Oceń
Zgodnie z polskim prawem istnieje coś takiego jak domniemana zgoda na pobranie organów do przeszczepu, co oznacza, że gdy brakuje odnotowanego sprzeciwu, uznaje się daną osobę za potencjalnego dawcę organów.
Przyjmuje się zatem, że lekarz może pobrać komórki, tkanki i narządy ze zwłok w celu ich przeszczepiania, o ile zmarły nie wyraził za życia sprzeciwu. Sytuacja dotyczy oddawania narządów do celów transplantacyjnych wyłącznie po stwierdzeniu śmierci dawcy.
Kto zatem może zostać dawcą pośmiertnym? Każda osoba, która za życia nie wyraziła sprzeciwu w formie wpisu w Centralnym Rejestrze Sprzeciwów lub nie sporządziła dokumentu, w którym jasno wyraziła swój sprzeciw odnośnie do oddania organów.
Choć intencją zapisu o domniemanej zgodzie było poszerzenie dostępu do potencjalnych dawców narządów, to statystyki pokazują, że model zgody domniemanej wcale nie zagwarantował większej liczby transplantacji. Wszystko dlatego, że lekarze obawiają się pobierania narządów od zmarłych, jeśli sprzeciwiają się temu członkowie rodziny. Wystarczy, by dwie osoby z otoczenia zmarłego stwierdziły, że zmarły w przeszłości w ich obecności wyraził sprzeciw na oddanie swoich narządów, i lekarze mają związane ręce. Nie ma bowiem możliwości, by zweryfikować, czy takie twierdzenia są prawdziwe. Dlatego ze względu na poszanowanie woli zmarłych i ich rodzin z góry zakłada się, że takie zdarzenie/oświadczenie miało miejsce.
Uwaga! W świetle polskiego prawa: człowiek, który nie zgłosił za życia sprzeciwu na pobranie narządów do przeszczepów, może zostać ich dawcą.
Dawstwo narządów a oświadczenie woli
Choć w Polsce istnieje zasada domniemanej zgody na bycie dawcą, to zarówno w kraju, jak i na całym świecie promuje się noszenie oświadczenia woli, które jest wyrażeniem woli osoby, który taki dokument posiada. Posiadając przy sobie oświadczenie woli (dokument można nosić np. w portfelu), dana osoba daje jasno do zrozumienia, że wyraża zgodę i wolę na pobranie od siebie organów do przeszczepu po swojej śmierci.
Oświadczenie woli jest drukiem informacyjnym nie tylko dla lekarzy, ale również dla rodziny. Dlatego warto wcześniej porozmawiać z najbliższymi o chęci podpisania oświadczenia, by nie czuli się później pokrzywdzeni.
Tego typu oświadczenie nie pozostawia również wątpliwości co do woli danej osoby i nie pozostawia pola do ewentualnych sporów pomiędzy lekarzami a rodziną.
Dawstwo narządów a wyrażenie sprzeciwu
Obecnie jedyną metodą na uniknięcie ewentualnego pobrania narządów po swojej śmierci jest wcześniejsze wyrażenie sprzeciwu. W świetle polskiego prawa, jeśli chodzi o pośmiertne dawstwo narządów, brak sprzeciwu oznacza zgodę.
Sposoby, na jakie można wyrazić swój sprzeciw do pobrania narządów:
- Sprzeciw można wyrazić w formie wpisu w centralnym rejestrze sprzeciwów na pobranie komórek, tkanek i narządów ze zwłok ludzkich.
- Sprzeciw można wyrazić w formie pisemnego oświadczenia podpisanego własnoręcznie.
- Sprzeciw można wyrazić w formie oświadczenia ustnego złożonego w obecności co najmniej dwóch świadków, pisemnie przez nich potwierdzonego.
Sprzeciw do Centralnego Rejestru Sprzeciwów należy przesłać na adres: Centralny Rejestr Sprzeciwów, Al. Jerozolimskie 87, 02-001 Warszawa. Po dokonaniu wpisu w Centralnym Rejestrze Sprzeciwów osoba zgłaszająca otrzyma listem poleconym potwierdzenie wpisu. Sprzeciw jest skuteczny od daty wpisu do rejestru, data będzie uwidoczniona na potwierdzeniu rejestracji.
W przypadku osób niepełnoletnich lub osób, które nie mają pełnej zdolności do czynności prawnych, sprzeciw może wyrazić za życia przedstawiciel ustawowy tej osoby (np. rodzic). Samodzielnie można zgłosić sprzeciw lub cofnąć sprzeciw po ukończeniu 16. roku życia.
Źródło: drugiezycie.org.pl; poltransplant.org.pl; dawca.pl
Oceń artykuł
