Oceń
- Depresja – czym jest i jakie daje objawy?
- Depresja – jak się ją diagnozuje?
- Depresja – jakie mogą być przyczyny?
- Jakie są rodzaje depresji?
- Depresja – dlaczego jest to choroba śmiertelna?
- Czy depresja ma płeć?
- Skąd się bierze depresja?
Depresja – czym jest i jakie daje objawy?
Depresja – w bardzo dużym uproszczeniu – to stan długotrwałego obniżenia nastroju. Porównuje się go z żałobą po stracie osoby bliskiej. To stan, w którym pojawiają się skrajnie złe samopoczucie psychiczne i fizyczne. Chory czuje rozpacz, bezsens życia, nie ma na nic siły. Boli go wszystko. Depresja może dawać objawy fizyczne sugerujące inne choroby, np. problemy z sercem, bóle głowy, mięśni, stawów, dolegliwości żołądkowe. Pojawiają się problemy ze snem, chory często budzi się w nocy lub nad ranem. Depresji bardzo często towarzyszą stany lękowe. Mogą pojawić się brak łaknienia, myśli samobójcze. Nieleczona depresja może prowadzić do tzw. stuporu, czyli stanu, w którym chory nie jest w stanie ruszać ani ręką, ani nogą. To, co kiedyś nie sprawiało choremu mu żadnej trudności, teraz jest niewykonalne.
"Każdy czasami ma gorszy nastrój, ale w depresji trzeba to pomnożyć razy sto (...). To zjazd w dół, który zaczyna się od dołka, a kończy przepaścią" – powiedział Tomasz Jastrun, poeta, w wywiadzie opublikowanym w książce Anny Morawskiej "Twarze depresji".
Depresja – jak się ją diagnozuje?
O depresji możemy mówić, gdy u chorego pojawią się objawy określone w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób ICD-10 (przynajmniej dwa podstawowe oraz dwa dodatkowe) i utrzymują się one przez co najmniej dwa tygodnie.
Do objawów podstawowych zaliczamy:
- Obniżony nastrój – pojawia się on rano i utrzymuje przez większość dnia, prawie codziennie, niezależnie od okoliczności.
- Utrata zainteresowania – chory traci zainteresowanie działaniami, które dotychczas sprawiały mu przyjemność, pojawia się zobojętnienie emocjonalne.
- Osłabienie energii lub szybsze męczenie.
Do objawów dodatkowych należą:
- zaburzenia snu (w tym wczesne budzenie się),
- myśli samobójcze,
- problemy z pamięcią i koncentracją uwagi,
- utrata wiary w siebie i/lub pozytywnej samooceny,
- poczucie winy (nadmierne i zwykle nieuzasadnione),
- spowolnienie psychoruchowe (rzadziej pobudzenie),
- zmiany łaknienia i masy ciała (zmniejszenie lub zwiększenie apetytu).
Depresja – jakie mogą być przyczyny?
Depresja może pojawić się w konsekwencji jakiegoś bolesnego doświadczenia, np. straty bliskiej osoby, utraty pracy, wypadku samochodowego, gwałtu, przemocy w rodzinie (mowa wtedy o depresji reaktywnej). Można ją również odziedziczyć (mowa wtedy o depresji endogennej).
Depresja może towarzyszyć również różnym przewlekłym chorobom, np. przewlekłemu zespołowi bólowemu, nowotworom, chorobom tarczycy, cukrzycy, zaburzeniom metabolicznym, chorobom sercowo-krążeniowym oraz chorobom mózgu.
Depresja może mieć także różne przebiegi i z tego względu dzieli się ją na: lekką, umiarkowaną i głęboką (ciężką).
Jakie są rodzaje depresji?
Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne wyróżniło kilka podtypów depresyjnych (klasyfikacja DSM-IV-TR):
- Depresja melancholiczna (typowa) – charakteryzuje ją: brak reaktywności nastroju, zobojętnienie emocjonalne (anhedonia), utrata masy ciała, poczucie winy, pobudzenie lub zahamowanie psychoruchowe, gorszy nastrój w godzinach porannych, przedwczesne poranne budzenie się.
- Depresja atypowe – charakteryzuje się ona nadmierną sennością, zwiększonym łaknieniem, gorszym samopoczuciem wieczorem, reaktywnością nastroju, paraliżem ołowianym, wrażliwością na odrzucenie w stosunkach międzyludzkich.
- Depresja krótkotrwała nawracająca – charakteryzuje się ona tym, że trwa kilka dni i pojawia się średnio raz w miesiącu.
- Depresja sezonowa – charakteryzuje się regularnym pojawianiem się i ustępowaniem epizodów depresyjnych zazwyczaj jesienią i zimą, jest reakcją na brak światła słonecznego.
- Depresja o przebiegu przewlekłym (dystymia) – trwa dłużej niż dwa miesiące.
- Depresja poporodowa – pojawia się zwykle w czwartym tygodniu po porodzie.
- Depresja w wieku starszym – oznacza znaczne upośledzenie procesów poznawczych – pseudootępienie depresyjne.
- Depresja maskowana – to zespół depresyjny, który przykrywają inne objawy chorobowe, np. zaburzenia lękowe, zespół obsesyjno-kompulsywny, jadłowstręt psychiczny, okresowe nadużywanie alkoholu, narkotyków, leków.
- Depresja psychotyczna – wiąże się urojeniami i omamami, czyli przeżyciami zmysłowymi, którym towarzyszy poczucie rzeczywistości mimo braku bodźców zewnętrznych. Na przykład osobie cierpiącej na depresję wydaje się, że widzi coś lub słyszy coś, czego tak naprawdę nie ma.
Depresja – dlaczego jest to choroba śmiertelna?
Tomasz Jastrun w rozmowie z Anną Morawską powiedział: "Depresja jest chorobą śmiertelną ze względu na liczbę samobójstw. Nie dziwi mnie to. Dziwi raczej, że w ciężkiej depresji nie wszyscy popełniają samobójstwo. A nie wszyscy, bo kiedy depresja bierze nas w niewolę, nie ma się na to siły. Odebranie sobie życia nie jest takie proste. Potrzeba na to wiele energii. Dlatego samobójstwa najczęściej zdarzają się na progu depresji lub gdy z niej wychodzimy. Wtedy wracają już siły i świadomość, że to będzie się powtarzać. Depresja prawie zawsze wraca, a kolejne powroty mają zwykle mocniejsze objawy". I dodał: "Nagle przychodzi dzień, kiedy czuje się, że nieistnienie jest wielkim luksusem wobec istnienia".
Osoby doświadczające depresji – jak pisze autorka książki "Twarze depresji" Anna Morawska – są czarnowidzami. Negatywnie postrzegają siebie i otaczający ich świat. W czarnych kolorach widzą zarówno przeszłość, przyszłość, jak i teraźniejszość. U tych chorych ryzyko popełnienia samobójstwa jest bardzo wysokie.
Jeśli osoby cierpiące zaczynają się żegnać z bliskimi i rozdawać swoje rzeczy, powinna się zapalić u ich najbliższych czerwona lampka. Może to świadczyć o tym, że chory zdecydował się rozstać z życiem i jest zdeterminowany w tym. Opieka lekarska jest dla nich jedynym ratunkiem (może nawet konieczna być hospitalizacja). Jeśli osoba cierpiąca na depresję, mówi o myślach samobójczych, może to oznaczać, że szuka pomocy. W tym przypadku opieka psychiatry również jest konieczna.
Śmierć z powodu depresji poniosło zbyt wiele osób. Wystarczy wymienić kilka nazwisk: Kurt Cobain, Sylvia Plath, Virginia Woolf, Robin Williams. Lista jest znacznie dłuższa.
"W czasie depresji skala cierpienia jest nie do zniesienia, a ta jest w nas, więc nie ma gdzie uciec. Myślom samobójczym sprzyja przekonanie, że ta męka jest już na zawsze" – powiedział Tomasz Jastrun Annie Morawskiej.
Czy depresja ma płeć?
Na depresję chorują zarówno kobiety, jak i mężczyźni. Choć według statystyk częściej zapadają na tę chorobę kobiety. Dlaczego się tak dzieje? Nie wiadomo. Co ciekawe, mimo że kobiety chorują częściej, samobójstwo z powodu tej choroby popełnia więcej mężczyzn (aż trzykrotnie więcej).
U mężczyzn depresja zwykle pojawia się później niż u kobiet, a epizody trwają krócej. Natomiast u pań epizody depresji powodują większe upośledzenie funkcjonowania społecznego.
Skąd się bierze depresja?
Jest wiele teorii na ten temat. Jedno jest pewne: osobom chorującym na depresję brakuje hormonów szczęścia. Udowodniono, że niedobór serotoniny, noradrenaliny i dopaminy ma wpływ na pojawienie się depresji.
– Problem jest w wielu rodzinach taki, że ludzie nie rozumieją, jak można potwornie cierpieć bez żadnego wyraźnego powodu. Mówią czasami: weź się w garść, nie wiedząc, że ten ktoś jest już w zaciśniętej, żelaznej pięści depresji – tłumaczy Tomasz Jastrun.
Źródło: Informacje i cytaty pochodzą z książki "Twarze depresji" Anny Morawskiej, Wydawnictw Świat Książki 2016
Oceń artykuł
Tu się dzieje
