Pandemia i wojna zachwiały bezpieczeństwem nastolatków. Rośnie liczba samobójstw
Na Pomorzu w 2019 roku doszło do 66 prób samobójczych. Liczba ta w ciągu dwóch lat wzrosła do 300. Każdego dnia na izbę przyjęć Szpitala Psychiatrycznego (WSP) w Gdańsku zgłaszają się dzieci. Dlaczego najmłodsi nie otrzymują pomocy na czas?
Coraz więcej nastolatków zmaga się z depresją i zaburzeniami lękowymi. Policyjne statystyki są wstrząsające. Z danych pomorskiej policji wynika, że liczba prób samobójczych wzrasta. Czy można temu zapobiec?
– Średnio w ciągu doby na izbę przyjęć zgłasza się kilka, czasami kilkanaścioro dzieci w wieku od 10 do 17 lat wraz z opiekunami prawnymi bądź rodzicami. Szukają pomocy – powiedziała PAP rzeczniczka Wojewódzkiego Szpitala Psychiatrycznego (WSP) w Gdańsku Anna Czarnowska.
Młodzi ludzie, którzy potrzebują pomocy, najczęściej walczą z depresją, spowodowaną problemami w szkole lub domu. To właśnie najbliższe środowisko ma największy wpływ na zdrowie psychiczne nastolatków. Anna Czarnowska zwraca uwagę również na izolację związaną z pandemią: wiele dzieci nie umiało odnaleźć się w takiej sytuacji.
Inne przyczyny to schizofrenia, choroba afektywna dwubiegunowa czy
zaburzenia odżywiania.
Wstrząsające dane policyjne: coraz więcej ofiar wśród nieletnich
Informacje przekazane przez przedstawicielkę szpitala potwierdzają dane policyjne. Według nich w 2019 r. wśród dzieci i młodzieży doszło do 66 prób samobójczych. Rok później było o 15 więcej. W 2021 r. liczba ta wzrosła do 291. Wyraźny wzrost w ostatnich trzech latach widać również w liczbie samobójstw. W 2019 i w 2020 r. było po pięć samobójstw wśród dzieci i młodzieży. W 2021 r. ich liczba wzrosła do 14. W pierwszym kwartale 2022 roku zanotowano 4 samobójstwa i 102 próby samobójcze.
Lekarka: nie wiemy jeszcze, jak wojna w Ukrainie wpłynęła na zdrowie nastolatków
Na stan psychiczny nastolatków wpłynęła nie tylko pandemia. Kolejnym źródłem strachu i niepokoju jest konflikt zbrojny w Ukrainie. Dr Izabela Łucka, specjalistka psychiatrii i psychoterapii dzieci i młodzieży, podkreśla, że nie są jeszcze znane skutki wojny w Ukrainie i izolacja spowodowana pandemią.
– Dzieci i młodzież dowiadują się o tym, co dzieje się za wschodnią granicą z mediów. Nie rozumieją tego, a mimo to przeżywają negatywne emocje. Kolejnym problemem, który zachwiał bezpieczeństwem młodych ludzi, była pandemia. Wynikająca z niej społeczna i edukacyjna izolacja wywarły piętno na psychice młodych ludzi. Jednak skutków izolacji wciąż nie znamy – dodała.
Dlaczego dzieci nie otrzymują pomocy na czas?
Przedstawiciele Wojewódzkiego Szpitala Psychiatrycznego wskazują, że problemem psychiatrii w Polsce są przepełnione szpitale i zbyt mała liczba specjalistów.
– Nie ma ludzi, a my mamy najniższe wskaźniki psychiatrów dla dorosłych i dzieci w przeliczeniu na 100 tys. mieszkańców w całej Europie – powiedziała Czarnowska.
Według niej interwencja psychiatry tak jak i hospitalizacja całodobowa w szpitalu powinny być ostatnią z form ratunku w kryzysie psychicznym.
Dyrektor placówki dr Mariusz Kaszubowki wskazuje, że w Polsce mamy ok. 500 psychiatrów dzieci i młodzieży. Problemem według niego jest również długi proces specjalizacji, mała liczba płatnych miejsc rezydenckich personelu medycznego oraz niedoszacowane wyceny świadczeń psychiatrycznych. Dyrektor wskazuje również na brak efektywnego wsparcia ambulatoryjnego oraz rosnące potrzeby wsparcia zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży ze względu na postęp cywilizacyjny, negatywne skutki epidemii koronawirusa oraz traumę wojenną i kryzys migracyjny.
– Nie ma miejsc w poradniach, nie ma miejsc w oddziałach dziennych – dla przykładu, w Gdańsku mamy tylko jeden oddział dzienny dla dzieci, a powinno być według standardów około 15 – dodawała rzeczniczka WSP w Gdańsku.
Rozwiązaniem, jak zauważa dr Kaszubowski, mogą być deinstytucjonalizacja psychiatrii, tzn. opieka środowiskowa zamiast stacjonarnej, ambulatoryjna opieka, więcej płatnych miejsc specjalizacji oraz wzrost nakładów finansowych do 5 proc. budżetu NFZ.
Podinspektor Beata Domitrz z KWP w Gdańsku przekazała, że policja na Pomorzu podjęła działania mających przeciwdziałać czynom suicydalnym dzieci i młodzieży. W maju 2021 r. podpisano porozumienie o współpracy komendy wojewódzkiej policji z pomorskim kuratorium oświaty i z dyrektorem Wojewódzkiego Szpitala Psychiatrycznego.
W ramach porozumienia planowane jest przeprowadzenie wspólnej kampanii aktywizującej, skierowanej do dorosłych, dzieci i młodzieży.
Źródło: Piotr Mirowicz/PAP
Tu się dzieje
