,

Skłonności samobójcze można przewidzieć? Pomóc może badanie mózgu

19.05.2023 12:31

Czy ryzyko samobójstwa można przewidzieć? Naukowcy przekonują, że w mózgu człowieka widoczne mogą być pewne zmiany, które świadczą o zagrożeniu. Jak to możliwe?

Ryzyko samobójstwa można przewidzieć.Badanie
fot. Shutterstock

W Polsce rośnie liczba samobójstw. Z danych Komendy Głównej Policji wynika, że w 2022 roku było ich o ponad 5 proc. więcej niż rok wcześniej. W samym styczniu 2023 roku policja odnotowała 856 “nieudanych” prób samobójczych. Specjaliści alarmują, że najwięcej prób samobójczych dotyczy nastolatków. Powody tych tragedii są różne, jednak zwykle pozostają tajemnicą. Dla rodzin jest to niezwykle trudna sytuacja. Czy możemy coś zrobić, by zapobiec próbom samobójczym? Ogromne znaczenie ma terapia i uważne obserwowanie zachowań bliskiego, ale nie tylko. Nowe amerykańskie badania wskazują, że w mózgu człowieka istnieją pewne zmiany, które mogą świadczyć o zagrożeniu. Potwierdził to eksperyment z udziałem weteranów wojennych.

Badacze odkryli, że funkcjonalna łączność między rejonami zaangażowanymi w kontrolę funkcji poznawczych i przetwarzanie myśli odnoszących się do samego siebie jest inna u osób z historią prób samobójczych, a nawet u osób tylko skłonnych do takiej próby, jeszcze przed jej dokonaniem. Zmiany te widać w badaniach mózgu prowadzonych przy użyciu funkcjonalnego MRI.

–  Identyfikacja osób o wysokim ryzyku samobójstwa to klucz do tego, aby zapobiec tragedii i wprowadzić odpowiednie leczenie. To jednak szczególnie trudne zadanie i w ciągu ostatnich 50 lat poczyniono na tym polu niewielkie postępy –  podkreślają naukowcy z Boston University.

Wczesne rozpoznanie zagrożenia mogłoby uratować tysiące osób.

–  Nasze badanie dostarcza dowodów na to, że ten wskaźnik związany z połączeniami w mózgu może być rozpoznany jeszcze przed próbą samobójczą - co pozwala sądzić, że może to pomóc w identyfikacji osób zagrożonych. Odkrycie może też doprowadzić do nowych metod leczenia, które celują w te obszary mózgu i ich podstawowe funkcje –  wyjaśniła dr Audreyana Jagger-Rickels, współautorka pracy opublikowanej w piśmie "Journal of Affective Disorders”

Próba samobójcza  pozostawia trwały ślad w mózgu

Ocena ryzyka samobójstwa to bardzo trudne zadanie: opiera się ona głównie na informacjach, których udzielają zagrożone osoby. To bardzo delikatny temat i nie każdą metodę badawczą można zastosować.

– W rezultacie interwencje mające na celu zmniejszenie ryzyka samobójstwa są zwykle ograniczone do osób, które czują się wystarczająco komfortowo, aby ujawnić samobójcze myśli i zachowania. Wykorzystanie markerów, które nie wymagają samodzielnego raportowania takich myśli i zachowań, może pomóc nam w identyfikacji osób, które obecnie są pomijane, a także w opracowaniu nowatorskich metod leczenia nacelowanych na zachodzące w mózgu mechanizmy leżące u podstaw tendencji samobójczych" – podkreśla dr Jagger-Rickels.

Badacze podkreślają, że sama próba samobójcza zostawia dodatkowe, wyraźne ślady w mózgu. Można je dostrzec w ciele migdałowatym – rejonie związanym m.in. z zapamiętywaniem traumatycznych zdarzeń.

–  Sugeruje to, że po próbie samobójczej dochodzi do zmian w mózgu, które mogą być związane ze stresorami związanymi z samą próbą i wynikającą niej traumą. Wskazuje to, że same próby samobójcze wpływają na mózg, co dodatkowo może zwiększać przyszłe ryzyko –  dodaje ekspertka.

Źródło:

  • Audreyana Jagger-Rickels, Anna Stumps, David Rothlein, Travis Evans, Daniel Lee, Regina McGlinchey, Joseph DeGutis, Michael Esterman,Aberrant connectivity in the right amygdala and right middle temporal gyrus before and after a suicide attempt: Examining markers of suicide risk, Journal of Affective Disorders, Volume 335, 2023, Pages 24-35, ISSN 0165-0327, doi.org/10.1016/j.jad.2023.04.061

logo Tu się dzieje