,

To urządzenie wykryje pestycydy na żywności w 5 minut. Przełomowe odkrycie

08.06.2022
Aktualizacja: 08.06.2022 08:10

Pestycydy znajdujące się w żywności mogę prowadzić do wielu problemów zdrowotnych. Odkrycie szwedzkich naukowców pozwoli w prosty sposób wykryć te substancje w żywności. Jak działa to urządzenie?

Pestycydy w żywności
fot. PIOTR DZIURMAN/REPORTER/ EAST NEWS
  1. Jak działa nanosensor do wykrywania pestycydów na żywności?
  2. Dlaczego pestycydy są niebezpieczne dla zdrowia?
  3. Jak zminimalizować ryzyko spożywania żywności z pestycydami?

Różne substancje chemiczne (pestycydy) wykorzystywane w procesie produkcji żywności mają wpływ również na organizm człowieka. Dlatego tak ważne jest m.in. dokładne mycie lub obieranie owoców i warzyw. Niestety czasem zdarza się, że mimo tych czynności, substancje te wciąż pozostają na produktach spożywczych. Na szczęście szwedzcy naukowcy opracowali prosty w użyciu sensor, który w kilka minut wykrywa pozostałości pestycydów na żywności.

– Raporty wskazują, że nawet połowa sprzedawanych w Unii Europejskiej owoców ma na sobie pozostałości pestycydów, które nie są obojętne dla organizmu człowieka i ich działanie wiążę się z problemami zdrowotnymi – tłumaczy Georgios Sotiriou z Instytutu Karolinska, jeden z autorów publikacji, która ukazała się w piśmie „Advanced Science”, i dodał, że opracowany przez jego zespół nanosensor umożliwia wykrycie nawet śladowych ilości pestycydów na owocach sprzedawanych w sklepie.

Jak działa nanosensor do wykrywania pestycydów na żywności?

Urządzenie może niedrogie w produkcji i można je produkować w wielu kopiach. Jego mechanizm działania opiera się na metodzie opracowanej w latach 70. XX w. – powierzchniowo wzmocnionej spektroskopii Ramana. Dzięki niej można milion razy wzmocnić sygnał biologicznych cząsteczek obecnych na pokrytej metalem powierzchni.

Technika ta jest wykorzystywana w urządzeniach stosowanych w diagnostyce chorób oraz w urządzeniach do badania środowiska. Jednak te urządzenia są bardzo drogie i nieopłacalne w masowej produkcji. Odkrycie szwedzkich naukowców to zmienia. W produkcji tego urządzenia posłużyli się tzw. natryskiem termicznym, aby pokryć szkło warstwą nanocząstek srebra. Dzięki temu uzyskali dużą powierzchnię o takich samych właściwościach w różnych miejscach, co pozwala na stworzenie wielu detektorów o stałych parametrach.

Badania z użyciem testowej cząsteczki pokazały, że oparty o taką warstwę czujnik nie tylko działa, ale też zachowuje swoje właściwości przez co najmniej 2,5 miesiąca. Urządzenie doskonale sprawdziło się także w wykrywaniu naniesionego na jabłka, zakazanego w wielu krajach pestycydu – parationu etylowego.

– Nasze czujniki potrafią wykryć pozostałości pestycydów na powierzchni jabłka w czasie zaledwie 5 minut, bez niszczenia owocu – tłumaczy dr Haipeng Li, jeden z twórców wynalazku, i dodaje: – Choć czujniki muszą być jeszcze sprawdzone w większych badaniach, pokazaliśmy, że można je zastosować w praktyce, do sprawdzania na dużą skalę bezpieczeństwa żywności, zanim zostanie ona skonsumowana.

Dlaczego pestycydy są niebezpieczne dla zdrowia?

„Pestycydy to grupa związków chemicznych, tak pochodzenia naturalnego (rośliny), jak i syntetycznego, które są wykorzystywane do niszczenia pasożytów roślin i zwierząt. Wykorzystuje się je także do zmniejszania ryzyka chorób roślin oraz zwalczania chwastów. Konieczność stosowania pestycydów wynika z zagrożenia plonów przez szkodniki oraz z rosnącej liczby konsumentów, a co za tym idzie – ze zwiększonego zapotrzebowania na żywność” – napisał na stronie Narodowego Centrum Edukacji Narodowej prof. Lucjan Szponar z Instytutu Żywienia i Żywności, i dodał: „Niestety pozostałości pestycydów mogą pozostawać w żywności”.

Pestycydy nie są obojętne dla zdrowia. Mogą one działać endokrynnie czynnie, wpływając na układ rozrodczy człowieka, np. prowadząc do niepłodności. Pestycydy zwiększają również ryzyko pojawienia się nowotworów, wad wrodzonych u dzieci. Mają one również niekorzystny wpływ na pracę tarczycy, mózgu, metabolizmu z udziałem insuliny i glukozy, a tym samym mogą prowadzić do otyłości.

Jak zminimalizować ryzyko spożywania żywności z pestycydami?

  1. Zanim zjemy owoc czy warzywo, dokładnie je umyjmy, a nawet obierzmy ze skórki. W ten sposób pozostałości środków ochrony roślin, stosowanych przy opryskiwaniu, powinna zostać usunięta.
  2. Do jedzenia wybierajmy raczej owoce i warzywa sezonowe oraz lokalne.
  3. Wybierajmy produkty ekologiczne. W ich przypadku przepisy są bardziej restrykcyjne.

Źródło: alphagalileo.org/ PAP/ „Pozostałości pestycydów w żywności – jak uniknąć narażenia na substancje szkodliwe”, dr hab. Lucjan Szponar, prof. nadzw. IŻŻ/ ncez.pzh.gov.pl/

logo Tu się dzieje