Oceń
Nasze ciało to skomplikowana, doskonała maszyna, a jej poszczególne elementy cały czas wysyłają sobie sygnały. Taka komunikacja zachodzi m.in. między układem nerwowym a resztą ciała. Interocepcja, nazywana też zmysłem czucia somatycznego, polega na odczytywaniu wrażeń, jakie płyną z wnętrza naszego ciała. To dzięki temu zmysłowi wiemy, że boli nas serce albo że jesteśmy głodni. Zmysły takie jak słuch, węch, smak, dotyk czy wzrok służą do odczytywania informacji z zewnątrz. Interocepcja to nieświadome “wsłuchiwanie” się w ciało i rozumienie jego potrzeb. O czym informuje nas ten zmysł? Bodźce, które rejestrujemy w ten sposób, to m.in.:
- bóle stawów, kości
- parcie na pęcherz
- napięcie mięśni
- szybkość oddechu
- bicie serca
- senność
- duszności
- pragnienie
- uczucie sytości
- wrażenia związane z dotykiem, powierzchnią naszej skóry
Głównym ośrodkiem regulacji interocepcji jest wyspa, czyli część kory mózgowej. To tam kumulują się emocje i świadomość wrażeń cielesnych. Interocepcja daje nam odpowiedź na to, jak czujemy się w danym momencie. “Ósmy zmysł” ma wpływ nie tylko na nasze samopoczucie fizyczne, ale i na zdrowie psychiczne, dlatego warto nauczyć się, jak z niego korzystać.
Kiedy interocepcja nie działa prawidłowo?
Niektóre stany i choroby mogą powodować zaburzenia interocepcji. Na niewłaściwe odcuzwanie własnego ciała wpływa m.in. depresja, stany lękowe. Do zaburzeń interoceptywnych zaliczamy wszelkiego rodzaju uzależnienia, które zmieniają to, w jaki sposób odczuwamy emocje. Regularne picie alkoholu czy zażywanie narkotyków negatywnie wpływają na równowagę psychiczną.
– Doświadczenie traumatyczne może w różny sposób rozregulować czucie własnego ciała. Może spowodować odcięcie od czucia siebie, a może też wzmagać reakcje na sygnały z trzewi, powodując napięcie i stres z powodu "dziwnych odczuć". Każda historia jest inna, każde ciało jest inne i warto zrozumieć, na ile czujemy i rozumiemy sygnały płynące z naszego wnętrza – wyjaśnia Joanna Siemiatkowska, prowadząca profil Healme Psychologia Traumy na Instagramie.
Interocepcja: jak ćwiczyć niezwykły zmysł?
Umiejętności rozpoznawania własnego stanu somatycznego można się stopniowo uczyć. Pierwszą ważną wskazówką jest to, żebyśmy przestali ignorować dolegliwości, jakie pojawiają się w ciele. Jeżeli często boli nas głowa, warto przyjrzeć się, jakie mogą być tego przyczyny. Konieczna jest też nauka rozmieszczenia narządów w ciele, abyśmy mogli umiejętnie identyfikować źródło bólu czy przyjemności. O położeniu narządów wewnętrznych rozmawiajmy z małymi dziećmi; wykorzystujmy zabawę w naśladowanie, bajki i kolorowanki. Inne nawyki, które pomogą nam błyskawicznie odczytywać potrzeby ciała, to:
- joga: koncentruje się na słuchaniu własnego ciała, uspokaja i wycisza organizm
- ćwiczenia oddechowe: wystarczy zatrzymać się na chwilę i skupić wyłącznie na prawidłowym oddychaniu, by wiedzieć, co dzieje się w organizmie
- ćwiczenia, spacery: aktywność fizyczna dotlenia wszystkie narządy, pobudza krążenie krwi. Dzięki ćwiczeniom nasze ciało po prostu lepiej funkcjonuje, a my szybciej zauważamy niepokojące objawy
Pod wpływem powyższych ćwiczeń możemy wspomóc leczenie m.in. zespołu jelita drażliwego, PTSD, depresji.
Źródło: instagram/healme.psychologia.traumy, charezinska.pl; Sahib S. Khalsa, Ralph Adolphs, Oliver G. Cameron, Hugo D. Critchley, Paul W. Davenport, Justin S. Feinstein, Interoception and Mental Health: A Roadmap, Biological Psychiatry: Cognitive Neuroscience and Neuroimaging, Volume 3, Issue 6, 2018, Pages 501-513, ISSN 2451-9022, https://doi.org/10.1016/j.bpsc.2017.12.004
Oceń artykuł
Dzieje się
