to żadnych dowodów medycznych. Wrażenie to jest na tyle silne, że powoduje wyraźne symptomy fizyczne, takie jak swędzenie, pieczenie, bóle w różnych miejscach. Normalne funkcjonowanie z taką chorobą jest niemożliwe. Pacjenci zwykle trafiają do szpitali, kiedy zmiany na ich skórze są na tyle rozległe, że nie są w stanie wyleczyć ich samodzielnie (m.in. od ciągłego drapania, pocierania). Co ciekawe, obłędem pasożytniczym można się “zarazić”, co opisywane jest w medycynie jako indukowane zaburzenie urojeniowe (fr. folie a deux). Zjawisko to polega na pojawieniu się podobnych objawów u osoby z najbliższego otoczenia chorego.
Kogo dotyka obłęd pasożytniczy? Czynniki ryzyka
Polscy naukowcy opisują przypadek 73-letniej kobiety, która trafiła do szpitala z powodu zmian nadżerkowych: była przekonana, że jest zakażona nicieniami. Dolegliwości występowały u niej od około 7 lat, jednak żadne badania tego nie potwierdziły. Dopiero po konsultacji z psychiatrą, gdy kobieta zaczęła przyjmować silne środki, objawy na które wcześniej się uskarżała, ustały.
Z obłędem pasożytniczym najczęściej zmagają się osoby starsze, głównie kobiety. Średni wiek zachorowania to 57 lat Szacuje się, że w USA choroba dotyka nawet co 20 osobę. Według badania przeprowadzonego wśród polskich dermatologów, aż 85% z nich spotkało się z przynajmniej jednym przypadkiem obłędu pasożytniczego w swojej codziennej praktyce lekarskiej.
Jakie są czynniki ryzyka? Nie bez powodu obłęd pasożytniczy dotyka głównie starsze osoby. Według badań, choroba ta dotyczy głównie osób żyjących w izolacji społecznej, o niskim statusie socjoekonomicznym. Chociaż dokładna patogeneza schorzenia nie jest znana,podejrzewa się, że odpowiadają za nią zaburzenia neuroprzekaźnictwa w ośrodkowym układzie nerwowym, dotyczące przede wszystkim układu dopaminergicznego.
Jak rozpoznać obłęd pasożytniczy?
Chociaż w większości przypadków obłęd pasożytniczy przebiega z objawami skórnymi, to bardzo rzadko zdarza się, że pacjenci nie mają żadnych zmian dermatologicznych. Początkowo choroba może wyglądać bardzo niewinnie: osoba nią dotknięta zwraca coraz większą uwagę na swoją skórę i stopniowo zaczyna mieć coraz większą obsesję.
Symptomy widoczne na skórze to różnego rodzaju głębokie uszkodzenia, do których dochodzi w wyniku ciągłego drapania. Zmiany te są zwykle zlokalizowane “w zasięgu ręki”: pacjent drapie się tam, gdzie może dosięgnąć.
W skrajnych przypadkach pacjenci na własną rękę dezynfekują “zainfekowaną” skórę chemicznymi, żrącymi środkami. W efekcie może rozwinąć się kontaktowe zapalenie skóry, bliznowacenie. Pacjenci przez długi czas pozostają niezrozumiani przez najbliższe otoczenie; mogą też być wyśmiewani, co przyczynia się do depresji i jeszcze większej izolacji, która tylko pogłębia chorobę.
Po rozpoznaniu obłędu pasożytniczego konieczne jest natychmiastowe wdrożenie leczenia przeciwpsychotycznego.
Źródło:
- Stroynowska-Kosik J, Zyzak S, Biało-Wójcicka E. Delusional parasitosis (Ekbom syndrome) – a psychodermatologic disorder. Dermatology Review/Przegląd Dermatologiczny. 2021;108(2):160-168. doi:10.5114/dr.2021.107288.
- Bellanger AP, Crouzet J, Boussard M, Grenouillet F, Sechter D, Capellier G, Millon L. Ectoparasitosis or Ekbom syndrome? A case report. Can Fam Physician. 2009 Nov;55(11):1089-92. PMID: 19910594; PMCID: PMC2776797.
- Seyhan M., Aki T., Karincaoglu Y, Ozcan Η.: Psychiatric morbidity in dermatology patients: frequency and results of consul-
- tations. Indian J Dermatol 2006, 51, 18-22
- dr n. med. Piotr Radziwiłłowicz, Obłęd pasożytniczy – rozpoznawanie i leczenie, Klinika Psychiatrii Dorosłych Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego
Oceń artykuł
Tu się dzieje
