Czy można oddać nerkę obcej osobie? Wyjaśniamy
Oddanie nerki może uratować życie potrzebującej osobie. Po przeszczepie dawcy są zdrowymi osobami, a ryzyko związane z zabiegiem jest niewielkie. Chociaż decyzja o oddaniu narządu jest bardzo szlachetna, istnieją pewne ograniczenia. Jakie są najważniejsze zasady dotyczące transplantacji?

Aby oddać komuś nerkę, nie wystarczy ta sama grupa krwi i dobry stan zdrowia dawcy. Takie zabiegi wykonywane są zwykle między członkami rodziny. Najczęściej dawcami zostają rodzice, rodzeństwo, małżonkowie. Dawcą nie może zostać osoba chorująca na schorzenia nerek, nadciśnienie tętnicze, nowotwory, choroby serca, cukrzycę, a także zaburzenia psychiczne.
Czy możesz oddać nerkę przyjacielowi?
Jak tłumaczy prawniczka, Patrycja Pieszczek-Bober, zazwyczaj nerkę oddaje się na rzecz krewnego, jednak istnieje jeszcze jedna kategoria: narząd możemy oddać obcej osobie, jeśli uzasadniają to szczególne względy osobiste. Co oznaczają względy osobiste w tym kontekście?
To inaczej więź między osobami, które pozostają w związku, a także więzy przyjaźni między ludźmi, którzy nie prowadzą wspólnie gospodarstwa domowego. Szczególne względy osobiste nie są jednak pojęciem zdefiniowanym w ustawodawstwie, co oznacza, że konieczne jest ustalenie, jaki cel przyświeca dawcy i czy jest to uzasadnione. Ważne: biorca przyjmuję nerkę za darmo, a dawca nie może w żadnym wypadku oczekiwać za to wynagrodzenia. Decyzję o oddaniu nerki bliskiej, ale nie spokrewnionej osobie podejmuje zawsze sąd rejonowy właściwy dla miejsca zamieszkania dawcy. Zatem to, czy będziemy mogli oddać nerkę, uzależnione jest od tego, w jaki sposób sąd oceni naszą relację z biorcą.
Oddanie nerki bliskiej osobie. Od czego zacząć?
Jeśli podejmiemy decyzję, że chcemy zostać dawcą dla bliskiej osoby, naszym pierwszym krokiem powinna być konsultacja z lekarzem. Jak wyjaśnia dr n. med. Robert Drabczyk, specjalista chorób wewnętrznych, nefrolog z Oddziału Nefrologii i Stacji Dializ ze Szpitala Wojewódzkiego w Bielsku-Białej:
Osoba zdecydowana oddać nerkę (czyli potencjalny dawca) komuś bliskiemu (biorca), zgłasza się do lekarza, który opiekuje się biorcą. Najczęściej jest to lekarz stacji dializ, w której biorca jest leczony dializami. Gdy biorca nie jest jeszcze dializowany, to zawsze jest pod opieką lekarza poradni nefrologicznej. Kluczowe znaczenie ma grupa krwi dawcy i biorcy, gdyż transplantacja jest możliwa w określonych przypadkach. Czynnik Rh (+ lub --) nie ma znaczenia.
Oddanie nerki jest możliwe w układach:
- Dawca grupy O - Biorca 0,A,B,AB
- Dawca grupy A - Biorca A,AB
- Dawca grupy B - Biorca B, AB
- Dawca AB - Biorca AB
Dawca może zgłosić się też bezpośrednio do placówki transplantacyjnej. Najlepiej, żeby miał przy sobie wyniki następujących badań: grupa krwi, morfologia krwi obwodowej, badanie moczu, glukoza na czczo, usg jamy brzusznej, stężenie kreatyniny i mocznika. Badania te można wykonać u lekarza POZ. Sąd wszczyna postępowanie na wniosek kandydata na dawcę. Do wniosku takiego należy dołączyć:
- pisemną zgodę biorcy na pobranie komórek, tkanek lub narządu od tego dawcy;
- opinię Komisji Etycznej Krajowej Rady Transplantacyjnej;
- orzeczenie kierownika zespołu lekarskiego mającego przeszczepienia o zasadności i celowości wykonania zabiegu
Rozpoznanie wniosku następuje w terminie 7 dni od jego złożenia. Postępowanie dotyczące przeszczepu jest bezpłatne.
Źródło: Instagram.com/prawodozdrowia; dawcanerki.org; D.Lewandowska, Kwalifikacja żywego dawcy nerki, poltransplant.pl [dostęp 22.11.2022]