,

Zmarł noblista w dziedzinie medycyny. Odkrył, co powoduje raka

30.05.2023
Aktualizacja: 30.05.2023 10:18

Zmarł noblista w dziedzinie medycyny Harald zur Hausen. Dzięki jego odkryciu uda się wyeliminować kilka rodzajów raka.

Wirus HPV
fot. Shutterstock

Harald zur Hausen urodził się w 1936 r. w niemieckim Gelsenkirchen. Studiował medycynę na trzech uniwersytetach i w 1960 roku uzyskał dyplom lekarza oraz stopień doktora medycyny. Dwa lata później rozpoczął pracę jako asystent w Instytucie Higieny i Medycyny na Uniwersytecie w Düsseldorfie, gdzie zajął się badaniami nad wpływem wirusów na genom ssaków. Po serii niepowodzeń i braku wsparcia ze strony ówczesnych władz instytutu wyemigrował do Ameryki.

Wirus, który powoduje raka

Jak czytamy w opracowaniu Henryki Długońskiej, opublikowanym w "Wiadomościach Parazytologicznych" w 2009 r., mało brakowało, a do zagranicznego stażu w ogóle by nie doszło. Zaproszenie od Gertrudy i Wernera Henlów z laboratorium wirusologicznego Children’s Hospital of Philadelphia trafiło bowiem do kosza dyrektora instytutu w Düsseldorfie. Na szczęście list udało się uratować i młody naukowiec skorzystał z możliwości wyjazdu.

Za Oceanem Harald zur Hausen dołączył do zespołu pracującego nad onkogennym wpływem wirusa Epsteina-Barra i SV40. Rozpoczął też badania nad wirusami brodawczaków ludzkich, które kontynuował po powrocie do Niemiec - na Uniwersytecie w Würzburgu, Erlangen-Norymberdze i Freiburgu, a od 1983 r. w Niemieckim Centrum Badań nad Rakiem w Heidelbergu, którym kierował przez 20 lat. Na emeryturę odszedł w 2003 roku, choć nie zrezygnował z aktywności zawodowej.

W 2008 roku Harald zur Hausen został uhonorowany Nagrodą Nobla w dziedzinie medycy za odkrycie, że raka szyjki macicy powoduje wirus HPV, a nie - jak dotychczas sądzono - wirus herpes t.2.

Szczepionka na raka szyjki macicy

Odkrycie Haralda zur Hausena, początkowo całkowicie zignorowane przez środowisko naukowe, legło u podstaw opracowania szczepionki przeciw HPV, która z czasem przyczyni się do całkowitego wyeliminowania kilku nowotworów złośliwych. A to dlatego, że wirus HPV (a w zasadzie jego wysoko onkogenne szczepy 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58 i 59) powoduje nie tylko raka szyjki macicy, ale także - za sprawą różnych aktywności seksualnych - raka nosogardzieli, raka krtani czy raka odbytu. Najbardziej znanym pacjentem z rakiem gardła, spowodowanym wirusem HPV, jest Michael Douglas - który publicznie ogłosił ten w fakt w 2013 roku.

Na rynku dostępne są dwie szczepionki zatwierdzone przez Europejską Agencję Żywności i Leków, rekomendowane dla dziewczynek i chłopców w wieku od 9-16 lat oraz dziewczynek i kobiet w wieku 16-25 lat. Jak czytamy na stronie Zwrotnikraka.pl: "Obie szczepionki są rekomendowane jako ochrona przeciwko infekcjom genitalnym u kobiet i mężczyzn, natomiast badania nad ich skutecznością w zapobieganiu infekcjom w obrębie jamy ustnej i gardła są w toku".

Istnieje szansa, że z czasem uda się wyeliminować onkogenne szczepy wirusa HPV - a co za tym idzie: wirusa szyjki macicy. A być może kiedyś także część nowotworów szyi i głowy.

Bezpłatne szczepienia przeciw HPV w Polsce dla dzieci w wieku 12-13 lat ruszają 1 czerwca 2023 roku.

Źródła: "Harald zur Hausen - badacz z pasją. Szczepionka przeciw rakowi szyjki macicy" H. Długońska, Wiadomości Parazytologiczne 2009, zwrotnikraka.pl

logo Tu się dzieje