Jak nie dać sobą manipulować? 5 rad psychologów

19.05.2020
Aktualizacja: 05.11.2020 20:26

Manipulator, aby oczarować innych, przybiera maskę. Wydaje się, być sympatyczny, ciepły, przyjazny. Jeśli tylko mu się lepiej przyjrzysz, dostrzeżesz, że jego zachowanie jest sztuczne. Charakterystyczne jest też to, że manipulator zachowuje się tak, jakby cię znał od zawsze. Jak nie dać sobą manipulować? Psychologowie podpowiadają 5 sposobów.

Manipulacja emocjonalna: jak się jej nie dać?
fot. Shutterstock
  • Manipulacja to wywieranie wpływu na innych w taki sposób, aby nieświadomie i z własnej woli realizowały cele manipulatora.
  • Cztery główne sposoby manipulacji to: uwodzenie, wiktymizacja, zastraszanie, obwinianie.
  • Ofiary długo nie zdają sobie sprawy, że manipulator działał nieuczciwie od pierwszej chwili. Manipulator kłamie od samego początku znajomości.

Czy ci się to podoba, czy nie, ludzie manipulujący są wszędzie. Manipulacja polega na próbie wpłynięcia na twoje zachowanie lub postrzeganie poprzez pośrednie i być może zwodnicze taktyki, które zwiększają zainteresowanie manipulatora.

Choć to brzmi źle, jest to bardzo powszechna sposób zachowania ludzi. Nie tylko politycy i wielkie korporacje próbują manipulować, może to być też twój szef, partner, a nawet rodzic.

Kiedy nastolatek sprząta swój pokój przed poproszeniem cię o zgodę na wzięcie udziału w imprezie bez nadzoru lub twój partner zabiera cię na cudowną kolację, zanim powie ci, że chce jechać na wyjazd integracyjny z pracy, są to próby wpłynięcia na twoją reakcję. Próbują ci wysłać wiadomości - jestem odpowiedzialnym dzieckiem; jestem kochającym partnerem - aby nakierować cię na inne zachowanie, niż się spodziewają. To niewinne przykłady manipulacji, często mamy do czynienia z dużo gorszymi, które mają wpływ na zdrowie, a nawet życie drugiego człowieka.

Najbardziej sadystyczni z manipulatorów uwielbiają rzucać mimochodem mgliste obietnice, a potem grać na nerwach swojej ofierze. Daje im to wielką przewagę nad drugą osobą. Biorąc pod uwagę, że manipulacja jest tak powszechną strategią, warto nauczyć się sobie z nią radzić. Aby zmierzyć się z manipulatorem, trzeba wykazać nadzwyczajną asertywność. Poniżej znajduje się pięć kroków, które pomogą ci wygrać z manipulatorami.

1. Bądź świadomy/a i zauważ, jak się czujesz

Nieprzyjemne uczucia po spotkaniu z jakąś osobą to czerwona lampka, która powinien być dla ciebie sygnałem, że masz do czynienia z manipulatorem. Gdy zdasz sobie z tego sprawę, możesz zaplanować dalsze działania. Jeżeli zauważysz, że masz do czynienia z manipulatorem, ujawnij to, ale tak by nie dać się ponieść emocjom. Im bardziej jesteś w zgodzie z samym sobą, tym łatwiejsze do wypowiedzenia będą następujące zdania:

  • Dokładnie tak sądzę.
  • Właśnie tak myślę.
  • Właśnie tego sobie życzę.
  • Akurat tego nie zrobię.

Im bardziej staniesz się asertywny w tej relacji, tym mniej czasu tracisz. To jednak dla wielu osób trudne ćwiczenie, nawet w zwykłych okolicznościach i w kontaktach z ludźmi dobrej woli. Kiedy potrafisz powiedzieć „nie” w taki sposób, by manipulator cię dobrze zrozumiał, to znaczy, że poczyniłeś olbrzymie postępy w rozwoju osobistym.

2. Słuchaj uważnie

Czasami, druga osoba po prostu próbuje sprawić, byś zobaczyła jej punkt widzenia. Spróbuj zrozumieć jej perspektywę. Słuchanie nie wymaga od ciebie wiele pracy, a daje możliwość skupienia się i zdolność budowania zaufania. Jednak kiedy słuchasz, nie zmieniaj swojej perspektywy. Zrozumienie motywów i perspektywy drugiej osoby, zanim zaprezentujesz swoją spojrzenie na daną sprawę, jest ważne, aby ostatecznie rozwiązać konflikt. 

3. Kontroluj sytuację 

Perspektywa, którą przyjmujesz, jest oparta na twoich doświadczeniach i wartościach. Utrzymanie kontroli polega na zachowaniu pozycji i perspektywy, nawet gdy ktoś ma ją zupełnie inną. Nie chodzi o to, by ludziom się przypodobać, a o zachowanie własnych wartości. W relacji z manipulującą osobą pomoże wiedza, co dla ciebie samej jest prawdą. Zawsze możesz poprosić o chwilę na przemyślenie tego, co mówi druga strona. 

4. Odzwierciedlaj

Poinformuj, że rozumiesz stanowisko rozmówcy, parafrazując to, co właśnie powiedziała. To pomaga nie wejść w konflikt z osobą, która manipuluje być może niecelowo.
Ktoś może nawet nie zdawać sobie sprawy, że pewne zachowania są uważane za formę manipulacji. Poza tym każdy z nas racjonalizuje swoje zachowanie.

5. Przedstaw swoje stanowisko

Druga strona może nawet nie wiedzieć, jaki jest twój punkt widzenia. Ważne jest tutaj to, że angażujesz się w otwarty dialog z osobą o innych poglądach, ale musi to być przemyślana rozmowa. Nawet jeśli manipulator będzie próbował oskarżać cię o wszystko i próbował obwiniać za to, że mu się sprzeciwiłaś, potraktuj to jako atak wściekłości. Musisz się twardo trzymać swoich postanowień.

Co ciekawe, gdy ludzie wiedzą, że nie można tobą manipulować, zyskujesz ich szacunek, ale co ważniejsze, zyskujesz szacunek do samego siebie.

Źródło: psychologytoday.com