Depresja vs. zaburzenia lękowe. Czym różnią się te dwie choroby?
Zaburzenia lękowe i depresja to dwa powszechne zaburzenia zdrowia psychicznego, które mogą występować również razem. Ponieważ dzieje się tak niezwykle często, bywa, że trudno je od siebie odróżnić. Oba zaburzenia mają jednak inne objawy i po raz pierwszy zwykle pojawiają się w nieco innym okresie życia.
- Czym jest depresja?
- Co to są zaburzenia lękowe?
- Czym różnią się depresja i zaburzenia lękowe?
- Jakie są przyczyny lęków i depresji?
- Kiedy pojawia się depresja, a kiedy zaburzenia lękowe?
- Jak leczy się depresję i lęki?
Lęk i depresja to rodzaje zaburzeń nastroju. Około 60 proc. osób cierpiących na zaburzenia lękowe będzie miało również depresję i odwrotnie. Depresja powoduje między innymi uczucie smutku, beznadziei i brak energii życiowej. Lęk zwykle objawia się nerwowością, zamartwianiem się lub strachem. Chociaż są to różne choroby, można cierpieć na nie w tym samym czasie. Każdy z tych stanów może sprawić, że objawy drugiego pogorszą się lub będą trwały dłużej. Lęk dotyka ponad dwa razy więcej osób niż depresja. Choć to normalne, że od czasu do czasu pojawiają się w życiu uczucia lęku lub depresji, to jeśli zdarzają się często i przeszkadzają w życiu, bardzo ważne jest, żeby poszukać pomocy u lekarza psychiatry. Ustali on, z jakim rodzajem zaburzenia mamy do czynienia i zaproponuje odpowiednią metodę leczenia.
Czym jest depresja?
Depresja ma wpływ na samopoczucie i sposób zachowania na co dzień. Objawami depresji są:
- smutek, poczucie beznadziei lub niepokój
- utrata zainteresowania rzeczami, które kiedyś sprawiały przyjemność
- brak energii
- zmiany apetytu (zarówno jedzenie więcej, jak i mniej niż wcześniej)
- bezsenność lub nadmierna senność
- problemy z myśleniem lub koncentracją.
Aby objawy można było uznać za depresję, muszą one występować przez większość dnia, prawie codziennie, przez co najmniej 2 tygodnie. Nie powinny mieć przyczyny medycznej, takiej jak na przykład problemy z tarczycą. Podczas wizyty lekarza zawsze sprawdza, czy objawy podobne do depresyjnych nie a wywołane innymi chorobami.
Co to są zaburzenia lękowe?
Takie uczucia, jak martwienie się czy strach, są normalną częścią życia. Dopiero kiedy są one nadmierne, nie ustępują i utrudniają normalne funkcjonowanie, mogą być oznakami zaburzeń lękowych. Są to:
- uczucie przytłoczenia
- niepokój (pocenie się, drżenie)
- drażliwość
- trudności z koncentracją
- niekontrolowane uczucie niepokoju.
Niektóre objawy lęków i depresji nakładają się na siebie, np. zmęczenie, trudności ze snem lub bóle bez wyraźnej przyczyny. Niepokój może być również objawem depresji, dlatego ważne jest, aby iść do psychiatry, który postawi właściwą diagnozę.
Czym różnią się depresja i zaburzenia lękowe?
Główną różnicą między depresją a lękiem są objawy. Depresja to przede wszystkim uporczywe uczucie smutku, brak energii i utrata zainteresowanie czynnościami, które kiedyś sprawiały przyjemność. Mogą się również pojawiać myśli samobójcze.
Zaburzenia lękowe mają związek się ze strachem lub zamartwianiem się, których nie da się kontrolować. W zależności od rodzaju lęku, niepokój może pojawić się podczas codziennych czynności, np. w sytuacja społecznych podczas kontaktów z nowymi osobami, albo pod postacią fobii, np. w stosunku do miejsc, rzeczy lub zwierząt, czy
ataków paniki.
Jakie są przyczyny lęków i depresji?
Zarówno depresja, jak i lęk są bardzo powszechne i często występują razem. Wiele czynników ryzyka dla zaburzeń lekowych i depresji jest podobnych. Uważa się, że oba są spowodowane kombinacją genów, procesów zachodzących w mózgu i czynników środowiskowych, takich jak stres i trauma.
Osoby z zaburzeniami lękowymi mogą też być bardziej narażone na depresję. Eksperci twierdzą, że unikanie rzeczy, których się obawiasz, może prowadzić do depresji.
Kiedy pojawia się depresja, a kiedy zaburzenia lękowe?
Specjaliści twierdzą, że lęki i depresja zwykle rozwijają się w innych okresach życia. Zaburzenia lękowe najczęściej pojawiają się jako pierwsze – tuż przed lub na początku okresu dojrzewania. Depresja zwykle pojawia się nieco później, zazwyczaj w okresie od dojrzewania do połowy dorosłości. Jeśli ktoś cierpi zarówno na lęki, jak i depresję, objawy lękowe często pojawiają się przed objawami epizodu depresji.
Jak leczy się depresję i lęki?
Leczenie depresji i zaburzeń lękowych często jest podobne. Wykorzystuje się terapię psychologiczną lub leki albo kombinację tych dwóch metod.
W leczeniu obu zaburzeń skuteczna jest
terapia poznawczo-behawioralna (CBT), choć terapeuta może przyjąć inne podejście w zależności od stanu pacjenta. W przypadku zaburzeń lękowych pacjent uczy się, jak kwestionować wzorce myślenia, które wywołują lęk. W przypadku osób cierpiących na depresję, zwykle skupia się na pesymistycznych wzorcach myślowych, które wpływają na nastrój.
Zarówno w przypadku lęków, jak i depresji stosuje się leczenie farmakologiczne. Leki nie leczą tych chorób, ale zmniejszają ich objawy. W leczeniu depresji stosuje się antydepresanty, np. selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI) czy inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny (SNRI). Leki przeciwdepresyjne mogą być również stosowane w leczeniu lęku, choć istnieją również specjalne leki przeciwlękowe.
Źródło: N. H. Kalin, The Critical Relationship Between Anxiety and Depression, American Journal of Psychiatry, 2020 May 1;177(5):365-367 / R. M. Hirschfeld, The Comorbidity of Major Depression and Anxiety Disorders: Recognition and Management in Primary Care. Primary Care Companion Journal of Clinical Psychiatry, 2001 Dec;3(6):244-254 / WebMD.com
Tu się dzieje
