Awiofobia, czyli strach przed lataniem – jak sobie z nią radzić?

Strach przed lataniem jest zupełnie naturalny i związany z naszą fizjologią. Człowiek nie potrafi latać, więc odczuwa strach przed tym, co jest wbrew jego naturze. Jak wynika z badań Instytutu Badania Opinii Publicznej, podczas podróżowania samolotem co trzecia osoba odczuwa lęk, a co druga niepokój. Problem pojawia się, gdy strach przed lataniem paraliżuje nas i nie pozwala realizować tego typu podróży. Osoby, które doświadczają tego typu uczuć, cierpią na awiofobię.

Wiele osób przyznaje się do tego, że boi się latać. Na pytanie, czego boją się najbardziej, jednym tchem wymieniają: usterki samolotu, turbulencje, niesprzyjające warunki atmosferyczne, np. burze, zamachy. Dodają, że zwykle podczas katastrof lotniczych giną wszyscy pasażerowie. Nie bez wpływu na ich postawę jest dość popularny program telewizyjny omawiający wypadki lotnicze. Co ciekawe, te osoby nie odczuwają takiego strachu przed podróżą samochodem, choć śmiertelność na drodze jest znacznie większa niż w przestworzach (dla porównania w 2015 roku w wypadkach lotniczych zginęło 186 osób, a wypadkach samochodowych w państwach UE około 25 tysięcy osób).    

Strach przed lataniem – skąd się bierze?

Tak jak pisałam wcześniej, latanie nie leży w naturze człowieka. Znajdując się w powietrzu, tracimy orientację – nie potrafimy znaleźć żadnego punktu odniesienia, a co za tym idzie, nie wiemy, gdzie się znajdujemy. Poza tym na nasze samopoczucie z pewnością ma wpływ brak poczucia kontroli sytuacji. Nie wiemy, kto pilotuje samolot, nie wiemy, w jakiej jest kondycji. Niepokój, który jest też udziałem innych współpasażerów, przyczynia się do pogorszenia naszego samopoczucia.  

Zobacz także: Jak odróżnić atak paniki od ataku serca?

Jak sobie radzić ze strachem przed lataniem?

Jest kilka sposobów na radzenie sobie ze strachem przed lataniem. Można je podzielić na dwa typy. Pierwszy typ to techniki relaksacyjne, drugi to racjonalizacja strachu.

Najważniejsze, aby przed podróżą samolotem zadbać o dobrą formę psychiczną i fizyczną. Można, o ile jest to możliwe, pójść na spacer i dotlenić się, zjeść lekkostrawny posiłek, odpowiednio nawodnić organizm. Lepiej przed tego typu podróżą (a także w czasie lotu) unikać kawy, alkoholu oraz napojów energetycznych – napoje te przyczyniają się do odwodnienia organizmu i mogą potęgować lęk.

Do samolotu warto również ubrać się na cebulkę. Na pokładzie zwykle włączona jest klimatyzacja i jest stosunkowo chłodno. Jeśli trzęsiemy się z zimna, napięcie i lęk mogą się wzmóc.

Warto też pomyśleć o tzw. umilaczach czasu, np. ciekawej książce, ulubionych utworach muzycznych, ciekawym filmie. Jeśli zajmiemy czymś myśli, szybciej minie nam podróż. Poza tym odwróci to naszą uwagę od lotu. Zwykle osoby, które boją się latać, są szczególnie wyczulone na każdy dźwięk i każdą nieprawidłowość podczas podróży. Czytanie, słuchanie muzyki to czynności, które mają działanie odstresowujące. Pomocna może być też rozmowa ze współtowarzyszem podróży. Oczywiście o ile jest to osoba, która nie boi się latać. W innym wypadku rozmówcy będą podkręcać niepokój.

Jeśli powyższe sposoby nie pomogą w oswojeniu strachu, a podczas lotu niepokój zacznie rosnąć, warto zastosować techniki relaksacyjne. W chwili zdenerwowania lepiej zaczerpnąć kilka głębokich wdechów i wydechów. Dzięki temu rozluźnimy mięśnie twarzy, szczęki, zmniejszy się też napięcie klatki piersiowej. Warto również poruszać rękoma i nogami. Zwykle u osób bojących się latać dłonie są kurczowo zaciśnięte.  

W skrajnych przypadkach, gdy strach działa obezwładniająco, można poprosić lekarza o przepisaniu leków przeciwlękowych. Jednak trzeba pamiętać, że nie należy mieszać tych leków z alkoholem, a także należy je stosować tylko w wyjątkowych sytuacjach.

Polecamy: Przed Tobą ważny egzamin? Weź głęboki oddech! Techniki relaksacyjne

Wsiadając do samolotu, osoba odczuwająca strach przed lataniem może podzielić się swoimi obawami z personelem pokładowym. Zostanie ona wtedy otoczona dyskretną opieką.

Dlaczego podróż samolotem jest bezpieczna?

Dzięki osiągnięciom inżynieryjnym, lepszym procedurom lotniczym i lepszym umiejętnościom załogi latanie staje się coraz bezpieczniejsze. Dla porównania w latach 1962-1981 odsetek pasażerów, którzy zginęli w wypadkach lotniczych, wynosił 54%, a 1982-2009 – 39%. Jeden z profesorów statystyki z Massachusetts Institute of Technology (MIT), Arnold Barnett, obliczył, że człowiek musiałby latać samolotem codziennie przez 4 miliony lat, by zginąć w katastrofie lotniczej.

Obecnie stan techniczny samolotów jest znacznie lepszy niż jeszcze kilkadziesiąt lat temu. Przed każdym lotem sprawdza się działanie różnych systemów, wyposażenie, naprawia się ewentualne usterki. Samoloty, zanim zostaną dopuszczone do użytku, przechodzą szereg testów. W samolotach stosuje się rozwiązania, które mają zwiększać bezpieczeństwo pasażerów, np. obicia foteli i dywany są ognioodoporne, są też odgromniki, specjalne anteny odprowadzające ładunki elektryczne do atmosfery. Są też systemy odladzania.

Turbulencje, choć mogą wywoływać przerażenie, nie stanowią niebezpieczeństwa. Samolot tak jest skonstruowany, że może przetrwać nawet przeciążenia o wartości 5 G (tym skrótem oznacza się wartość przeciążenia w samolocie), a tymczasem najsilniejsze turbulencje mają około 1,6 G.

Ryzyko zderzenia się dwóch samolotów jest też bardzo niewielkie, ponieważ nad ruchem powietrznym czuwają kontrolerzy lotu.