Oceń
"Mam 21 lat i odkąd pamiętam mam lęk przed połykaniem", "Zaczęło się od przeziębienia i uczucia, jakby coś zalegało mi w gardle. Miałam silny kaszel. Przeziębienie minęło, ale strach przed połykaniem pozostał", "Mam problem z połykaniem pokarmów stałych i płynów. Każdy posiłek to dla mnie duży stres, bo boję się, że mogę się zadławić. Błagam o pomoc". To tylko niektóre z wpisów, które można odnaleźć na forach internetowych. Wszystkie z tych osób cierpią na fagofobię, czyli strach (lęk) przed połykaniem.
Fagofobia (strach przed połykaniem) - na czym polega?
Fagofobia to fobia specyficzna, oznaczająca strach przed jedzeniem, a właściwie przed połykaniem. Źródłosłów tego słowa bierze się z języka greckiego: phagein (jeść) oraz phobos (strach). Osoby cierpiące na fagofobię boją się, że podczas połykania (czy to pokarmów, czy leków, czy płynów) może dojść u nich do zakrztuszenia lub zadławienia.
Na samą myśl o przełykaniu czegokolwiek, osoba doświadczająca tego rodzaju fobii odczuwa nieracjonalny, nieadekwatny do sytuacji lęk. Ma poczucie zagrożenia życia.
"Od kilku lat męczę się z moimi lękami dotyczącymi jedzenia. Boję się cokolwiek przełknąć w obawie przed uduszeniem i śmiercią. Do tej pory bałam się połykać pokarmy stałe, teraz także płyny. Czy kiedykolwiek ktoś z tego wyszedł?", "Ten objaw jest moim i zaczął się dużo wcześniej, nim pojawiły się pierwsze ataki. Niech policzę... to jakieś 13 lat. W sumie od dzieciństwa. To mój pierwszy objaw i wiem, że opuści mnie jako ostatni..."
Wpisy osób dotkniętych tą fobią są dramatyczne i świadczą o ogromnym strachu, jaki odczuwają.
Fagofobia (strach przed połykaniem) - jakie są objawy?
U osoby cierpiącej na fagofobię mogą pojawić się objawy na trzech poziomach: fizycznym, poznawczym, behawioralnym.
Na poziomie fizycznym pod wpływem impulsu - w tym wypadku myśli o konieczności przełykania - mogą pojawić się: tachykardia (zwiększenie częstości akcji serca), uczucie duszności, ból i zawroty głowy, zwiększona potliwość, nudności lub nawet wymioty, bóle brzucha, wzrost napięcia mięśniowego.
Na poziomie poznawczym osoba z fagofobią myśli o rychłej śmierci z powodu zadławienia. Jest przekonana, że połknięcie czegokolwiek może się dla niej skończyć tragicznie. To seria nielogicznych myśli i wyobrażeń, które stale są podsycane.
Na poziomie behawioralnym osoba z fagofobią, unika sytuacji, w których może być narażona na konieczność połykania, np. unika wyjścia do restauracji ze znajomymi lub wspólnych posiłków z rodziną. Unika wszelkich sytuacji, które wiążą się z udręką lub niepokojem.
Fagofobia (strach przed połykaniem) - jakie przyczyny?
Przyczyn fagofobii może być bardzo wiele. Ustalenie ich może być trudne, ponieważ w wielu przypadkach osoby z fagofobią nie jest w stanie określić, jakie doświadczenie mogło warunkować pojawienie się takiego strachu. Mogą to być jednak traumatyczne doświadczenia, z którymi chory nie może sobie psychicznie poradzić, np. doświadczenie zakrztuszenia się, przemoc domowa czy gwałt. U niektórych osób strach przed połykaniem może pojawić się po chorobie, w której chory miał problem z przełykaniem.
Niektóre osoby myślą, że straciły umiejętność połykania. Jedna z osób fagofobią napisała na forum: "Tyle, że ja nie czułem lęku przed śmiercią, uduszeniem czy zadławieniem. Miałem uczucie, że utraciłem ten odruch. Objaw ten trwał non stop, bez wyjątków. Zmieniała się tylko jego intensywność. W skrajnych przypadkach (a było ich wiele), nie mogłem połykać własnej śliny. Można się tylko domyślać, jak ten objaw mnie wyalienował i niszczył".
Fagofobia (strach przed połykaniem) - jakie konsekwencje?
Osoba cierpiąca na lęk przed połykaniem powinna zgłosić się do psychologa lub psychiatry. Leczenie tej fobii jest konieczne, bo strach przed spożywaniem czegokolwiek może wzrastać i prowadzić do niebezpiecznych konsekwencji. Początkowo może pojawić się tylko lęk przed połykaniem tabletek, a potem jedzenia czy picia. U takich osób w drastyczny sposób zmniejsza się ilość przyjmowanego pożywienia. Spada drastycznie masa ciała chorego, może dojść do odwodnienia, a w konsekwencji do wyniszczenia organizmu.
Fagofobia (strach przed połykaniem) - rozpoznanie i leczenie
Diagnozowanie fagofobii może być trudne, ponieważ objawy tej fobii mogą również sugerować inne choroby związane z zaburzeniami odżywiania. Należy więc najpierw wykluczyć zaburzenie łaknienia, anoreksję oraz bulimię. Przed zdiagnozowaniem u pacjenta fagofobii należy również sprawdzić, czy nie cierpi on na depresję – w przebiegu zaburzeń afektywnych również mogą się przecież pojawiać zaburzenia łaknienia.
Lekarz musi również wykluczyć organiczne przyczyny występujących u pacjentów dolegliwości, np. upośledzenie połykania (dysfagia) wywołane przez chorobę nowotworową.
Osobą z fagofobią zaleca się psychoterapię, w ciężkich przypadkach farmakoterapię. Psychoterapia może opierać się na trzech modelach:
- terapii ekspozycyjnej - chory początkowo spożywa jedzenie o gładkiej konsystencji, czyli takie pokarmy, które łatwo połknąć. W następnych etapach jedzenie zostaje zróżnicowane. Ma to na celu przekonanie chorego, że przełykanie nie wiąże się z ryzykiem zadławienia i ma oswoić chorego z bodźcem, który go przerażał;
- technikach relaksacyjnych, które pomagają zmniejszyć poziom pobudzenia układu nerwowego i w ten sposób stawić czoła lękom;
- terapię poznawczą, która pozwala modyfikować wszystkie zniekształcone myśli i przekonania, które osoba z fagofobią ma w związku z aktem połykania.
Oceń artykuł
