Ćwiczenia zamiast leków – nowe zalecenia w chorobie zwyrodnieniowej stawów
Choroba zwyrodnieniowa stawów jest najczęściej występującą chorobą układu ruchu, mocno ograniczającą sprawność ruchową. Mimo to w jej leczeniu szczególnie ważne są... ćwiczenia fizyczne – tak przynajmniej uważają brytyjscy naukowcy.
Choroba zwyrodnieniowa stawów doprowadza do zniszczenia chrząstki stawowej, która zapobiega ścieraniu się kości i umożliwia im swobodne przesuwanie się po powierzchni stawów. Gdy zostanie uszkodzona, zniszczeniu ulega także kość pod chrząstką stawową, a także torebka stawowa i otaczające staw więzadła, ścięgna i mięśnie. Skutkiem tego jest ból i sztywność stawu, jego zniekształcenie oraz ograniczenie ruchomości. To może stać się w każdym stawie, ale najczęściej zdarza się w stawach kolana, biodra, kręgosłupa oraz stawów palców, rąk i stóp.
Zdaniem ekspertów brytyjskiego Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego i Doskonałości Klinicznej (NICE) w łagodzeniu dolegliwości bólowych związanych z chorobą zwyrodnieniową stawów, a także poprawie kondycji, zalecane są ćwiczenia fizyczne. Ich wykonywanie początkowo może być bolesne dla chorego, ale z czasem te dolegliwości ustąpią. Dzięki temu chory będzie mógł odstawić lub mocno ograniczyć zażywanie silnych środków przeciwbólowych.
Ćwiczenia, a nie leki, są podstawą leczenie choroby zwyrodnieniowej
To właśnie ćwiczenia fizyczne, a nie leki przeciwbólowe – zdaniem ekspertów z NICE – powinny być głównym elementem leczenia.
– Wiele osób błędnie sądzi, że ćwiczenia mogą uszkodzić stawy, dlatego najnowsze zalecenia są tak ważne, mogą wzmocnić pacjentów i przekonać ich, że są w stanie przestrzegać zdrowego stylu życia, pomocnego w zmaganiach z bólem i poprawie jakości życia – tłumaczy dr Wendy Holden, reumatolog, i zachęca lekarzy, by przekonywali do ćwiczeń swoich pacjentów.
Wysiłek fizyczny pozwala wzmocnić mięśnie i utrzymać prawidłową masę ciała, co ma też istotny wpływ na chorobę zwyrodnieniową stawów. Spośród leków przeciwbólowych zalecane są te o działaniu przeciwzapalnym w postaci kremów i żelów. Można też zażywać doustne leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, takie jak ibuprofen i inne niesteroidowe leki przeciwzapalne. Nie należy ich tylko nadużywać, gdyż mogą niszczyć śluzówkę przewodu pokarmowego i powodować chorobą wrzodową. Nie zaleca się też używania opioidów.
– Z najnowszych badań wynika, że leki te nie pomagają lub tylko w niewielkim stopniu. W przypadku silnych opiodów są dowody, że w dłuższym okresie mogą być szkodliwe i grożą uzależnieniem – tłumaczy dr Paul Chrisp z NICE.
Jaka aktywność fizyczna jest zalecane w chorobie zwyrodnieniowej stawów?
Oczywiście nie wszystkie formy aktywności są zalecane osobom z chorobą zwyrodnieniową stawów, zakazane są zwłaszcza te, które obciążają stawy (np. bieganie czy piłka nożna). Eksperci z NICE polecają natomiast:
- spacery,
- jazdę na rowerze,
- pływanie,
- aqua aerobik,
- aerobik.
Aktywności te poprawiają krążenie i wydolność oddechową, pozwalają zachować szczupłą sylwetkę. Przydatne są również ćwiczenia wzmacniające mięśnie oraz rozciągające, a także te pomocne w utrzymaniu równowagi.
Z doświadczenia brytyjskich lekarzy i prowadzonych przez nich badań wynika, że osoby ćwiczące regularnie rzadziej odczuwają dolegliwości bólowe i zwykle lepiej funkcjonują.
Źródło: PAP Zbigniew Wojtasiński
Tu się dzieje
